AI, chuyển đổi số xoay chuyển lĩnh vực bán lẻ, người tiêu dùng

Sự phát triển của AI, cùng với làn sóng chuyển đổi số (CĐS), đang cách mạng hóa trải nghiệm mua sắm tại Việt Nam. Từ cá nhân hóa dịch vụ đến tối ưu hóa chuỗi cung ứng, các doanh nghiệp (DN) bán lẻ phải nhanh chóng thích nghi để đáp ứng kỳ vọng của người tiêu dùng.

Ngày 20/12, Tạp chí Kinh Tế Việt Nam - VnEconomy đã tổ chức Lễ Công bố & Vinh danh Top 10 Sản phẩm - Dịch vụ ấn tượng Tin Dùng 2024 và Top 50 Sản phẩm - Dịch vụ Tin dùng Việt Nam 2024 được người tiêu dùng bình chọn.

Chương trình có sự tham dự của lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật (KH&KT) Việt Nam, Hội Khoa học và Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam... cùng các chuyên gia kinh tế, đại diện DN cũng như người tiêu dùng.

Chủ đề trọng tâm của chương trình Tin Dùng Việt Nam 2024 là: “Thương hiệu tích cực - Tiêu dùng bền vững”. Theo đó, tiêu chí đánh giá và bình chọn tập trung vào các sản phẩm - dịch vụ tích cực, chủ động thích ứng với sự thay đổi của thị trường, xanh hóa và số hóa, nâng cao trải nghiệm khách hàng, đảm bảo các hoạt động kinh doanh bền vững và có trách nhiệm.

Người tiêu dùng số luôn tìm kiếm những trải nghiệm cá nhân hóa

Theo báo cáo của Công ty nghiên cứu thị trường Nielsen, tại khu vực Châu Á, thị trường bán lẻ Việt Nam là một trong những thị trường có tốc độ tăng trưởng cao. Việt Nam xếp đứng vị trí thứ 6 trong nhóm 30 quốc gia có tiềm năng và mức độ hấp dẫn đầu tư trong lĩnh vực bán lẻ toàn cầu. Trong khoảng từ 5 - 10 năm tới, kinh tế Việt Nam nói chung và hệ thống bán lẻ nói riêng vẫn được đánh giá là rất tiềm năng và có mức độ hấp dẫn hàng đầu trong khu vực.

Nghiên cứu của IDC công bố hồi tháng 5/2024 cho thấy tổng chi tiêu trên toàn thế giới cho trải nghiệm khách hàng - bao gồm các hoạt động CĐS liên quan đến bán hàng, tiếp thị, chăm sóc khách hàng, được dự báo sẽ đạt khoảng 400 tỷ USD vào năm 2027. Dữ liệu đủ chi tiết và đủ lớn có thể giúp DN xây dựng chân dung khách hàng toàn diện - thông tin đầu vào quan trọng cho chiến lược kinh doanh của DN.

PGS. TS Phạm Ngọc Linh, Phó chủ tịch Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam, cho biết trong giai đoạn từ nay đến năm 2030, Việt Nam có cơ hội trở thành cứ điểm mới trong xu hướng tái cấu trúc của các công ty đa quốc gia trong ngành bán lẻ. Hơn nữa, thị trường trong nước ngày càng hội nhập và có độ mở lớn sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho DN Việt Nam mở rộng thị trường, kết nối và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị và mạng lưới phân phối toàn cầu.

Song song với đó, việc tham gia các Hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới không chỉ mở rộng thị trường mà còn thúc đẩy sự cạnh tranh lành mạnh, tạo động lực đổi mới, nâng cao chất lượng và dịch vụ trong lĩnh vực bán lẻ. Vì vậy, phát triển hệ thống bán lẻ nhanh và bền vững cần hướng tới việc thúc đẩy CĐS và phát triển các mô hình bán lẻ hiện đại, phát triển các mô hình đa kênh, tăng cường trải nghiệm người tiêu dùng và tối ưu hóa quản trị chuỗi cung ứng.

PGS.TS Phạm Ngọc Linh: "Kỷ nguyên số đã mở ra một làn sóng tiến bộ công nghệ giúp thương mại điện tử không ngừng phát triển và được thúc đẩy".

“Trên thực tế, kỷ nguyên số đã mở ra một làn sóng tiến bộ công nghệ giúp thương mại điện tử (TMĐT) không ngừng phát triển và được thúc đẩy. Trong bối cảnh dân chủ hóa thương mại ấy, người tiêu dùng không chỉ tìm kiếm các giao dịch thuận tiện và hiệu quả mà còn tìm kiếm những trải nghiệm cá nhân hóa và phong phú”, PGS. TS. Phạm Ngọc Linh nói.

Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam cho rằng AI, với khả năng phân tích các tập dữ liệu khổng lồ, đã nổi lên như một nhân tố thay đổi cuộc chơi trong việc đáp ứng những kỳ vọng ngày càng tăng này.

“Nhờ có AI, kỷ nguyên số đang mở ra một làn sóng tiến bộ công nghệ chưa từng có, thay đổi cách các DN tiến hành giao dịch và người tiêu dùng mua hàng. Do đó, các DN cũng buộc phải thích ứng nhanh chóng để tồn tại”, ông Phạm Ngọc Linh cho biết.

“Mặt khác, các thương hiệu cũng cần nâng cao năng lực cạnh tranh, đề cao trách nhiệm xã hội và bảo vệ môi trường; nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về tiêu dùng bền vững, hướng tới một nền kinh tế tuần hoàn”.

Theo Fortune Business Insights, quy mô thị trường AI trong ngành bán lẻ toàn cầu dự kiến sẽ tăng từ 9,36 tỷ USD vào năm 2024 lên 85,07 tỷ USD vào năm 2032. Có nhiều yếu tố góp phần vào sự tăng trưởng ấn tượng này như ứng dụng chatbot AI thành các trợ lý ảo, cá nhân hóa từng trải nghiệm mua sắm của khách hàng… Đây là cơ hội để các DN bắt đầu tiếp nhận các ứng dụng này và cải thiện tổ chức, cơ cấu sản phẩm, trải nghiệm khách hàng, dự đoán xu hướng mua sắm và thói quen của người tiêu dùng... từ đó đưa ra các chiến lược bán hàng hiệu quả hơn.

CĐS giúp xanh hóa lối sống và thúc đẩy tiêu dùng bền vững

Bên cạnh đó, CĐS cũng giúp xanh hóa lối sống và thúc đẩy tiêu dùng bền vững. Việc kết hợp CĐS với chuyển đổi xanh (chuyển đổi kép) sẽ góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững cho cả DN và xã hội.

Ông Đào Quang Bính, Tổng Thư ký Tòa soạn Tạp chí Kinh tế Việt Nam - VnEconomy - Vietnam Economic Times, cho biết xu hướng phát triển bền vững, tăng trưởng xanh và kinh tế tuần hoàn đang tạo cơ hội cho ngành bán lẻ phát triển các mô hình kinh doanh bán lẻ hiện đại, xanh hóa chuỗi cung ứng và đẩy mạnh phân phối, tiêu dùng các sản phẩm xanh, thân thiện môi trường. Trong khi đó, người tiêu dùng có xu hướng tập trung nhu cầu vào các sản phẩm chăm sóc sức khỏe, sản phẩm giảm phát thải, cũng như tận dụng công nghệ mới như AI cho trải nghiệm khách hàng, đưa đến chất lượng dịch vụ cao hơn cho ngành bán lẻ.

“Năm 2024, thúc đẩy tiêu dùng bền vững và bảo vệ môi trường là một trong 5 nhiệm vụ trọng tâm của ngành bán lẻ. Phát triển hệ thống bán lẻ nhanh và bền vững cũng là nhằm hướng đến thúc đẩy CĐS, phát triển các mô hình bán lẻ hiện đại, như phát triển các mô hình bán lẻ đa kênh, tăng cường trải nghiệm người tiêu dùng và tối ưu hóa quản trị chuỗi cung ứng”, ông Đào Quang Bính nói.

Viettel Mone là 1 trong 10 sản phẩm được vinh danh Sản phẩm – Dịch vụ Ấn tượng Tin dùng 2024.

Theo các chuyên gia, năm 2025 sẽ đánh dấu một giai đoạn phát triển mang tính bước ngoặt cho thị trường bán lẻ tại Việt Nam. Các xu hướng mới, từ việc áp dụng công nghệ trong TMĐT đến sự phân hóa trong hành vi tiêu dùng, không chỉ định hình lại thị trường mà còn tạo ra những cơ hội và thách thức lớn cho các DN.

Hành vi tiêu dùng tại Việt Nam sẽ trải qua những thay đổi sâu sắc, khi người tiêu dùng phải thích nghi với các phương thức mua sắm mới để đảm bảo chất lượng cuộc sống mà không vượt quá khả năng tài chính. Trong đó, TMĐT không chỉ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế số, tạo nên hành trình mua sắm đa kênh, mà còn góp phần đưa Việt Nam đạt được mục tiêu doanh thu bán lẻ lớn hơn, với 10% tổng doanh thu bán lẻ đến từ TMĐT vào năm 2025.