Đảng bộ Hà Nội 95 năm thành lập: Đổi mới và phát triển mạnh mẽ

Kế thừa và phát huy truyền thống cách mạng hào hùng, những bài học từ thực tiễn sâu sắc của 95 năm xây dựng và phát triển (17/3/1930 - 17/3/2025), Đảng bộ TP. Hà Nội đổi mới phương thức lãnh đạo, phát huy tiềm năng và lợi thế, không ngừng nâng cao vị thể Thủ đô.

Ngày 03/02/1930, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời. Một tháng sau sự kiện vĩ đại đó, ngày 17/3/1930, Đảng bộ Hà Nội được thành lập, đánh dấu mốc son lịch sử về sự ra đời Đảng bộ đầu tiên của cả nước.

Đảng bộ TP. Hà Nội luôn đổi mới phương thức lãnh đạo 95 năm xây dựng và phát triển - Ảnh: VGP/Gia Huy

Thủ đô Hà Nội thế và lực đã đổi thay, lớn mạnh hơn trước

Năm 1986, thực hiện đường lối Đổi mới của Đảng, Hà Nội chính thức bước vào cuộc cách mạng mới xây dựng, phát triển, hoàn thiện cơ chế kinh tế mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Kể từ Đại hội đại biểu lần thứ X của Đảng bộ thành phố Hà Nội (tháng 10/1986) đến nay, sự nghiệp đổi mới của Thủ đô đã trải qua gần 40 năm, tám kỳ đại hội. Bốn mươi năm là chặng đường không dài so với lịch sử nghìn năm Thăng Long - Hà Nội nhưng là thời kỳ quan trọng, đánh dấu những biến chuyển sâu sắc, có tính đột phá cả về nhận thức, tư duy cũng như hành động thực tiễn của Hà Nội trong quá trình xây dựng và phát triển Thủ đô "giàu đẹp, văn minh, hiện đại".

Hà Nội có 4 lần điều chỉnh lớn về địa giới hành chính là các năm 1961, 1978, 1991 và 2008. Lần mở rộng địa giới hành chính năm 2008, Hà Nội sáp nhập tỉnh Hà Tây, huyện Mê Linh (tỉnh Vĩnh Phúc) và 4 xã thuộc huyện Lương Sơn (tỉnh Hòa Bình).

Diện tích Hà Nội được mở rộng lên 3.359,84 km2 , gấp khoảng 3,6 lần diện tích cũ, là 1 trong 17 Thủ đô có diện tích lớn nhất thế giới. Việc mở rộng địa giới hành chính Thủ đô có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, giúp Hà Nội có thêm không gian phát triển.

Tiềm năng đất đai, nguồn nhân lực sau khi mở rộng địa giới hành chính tạo điều kiện để Hà Nội phát triển cả về không gian kinh tế, kết cấu hạ tầng, kiến trúc đô thị theo hướng văn minh, hiện đại, cùng với hàng ngàn di sản văn hóa vật thể và phi vật thể của các địa phương sẽ góp phần khẳng định vị thế trung tâm của Thủ đô, tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển nhanh hơn, toàn diện và hiệu quả hơn của vùng đất Thăng Long - Hà Nội ngàn năm văn hiến.

Đây là một trong những dấu ấn mang tính lịch sử, đã nâng tầm Thủ đô đưa thành phố trở thành trung tâm chính trị, hành chính đa chức năng, phù hợp xu thế thời đại, có sức cạnh tranh lớn.

Theo Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong, với vị trí, vai trò là Thủ đô, trái tim của cả nước, trung tâm đầu não chính trị - hành chính quốc gia, nơi đặt trụ sở của các cơ quan trung ương của Đảng, Nhà nước và các tổ chức chính trị - xã hội, cơ quan đại diện ngoại giao, tổ chức quốc tế; là trung tâm lớn về văn hóa, giáo dục, khoa học và công nghệ, kinh tế và giao dịch quốc tế của cả nước, bám sát quan điểm chỉ đạo, vận dụng sáng tạo tư tưởng đổi mới của Trung ương vào thực tiễn Hà Nội, Thủ đô đã gương mẫu, đi đầu trong công cuộc đổi mới, đạt được những thành tựu to lớn, khá toàn diện trên mọi mặt.

Kế thừa và phát huy truyền thống cách mạng hào hùng, những bài học từ thực tiễn sâu sắc của 95 năm xây dựng và phát triển, những năm gần đây, Hà Nội 7 đang chuyển mình mạnh mẽ. Kinh tế liên tục tăng trưởng khá, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hoá; tổng thu ngân sách trên địa bàn năm sau cao hơn năm trước; GDP bình quân đầu người tăng gần gấp 3 lần so với năm 1989.

