Chiến lược quốc gia về nhân tài số và chuyển đổi kép tại HEF 2025

Diễn đàn Kinh tế mùa Thu 2025 khai mạc ngày 25/11 với chủ đề “Intelligent Generation NOW”, khẳng định người trẻ là trung tâm chuyển đổi số và chuyển đổi xanh với thông điệp cốt lõi: Việt Nam chuyển từ “người dùng công nghệ” thành “người kiến tạo luật chơi AI”, hành động ngay hôm nay.

Bối cảnh và tầm nhìn chiến lược

Sáng 25/11/2025, Diễn đàn Kinh tế mùa Thu TP. Hồ Chí Minh (HEF) năm 2025 chính thức khai mạc với phiên đối thoại mang tên “Intelligent Generation NOW - Thế hệ thông minh đương thời”.

Với sự tham gia của hơn 500 đại biểu trong và ngoài nước, phiên khai mạc không chỉ là buổi lễ khởi động mà đã trở thành không gian chiến lược để định vị lại vai trò của người trẻ Việt Nam trong hai chuyển đổi lớn đồng thời: Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh.

HEF 2025 được tổ chức từ ngày 25 đến 30/11/2025 với chủ đề xuyên suốt “Chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số”.

Đây là năm thứ hai liên tiếp diễn đàn được giao cho Trung tâm Cách mạng Công nghiệp 4.0 Việt Nam thực thi, đánh dấu sự chuyển dịch từ một sự kiện đối thoại chính sách thông thường sang nền tảng hành động quốc gia về công nghệ sâu và phát triển bền vững.

Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được phát biểu khai mạc Diễn đàn.

Phát biểu khai mạc, Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được khẳng định: Thành phố đang sử dụng Nghị quyết 98/2023/QH15 như một “công cụ đột phá thể chế” để thử nghiệm các mô hình chưa có tiền lệ: Từ Trung tâm Tài chính Quốc tế đến các cụm sáng tạo kiểu sandbox.

Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh nhấn mạnh ba trụ cột chính mà thành phố cam kết thực hiện ngay lập tức: Xây dựng hạ tầng số thế hệ mới (5G, dữ liệu mở, nền tảng tính toán hiệu năng cao); Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao chuyên sâu về AI và khoa học dữ liệu thông qua hợp tác chặt chẽ với các trường đại học quốc tế và viện nghiên cứu; Hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp đột phá với không gian sáng tạo và cơ chế thử nghiệm pháp lý linh hoạt.

Mục tiêu cuối cùng là đưa TP. Hồ Chí Minh thành trung tâm đổi mới sáng tạo khu vực, nơi mọi cá nhân trẻ đều có thể tiếp cận công cụ, thử nghiệm ý tưởng và thương mại hóa nhanh chóng.

Tiếng nói từ Chính phủ và cộng đồng quốc tế

Tại Phiên khai mạc, Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn khẳng định lại chiến lược quốc gia: Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và nguồn nhân lực là ba đột phá then chốt để Việt Nam đạt mức thu nhập cao vào năm 2035.

Ông gửi gắm thông điệp trực tiếp đến người trẻ: “Không ai chuẩn bị tương lai cho các bạn tốt hơn chính các bạn”. Khái niệm “dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm” được Phó Thủ tướng nhấn mạnh như một lời hiệu triệu thế hệ trẻ hành động.

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn kêu gọi thanh niên “dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm”.

Đại diện Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), ông Stephan Mergenthaler trích dẫn Báo cáo Tương lai Việc làm 2025-2030: 39% kỹ năng cốt lõi hiện nay sẽ lỗi thời, nhiều kỹ năng mới thậm chí còn chưa xuất hiện.

Thay vì lo sợ AI thay thế con người, ông kêu gọi thế hệ trẻ nhìn AI như một đối tác cộng tác, áp dụng triệt để vòng lặp “thử nghiệm nhanh - thất bại nhanh - cải tiến nhanh” để làm chủ tốc độ tăng trưởng hàm mũ của công nghệ.

GS. Scott Thompson Whiteside (Tổng Giám đốc RMIT Việt Nam) và ông Jonathan Wallace Baker (Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam) cùng nhấn mạnh: Người trẻ Việt Nam đang đứng ở vị trí lịch sử đặc biệt - đủ lớn để dẫn dắt, đủ linh hoạt để sáng tạo các giải pháp công nghệ xanh và sản xuất thông minh đáp ứng thách thức biến đổi khí hậu toàn cầu.

