Hãy đồng hành với trẻ trong không gian mạng

Đó là thông điệp nhân ngày Viễn thông thế giới 17/5/2009 mà Tập đoàn bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) mong muốn gửi tới các bậc phụ huynh nhằm giúp con em mình tránh khỏi những nguy cơ tiềm ẩn khi tiếp xúc với không gian mạng.

Internet - kho kiến thức giúp trẻ học tập

Giờ đây kiến thức không chỉ gói gọn trong sách vở mà còn được truyền tải qua nhiều phương tiện khác nhau, và Internet là một trong số những công cụ học tập, trao đổi, chia sẻ thông tin hữu hiệu và nhanh nhất hiện nay. Thế hệ trẻ, đặc biệt là các em nhỏ hiện nay đã và đang được tiếp xúc với Internet từ rất sớm. Internet trở thành một môi trường không thể tách rời đối với cuộc sống của trẻ. Thế giới Internet rộng mở giúp xóa nhòa khoảng cách, gạt bỏ các rào cản, tăng cường sự hiểu biết, trao đổi kiến thức, kinh nghiệm giúp trẻ học tập tốt hơn, giao lưu và kết bạn rộng mở hơn.

Học tập trực tuyến sẽ trở thành xu hướng tất yếu trong nay mai. Chính vì thế Internet sẽ là môi trường học tập rất quan trọng đối với trẻ em. Trên thực tế, đã có nhiều mô hình trường trực tuyến (http://truongtructuyen.vn; http://truongcongnghe.vn/ ….) giúp học sinh có thể tự trau dồi kiến thức, học tập và chia sẻ kinh nghiệm với bạn bè, và quan trọng nhất là có thể học tại nhà mà không phải đi đâu.

Ngoài học tập, Internet còn là nơi vui chơi, giải trí mang tính khám phá, mới lạ, giúp trẻ phát huy tính sáng tạo, hoàn thiện giao tiếp với thế giới bên ngoài. Internet được ví như kho kiến thức vô tận của nhân loại. Việc khai thác chúng như thế nào để đem lại hiệu quả thực sự cho trẻ lại nằm chính trong tay các bậc phụ huynh, thầy cô giáo…, những người có nghĩa vụ định hướng trẻ phát triển trong một môi trường sống và học tập tốt nhất.

Nhiều cạm bẫy rình rập

Tuy nhiên, sự bùng nổ thông tin vô tội vạ và khó kiểm soát như hiện nay thì không gian mạng không chỉ chứa những thông tin bổ ích giúp trẻ học tập mà đôi khi còn khiến cho trẻ bị sa đà vào những nơi nguy hiểm. Đó chính là các phòng chat hay những trang web có nội dung không lành mạnh (còn gọi là web đen), gây ảnh hưởng tiêu cực, làm phát sinh các suy nghĩ lệch lạc trong giới trẻ.

Hơn nữa, thế giới mạng còn ẩn chứa rất nhiều cạm bẫy mà trẻ em chưa thể nhận thức được. Với bản chất ngây thơ và thiếu kinh nghiệm để phân biệt thật giả trong thế giới ảo nên trẻ em sẽ là những đối tượng rất dễ bị bọn tội phạm mạng lợi dụng. Theo kết quả của một cuộc khảo sát gần đây, hơn 60% trẻ em và thanh thiếu niên nói chuyện trong các phòng chat hàng ngày. 3/4 số trẻ em tham gia vào không gian mạng sẵn sàng chia sẻ thông tin cá nhân về bản thân và gia đình để đổi lấy hàng hóa hay dịch vụ mà không hề biết rằng những thông tin đó sẽ bị bọn tội phạm sử dụng vào mục đích xấu.

Ngoài ra, giới trẻ còn phải đối mặt với tình trạng lạm dụng tình dục trực tuyến đang gia tăng trong vài năm trở lại đây. Khảo sát cũng cho biết, 20% trẻ tham gia vào không gian mạng là đối tượng của những tên buôn bán trẻ em hoặc những tên “yêu râu xanh”.

Khảo sát thực tế cho thấy 30% số trẻ vị thành niên là nữ giới cho biết các em thường xuyên phải đối mặt với các vấn đề lợi dụng tình dục khi tham gia vào các phòng chat. Chỉ có 7% trong số này nói cho phụ huynh biết. Số còn lại giữ kín vì lo ngại rằng có thể sẽ bị cha mẹ cấm không cho sử dụng Internet nữa.

Hãy là bạn đồng hành của trẻ trong không gian mạng!

Sở dĩ VNPT chọn thông điệp trên vì đối tượng hướng tới là trẻ em, phụ huynh, và giáo viên với mong muốn giúp trẻ tránh những nguy cơ xấu từ thế giới ảo. Internet chứa đựng rất nhiều điều bổ ích cho trẻ học tập nhưng cũng ẩn chứa nhiều nguy cơ gây ảnh hưởng không nhỏ đến học tập và sự phát triển thể chất của trẻ. Chính vì thế, các bậc cha mẹ cũng không nên cấm đoán trẻ sử dụng Internet mà hãy nên đồng hành, chia sẻ, hướng dẫn, và cung cấp cho trẻ những công cụ để ngăn chặn các nguy cơ này.

Như một lẽ tự nhiên, sự tò mò của trẻ em là một câu chuyện không có hồi kết, nhất là trong một thế giới ảo có vô số cái để xem, đọc và chơi. Vì vậy, các bậc phụ huynh nên theo sát con em mình khi chúng khám phá thế giới ảo. Hãy nói chuyện, lắng nghe những tâm sự của trẻ về cách giao tiếp trên mạng và chỉ dẫn cho trẻ làm thế nào để cư xử đúng mức.

Các bậc phụ huynh cũng nên tìm hiểu tài liệu hướng dẫn để dạy trẻ biết cách sử dụng mạng an toàn và có trách nhiệm, giúp trẻ có cơ hội tiếp cận những kỹ năng trong học tập và giao tiếp trên mạng. Thế giới ảo và thật không cách nhau bao xa nên các bậc phụ huynh cần khuyên con em mình sử dụng bí danh, tránh dùng tên thật trong một số trường hợp vì không phải lúc nào trẻ cũng phân biệt được người tốt người xấu và rất dễ bị kẻ xấu lợi dụng.