Từ năm 1990 đến nay, cứ sau 5 năm, giá trị sản xuất trên địa bàn tăng 2,5 lần so với trước đó. Đô thị phát triển mạnh theo hướng văn minh, hiện đại. Bộ mặt nông thôn được cải thiện rõ rệt, khoảng cách giàu nghèo nông thôn và thành thị ngày càng thu hẹp. An ninh chính trị Thủ đô luôn ổn định, trật tự an toàn được giữ vững; giáo dục, văn hóa, xã hội có nhiều tiến bộ; niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, với chế độ được củng cố; vị thế của Hà Nội ngày càng được nâng cao.

Qua 95 năm, Thủ đô Hà Nội thế và lực đã đổi thay, lớn mạnh hơn trước nhiều; đặc biệt sau khi mở rộng địa giới hành chính, Hà Nội có tiềm năng phát triển mới: Rộng lớn về đất đai và nguồn nhân lực; đa dạng về khả năng qui hoạch hạ tầng và phát triển kinh tế; vững vàng về quốc phòng, an ninh; phong phú về bản sắc, truyền thống văn hóa...

Hà Nội là địa phương luôn tiên phong, đi đầu trong phát triển văn hoá

Quy mô kinh tế ngày càng phát triển

Theo Ban cán sự UBND TP. Hà Nội, sau gần 40 năm đổi mới, qua 08 kỳ Đại hội, Đảng bộ Thành phố Hà Nội đã từng bước xác định rõ, cụ thể và đầy đủ hơn mô hình kinh tế thị trường định hướng XHCN, hoàn thiện thể chế, cơ chế triển khai trên địa bàn Thành phố.

Kinh tế nhà nước phát huy vai trò chủ đạo; kinh tế tập thể được củng cố; kinh tế tư nhân và kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài phát triển mạnh, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực.

Kinh tế Thủ đô tăng trưởng liên tục, tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) tăng bình quân 4,48% (1986 - 1990); 12,52% (1991 - 1995); 10,72% (1996 - 2000); 11,30% (2001 - 2005); 11,55% (2006 - 2007); 10,58% năm 2008 (thời điểm sau khi Hà Nội mở rộng địa giới hành chính); 9,23% (2011 - 2015); 7,39% (2016-2020), năm 2021 tăng 2,92% (do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19), năm 2022 tăng 8,89% và năm 2023 tăng 6,27% - là mức tăng khá trong bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước còn nhiều khó khăn.

Năm 2024, kinh tế Thủ đô tiếp tục tăng trưởng, phát triển toàn diện, GRDP năm 2024 đạt 6,52%, cao hơn năm 2023 (6,27%); GRDP bình quân đầu người gần 6.500 USD; Tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn đạt 513.252 tỷ đồng, trong đó thu nội địa ước đạt 477.199 tỷ đồng (chiếm gần 93%), đứng đầu cả nước.

Thu hút vốn FDI đạt 2.161,2 triệu USD, tăng 28,23% so với năm 2023, xếp thứ 5 cả nước; Khách du lịch đạt 27,88 triệu lượt, tăng 12,7% so với năm 2023

Cũng sau 40 năm đổi mới, CNH, HĐH Thủ đô đã thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở mức cao, chất lượng tăng trưởng được cải thiện, quy mô nền kinh tế tăng nhanh, cơ cấu kinh tế và cơ cấu lao động chuyển dịch tích cực. Công nghiệp được cơ cấu lại theo hướng giảm tỉ trọng ngành khai khoáng, tăng nhanh tỉ trọng ngành công nghiệp chế biến, chế tạo.

Hà Nội đã hình thành được một số ngành công nghiệp có quy mô lớn, có khả năng cạnh tranh và vị trí vững chắc trên thị trường quốc tế. Hiện nay, công nghiệp Hà Nội đóng góp khoảng 6% vào tổng giá trị công nghiệp cả nước và duy trì vị trí thứ 5 trong 63 tỉnh/thành phố.

Hà Nội đang đi đầu cả nước về phát triển dịch vụ tài chính, dịch vụ viễn thông, dịch vụ thông tin, dịch vụ khoa học và công nghệ, thương mại điện tử, y tế chất lượng cao… theo hướng văn minh, hiện đại; khẳng định vị thế là trung tâm bán buôn, bán lẻ, xuất nhập - khẩu lớn nhất ở khu vực phía Bắc và có vai trò quan trọng đối với cả nước.

