Muốn tinh gọn bộ máy hiệu quả, phải có hành lang pháp lý phù hợp

Sáng 13/2, Quốc hội thảo luận ở tổ về Dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi); Dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi); Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình phát biểu thảo luận tại Tổ 3 - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng.

Phát biểu thảo luận tại Tổ 3 (Bắc Giang, Đắc Nông, Nghệ An), Phó Thủ tướng Thường trực chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh, kỳ họp bất thường lần thứ 9 của Quốc hội đang diễn ra thử xem xét, giải quyết vấn đề pháp lý liên quan đến việc làm thành, Sáp nhập các cơ quan, tổ chức theo tinh thần Quyết định 18 của Trung Quốc. By job sáp nhập các bộ, ngành phải bắt đầu từ luật; Yêu cầu đồng thời phải sửa Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương nỗ lực tạo cơ sở pháp lý cho xây dựng, phát triển khai tổ chức nhà nước tinh gọn, hợp lý, hiệu lực, hiệu quả.

Đặt lại vấn đề "tại sao phải tinh gọn", Phó Thủ tướng Thường trực chỉ rõ, hiện nay ngân sách quốc gia đang dành tới 70% cho chi thường xuyên, bộ máy quá cồng kềnh, làm 10 đồng chỉ có 3 đồng để xây dựng phát triển kinh tế, đảm bảo quốc gia đồng an ninh, còn lại 7 để cho chi thường xuyên. Muốn tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh bảo vệ Tổ quốc, xây dựng đường sá, cơ sở hạ tầng mà trông cậy vào 30% thì không có cách nào khác là phải tinh gọn. Tuy nhiên, để tinh gọn hiệu quả, cần phải có hành lang pháp lý phù hợp.

"Tinh gọn đã dừng lại chưa?  Quá trình tinh gọn bộ máy đến nay chỉ là bước đầu và chúng ta cần tiếp tục nghiên cứu để tinh gọn nữa, vì thế luật có thể cũng sẽ được điều chỉnh trong thời gian tới", Phó trực tiếp cho biết và yêu cầu "Làm sao ta phải có bộ máy tinh hơn, hiệu quả, hiệu quả hơn và tiền nhân dân đóng gói để dành cho máy tính ít nhất có, lại tiền cho kinh tế-xã cải thiện cuộc sống cho bạn".

Trên tinh thần này, Phó Thủ tướng thường trực trực chỉ: Nhiệm vụ thứ nhất mà bất kỳ cài đặt nào đều phải tạo ra hành lang pháp lý không chỉ tạo điều kiện cho các cơ quan nhà nước vận hành hiệu quả mà vẫn có thể duy trì sự thay đổi mới trong xây dựng luật, sẽ loại bỏ các "không thể quản lý" và bảo đảm luật phải thực hiện cả 2 chức năng này, đó là các chức năng quản lý và chức năng được tạo ra để kết thúc sự phát triển của xã hội.

Vấn đề thứ hai, đó là tư duy phân cấp, phân quyền mạnh mẽ nữa, nhiều hơn nữa. Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình dẫn chứng: "Hôm nay qua chúng ta đã bàn về Luật Tổ chức Quốc hội, theo đó Quốc hội đã ủy quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội rất nhiều và Quốc hội cũng ủy quyền cho Chính phủ, phân cấp phân quyền cho Chính phủ và hôm nay bàn về Tổ chức chính quyền địa phương cũng như Luật tổ chức chính quyền địa phương cũng theo tinh thần đổi mới như vậy, phải phân cấp, phân quyền cho bên dưới nhiều hơn".

Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng thảo luận tại Tổ 16.

Mới chỉ là bước khởi đầu, còn nhiều công việc phải làm

Thảo luận tại Tổ 16 (Yên Bái, Hà Tĩnh, Lâm Đồng, Cà Mau), Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng cho biết, cả nước đang phát triển một khối lượng công việc rất lớn để tiến hành cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị với những bước đi mạnh mẽ.

Theo ông Lê Minh Hưng, Nghị quyết quyết định 18 vấn đề về mắt từ năm 2017 với các mục tiêu, nội dung, trình bày cụ thể. Đánh giá cho thấy, việc thực hiện Nghị quyết 18 trong thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả tích cực, với làm bài bản, thống nhất từ ​​​​​​Trung đến địa phương, tạo sự đồng thuận cao trong hệ thống chính trị. Điều này khẳng định những quyết định, bước đi của Trung bạn rất chính xác dựa trên cơ sở khoa học, thực tiễn, pháp lý, chính trị. 