Khung chính sách nhân tài AI quốc gia: Đề xuất bốn trụ cột

Một trong những nội dung được đánh giá cao thuộc về phần trình bày của Phó Chủ tịch SVP/Giám đốc Công nghệ (CTO) Tập đoàn Công nghệ CMC Đặng Văn Tú tại phiên phát biểu truyền cảm hứng với chủ đề: “AI cho mọi người và vai trò của giới trẻ trong việc dẫn dắt chuyển đổi”.

Ông đề xuất khung bốn trụ cột cụ thể để Việt Nam nhanh chóng thu hẹp khoảng cách nhân tài AI:

Xây dựng Khung năng lực AI quốc gia (National AI Competency Framework) với các bậc trình độ rõ ràng từ học sinh, sinh viên, kỹ sư đến chuyên gia và công chức, làm cơ sở để toàn bộ hệ thống giáo dục - đào tạo - tuyển dụng đồng bộ hóa chương trình.

SVP/CTO Đặng Văn Tú truyền cảm hứng với chủ đề “AI cho mọi người và vai trò của giới trẻ trong việc dẫn dắt chuyển đổi”.

Đổi mới mô hình đồng giảng dạy đại học - doanh nghiệp theo hướng “đại học dạy nền tảng, doanh nghiệp mang phòng lab thật, dữ liệu thật, bài toán thật và lộ trình nghề nghiệp thật” vào giảng đường.

Đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng AI mở (open AI infrastructure): GPU công cộng, sandbox, bộ dữ liệu lớn, nền tảng AI-as-a-Service để sinh viên, startup và doanh nghiệp nhỏ đều có thể xây dựng và thử nghiệm mô hình mà không bị giới hạn tài nguyên.

Tăng cường hợp tác quốc tế sâu về đào tạo và nghiên cứu các lĩnh vực mũi nhọn: Kỹ sư mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), chuyên gia an toàn AI, đội ngũ xây dựng khung quản trị AI quốc gia - yếu tố quyết định để đảm bảo chủ quyền số thực sự.

Phó Chủ tịch Đặng Văn Tú nhấn mạnh: “Chúng ta không thể nói đến chủ quyền AI nếu không có đội ngũ người Việt đủ sức làm chủ cả công nghệ lẫn luật chơi”.

Từ người dùng công nghệ đến người kiến tạo luật chơi

Trong phiên tọa đàm chính sách nhân tài số, các diễn giả thống nhất rằng, việc Việt Nam chủ động tham gia các khung khổ toàn cầu (Global Digital Compact của Liên hợp quốc, Khuyến nghị về Đạo đức AI của UNESCO) không chỉ là nghĩa vụ mà là cơ hội chiến lược để: Xây dựng lòng tin quốc tế về một quốc gia ứng dụng AI có trách nhiệm; Tạo điều kiện kết nối xuyên biên giới cho nền tảng và dịch vụ số Việt Nam; Chuyển hóa hình ảnh từ “thị trường tiêu thụ công nghệ” thành “đối tác đồng sáng tạo” các mô hình AI dành cho tiếng Việt và các thị trường mới nổi.

Toàn cảnh phiên tọa đàm.

Chiến lược AI-X của CMC được giới thiệu như một ví dụ điển hình về cách tích hợp đạo đức ngay từ thiết kế (ethical-by-design), đảm bảo mọi sản phẩm AI đều tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc bảo vệ dữ liệu, quản trị rủi ro và an toàn hệ thống.

Diễn đàn Kinh tế mùa Thu 2025 không chỉ dừng lại ở việc truyền cảm hứng mà đã đặt nền móng cho một chương trình hành động quốc gia rõ ràng: Nếu có khung chính sách đồng bộ, hạ tầng mở và sự tiên phong của các tập đoàn công nghệ nội địa, thế hệ trẻ Việt Nam hoàn toàn có thể chuyển mình từ “người theo kịp” thành “người dẫn dắt” các xu hướng công nghệ xanh và trí tuệ nhân tạo của khu vực.

Thông điệp cuối cùng được hàng trăm bạn trẻ tham dự đồng thanh nhắc lại: “AI Generation NOW - Hành động từ hôm nay”. Đó không còn là khẩu hiệu, mà đã trở thành lời cam kết chiến lược của cả một quốc gia đang tăng tốc để bước vào kỷ nguyên mới./.