Thương hiệu và sức cạnh tranh của nhiều làng nghề truyền thống được nâng cao, gắn với bảo tồn, phát triển văn hóa và du lịch. Nông nghiệp từng bước được hiện đại hóa, có nhiều mô hình sản xuất ứng dụng công nghệ cao; chuyển đổi cơ cấu sản xuất được thực hiện theo hướng đa dạng hóa, nâng cao chất lượng sản phẩm.

Kinh tế tri thức, kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn được chú trọng, dẫn đầu cả nước về doanh thu công nghiệp ICT với khoảng 8.500 doanh nghiệp công nghệ thông tin.

Địa phương luôn tiên phong, đi đầu trong phát triển văn hoá

Trong lịch sử hình thành và phát triển, Thăng Long - Hà Nội chịu ảnh hưởng trực tiếp và mạnh mẽ bởi không gian văn hóa của 4 tiểu vùng văn hóa: xứ Bắc, xứ Đoài, xứ Đông và xứ Sơn Nam Thượng. Hà Nội ngày nay đã kế thừa, bảo tồn và tiếp biến văn hóa của các tiểu vùng, đồng thời tiếp nhận những yếu tố văn hóa bên ngoài nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển thành một Thành phố văn hiến, minh và hiện đại.

Hà Nội luôn quán triệt sâu sắc và vận dụng linh hoạt, sáng tạo những quan điểm, chủ trương của Đảng về phát triển văn hóa, xây dựng con người phù hợp với điều kiện Thủ đô.

Hiện nay, Hà Nội đứng đầu cả nước về số lượng cơ sở bảo tàng (49 bảo tàng công lập, 19 bảo tảng tư nhân), số lượng thư viện (01 Thư viện quốc gia, gần 200 Thư viện các trường Đại học, Học viện, Viện nghiên cứu, 1.085 thư viện do Hà Nội quản lý, với 620.101 nghìn đầu sách); số lượng nhà hát (23 đơn vị nhà hát nghệ thuật chuyên nghiệp, thuộc sự quản lý của các Bộ ngành, chiếm 94% tổng số cơ sở nghệ thuật biểu diễn quốc gia và 06 đơn vị nhà hát nghệ thuật do Hà Nội quản lý); số lượng trung tâm triển lãm, rạp chiếu phim, cơ sở dữ liệu số hóa di sản văn hóa và tác phẩm nghệ thuật, trung tâm/nhà văn hóa, không gian sáng tạo văn hóa, khu vui chơi giải trí nghệ thuật.

Các hoạt động văn hóa, nghệ thuật của Hà Nội diễn ra hết sức sôi động, trong đó có nhiều sự kiện văn hóa, nghệ thuật tầm cỡ khu vực và quốc tế. Đây là một nguồn lực rất lớn để Hà Nội khai thác nhằm nâng cao chất lượng đời sống tinh thần cho người dân, góp phần phát triển công nghiệp văn hóa.

Năm 2019, Hà Nội được vinh danh là thành viên "Mạng lưới các Thành phố sáng tạo" của UNESCO với mục tiêu lấy nguồn lực văn hóa và sáng tạo văn hóa làm nền tảng cho quá trình phát triển Thủ đô một cách bền vững.

Những nhân tố mới, bối cảnh mới trong kỷ nguyên số và cách mạng 4.0 tạo điều kiện để Hà Nội khai thông các nguồn lực, các giá trị văn hóa. góp phần khai thác, phát huy tốt hơn nữa các nguồn lực văn hóa.

Những năm gần đây, Hà Nội quyết tâm phát triển toàn diện các ngành công nghiệp văn hóa cả về quy mô, chất lượng sản phẩm, dịch vụ và thị trường, bảo đảm phát triển bền vững, trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.

Thời gian tối, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Hà Nội tiếp tục tranh thủ cơ hội, vượt qua thách thức, phát huy tiềm năng và lợi thế, không ngừng nâng cao vị thể Thủ đô mà Bộ Chính trị đã xác định: "Phát triển Thủ đô Hà Nội xứng đáng với vai trò là trung tâm chính trị - hành chính quốc gia; trung tâm lớn về văn hoá, khoa học, giáo dục, kinh tế và hội nhập quốc tế; một động lực phát triển của 8 vùng đồng bằng sông Hồng và cả nước; có kinh tế - xã hội phát triển toàn diện, bền vững, đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân ngày càng được nâng cao, chính trị - xã hội ổn định, quốc phòng, an ninh tiếp tục được củng cố, tăng cường, hệ thống chính trị ngày càng trong sạch, vững mạnh".