Tuy nhiên, vẫn sẽ có một số vấn đề phát sinh. "Trung Quốc xác định khó khăn đến đâu thì chúng ta đối diện, xem xét, tiếp tục phối hợp xử lý", Trưởng Ban Tổ chức Trung Cường mạnh.

Theo ông Lê Minh Hưng, kỳ họp Quốc hội lần này nhằm tiếp tục hoàn thiện hệ thống luật pháp theo đúng Kết luận của Trung ương để khi bộ máy mới đi vào hoạt động được liên tục, hiệu quả, chất lượng hơn và không để gián đoạn công việc.

Ông Lê Minh Hưng cũng nhấn mạnh: "Đây chỉ là những bước đi đầu tiên, còn rất nhiều nhiệm vụ nữa cần phải phát triển trong năm nay và trong nhiệm vụ tới, trong đó có những nhiệm vụ phải sửa các quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước để phù hợp với thực tiễn".

Theo ông Lê Minh Hưng, sau khi bộ máy mới đi vào hoạt động, các cơ quan chức năng như Ban Tổ chức Trung ương, Bộ Nội vụ, Đảng ủy Chính phủ, Đảng ủy Quốc hội sẽ tiến hành tổng nhanh Kiểm soát, đánh giá bộ máy mới vận hành thông suốt chưa. Đồng thời, tổng hợp chế độ nhanh chóng từ Trung Quốc đến địa phương gắn chức năng nhiệm vụ mới của các cơ quan, tổ chức, công việc gắn kết và người đứng đầu các đơn vị phải có năng lực, trình độ của đội ngũ bộ phận theo công việc vị trí. Từ điều khiển chế độ đó để tiếp tục quyết định mới về chế độ. 

Bên cạnh đó, tiếp tục hoàn thiện việc sửa đổi nhanh chóng, bổ sung các quy định về tuyển dụng, sử dụng, chiến đấu giá, đãi ngộ có thể như thế nào phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới…

Thảo luận tại tổ 8 (Vĩnh Long, Điện Biên, Cần Thơ, Kon Tum), đại biểu Nguyễn Chí Nghĩa (đoàn Cần Thơ) trình bày quan điểm thống nhất về sự cần thiết xây dựng Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi). 

Bảng giá đại diện có nhiều điểm mới. Trong đó đã hoàn thiện quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ với tư cách là cơ quan thực hiện quyền hành pháp trong việc xây dựng nền hành chính chính thống nhất, thông suốt liên tục, dân chủ, hiện đại, liêm chính, hiệu lực, hiệu quả, vì nhân dân phục vụ.

Dự thảo xác định nguyên tắc chung về phân định thẩm quyền theo hướng trao quyền chủ động hơn cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong thực hiện quyền hành pháp, quyết định các biện pháp tổ chức thi hành luật, đặc biệt trong công việc chủ động linh hoạt trong phản ứng chính sách đối với các tình huống cấp bách. Thủ tướng Chính phủ là người đứng đầu phủ Chính, tập trung vào nhiệm vụ lãnh đạo công ty phủ Chính, không giải quyết công việc cụ thể trách nhiệm Nhà nước của các bộ, ngành.

Nhiều quy định mới về nhiệm vụ, quyền hạn của Thủ tướng đã được dự thảo bổ sung như: Các nội dung Quốc hội; các nội dung Ủy ban Thường vụ Quốc hội; các nội dung Chủ tịch nước; các nội dung thẩm quyền của phủ chính phủ trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành hoạt động của phủ chính phủ (chưa quyết định các vấn đề cụ thể trong công việc quản lý nhà nước đối với ngành, lĩnh vực).

Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Chí Nghĩa cũng đề nghị nhanh Kiểm soát để đồng bộ sửa đổi một số luật chuyên ngành liên quan đến thẩm quyền quyết định công cụ của Thủ tướng Chính phủ phản đối các nội dung quản lý nhà nước về lớn, khu vực vực sang cho bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ hoặc chính quyền địa phương, bảo đảm phân cấp, phân quyền và tăng cường trách nhiệm của bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ và chính quyền địa phương.