Gojek sẽ sáp nhập với công ty dẫn đầu thị trường thương mại điện tử PT Tokopedia
Hãng tin Bloomberg dẫn nguồn tin thân cận cho biết Gojek - "ông lớn" gọi xe công nghệ của Indonesia – đang đàm phán về khả năng sáp nhập với công ty đang dẫn đầu thị trường thương mại điện tử PT Tokopedia. Không chỉ vậy, công ty mới ra đời sau khi sáp nhập sẽ sớm phát hành công khai lần đầu (IPO) tại Mỹ và Indonesia.
Hai startup giá trị nhất Indonesia đã ký vào bản thỏa thuận chi tiết để tiến hành công đoạn thẩm tra (due diligence) đối tác. Cả hai bên đều nhìn thấy những điểm tương đồng ở bên kia và mong muốn chốt lại thương vụ càng sớm càng tốt trong những tháng tới.
Vụ M&A này sẽ tạo 1 "gã khổng lồ" Internet ở Indonesia với tổng giá trị đạt hơn 18 tỷ USD. Công ty mới sẽ có hoạt động kinh doanh phủ rộng từ dịch vụ đi chung xe đến thanh toán, mua sắm trực tuyến và cả giao hàng. Có thể nói đó phiên bản địa phương của sự kết hợp giữa Uber, PayPal, Amazon và DoorDash.
Cũng theo nguồn tin này, Gojek và Tokopedia vốn đã xem xét khả năng sáp nhập từ năm 2018, tuy nhiên cuộc đàm phán tăng tốc sau khi cuộc đàm phán giữa Gojek và đối thủ Grab đi vào ngõ cụt. Tờ Nikkei cho hay Grab đã đưa ra yêu cầu rằng nhà sáng lập Anthony Tan sẽ là "CEO trọn đời" của công ty sau sáp nhập, đồng thời CEO Tan có quyền biểu quyết đủ lớn trong công ty, quyền phủ quyết đối với các quyết định của hội đồng quản trị cũng như có ảnh hưởng đến lương thưởng của chính mình.
Trong khi đó ông chủ của SofBank – Masayoshi Son – vẫn đang gây áp lực buộc Tan phải từ bỏ một phần quyền kiểm soát ở công ty sau sáp nhập với Gojek. Cho đến giữa tháng 12, 2 bên đã đạt được những bước tiến đáng kể nhưng vẫn còn tranh cãi về quyền kiểm soát Indonesia - thị trường quan trọng nhất trong khu vực.
Những nền kinh tế Internet phát triển nhanh nhất ở Đông Nam Á.
Masayoshi Son, người vẫn rất ủng hộ Tan từ trước đến nay, đang dần mất kiên nhẫn với nhà sáng lập của Grab và hiện đã quay sang ủng hộ 1 vụ sáp nhập giữa Gojek và Tokopedia, 1 startup cũng được SoftBank hậu thuẫn. Hai công ty cùng đến từ Indonesia có một số nhà đầu tư chung gồm Google, quỹ Temasek và Sequoia Capital India.
Gojek và Tokopedia được định giá lần lượt ở mức 10,5 tỷ USD và 7,5 tỷ USD. Hai nhà sáng lập là bạn bè thân thiết từ hơn 10 năm trước và có mối quan hệ hòa thuận.
Việc Gojek và Tokopedia kết hợp sẽ trở thành đơn vị thống trị ở Indonesia – một trong những nền kinh tế Internet phát triển nhanh nhất thế giới. Kế hoạch IPO của họ sẽ mang lại cho các nhà đầu tư toàn cầu một lựa chọn thay thế Sea – công ty duy nhất ở Đông Nam Á niêm yết trên sàn Mỹ chứng kiến giá cổ phiếu tăng 400% vào năm ngoái.
Thỏa thuận giữa Gojek và Tokopedia nếu xảy ra cũng ít chịu sự soi xét từ chính quyền hơn so với việc kết hợp cùng Grab.
Hiện các công ty đều đang suy tính nhiều lựa chọn lên sàn. Họ có thể chọn cách IPO truyền thống ở Indonesia và Mỹ hoặc thông qua một công ty chuyên thâu tóm (SPAC) để niêm yết ở Mỹ.
Tokopedia nói vào tháng trước rằng họ đã thuê Morgan Stanley và Citigroup là các đơn vị tư vấn cho kế hoạch IPO. "Chúng tôi vẫn chưa quyết định xem sẽ niêm yết ở thị trường nào và bằng phương thức gì. Mọi lựa chọn vẫn đang được cân nhắc. Kế hoạch thông qua một công ty chuyên thâu tóm là lựa chọn tiềm năng nhất nhưng mọi thứ vẫn chưa được chốt vào thời điểm này", đại diện Tokopedia nói.
Công ty ra đời sau vụ M&A này sẽ thống trị Indonesia – một trong những thị trường internet tăng trưởng nhanh nhất thế giới. Vụ IPO tại Mỹ sẽ đem đến cho các nhà đầu tư quốc tế 1 lựa chọn thay thế cho Sea. Hiện là công ty internet lớn duy nhất của Đông Nam Á niêm yết tại Mỹ, cổ phiếu Sea đã tăng gần 400% trong năm ngoái.
Thương vụ giữa Gojek và Tokopedia cũng sẽ ít bị phản đối về mặt pháp lý hơn so với sự kết hợp giữa Grab và Gojek. Nguyên nhân là bởi Grab và Gojek sau khi kết hợp sẽ làm giảm sự cạnh tranh trên thị trường đi chung xe, giao hàng và thanh toán trực tuyến ở Đông Nam Á.
Một quan chức chính phủ Indonesia từng nói với Nikkei rằng: "Chính phủ muốn sự cạnh tranh mạnh mẽ giữa 2 công ty tiếp tục diễn ra vì như vậy mới tạo ra được sự cân bằng thị trường. Việc 2 công ty kết hợp có thể khiến người tiêu dùng chịu thiệt hại".
Thanh Tùng (T/h)
