Kê khai thuế điện tử ở Việt Nam: Bao giờ?

Theo ông Nguyễn Minh Ngọc - Phó Cục trưởng Cục Ứng dụng CNTT Tổng cục Thuế, để triển khai thực hiện kê khai thuế điện tử thì cần phải có quy trình nghiệp vụ thuế đầy đủ và chi tiết. Quy trình nghiệp vụ phải đảm bảo tính cập nhật về nghiệp vụ, các biểu mẫu, hướng dẫn theo nội dung hướng dẫn tại Luật và các văn bản dưới luật.

Nội dung đầu tiên mà ngành Thuế hướng đến khi tiến hành kê khai thuế điện tử là vấn đề quy trình nghiệp vụ chỉ giới hạn trong phạm vi các cơ quan Thuế. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng trong thực tế. Các nội dung khác như đăng ký thuế, nộp thuế, hoàn thuế,… hiện vẫn đang gặp nhiều khó khăn do điều kiện thực hiện cần phải có sự phối hợp của các cơ quan khác như đơn vị quản lý đăng ký kinh doanh, kho bạc, ngân hàng, do đó sẽ cần có các quy trình nghiệp vụ tương ứng, có tính liên kết giữa cơ quan Thuế và các đơn vị có liên quan.

Cùng với đó, ở thời điểm hiện nay, nếu ngành Thuế triển khai hoạt động kê khai thuế điện tử ngay sẽ gặp phải khó khăn do chưa có các quy định cụ thể về dịch vụ chứng thực điện tử, cung cấp chữ ký điện tử.
Mặc dù Việt Nam đã ban hành khá nhiều văn bản pháp luật có liên quan đến chứng thực điện tử như Luật Giao dịch điện tử, một loạt các văn bản pháp lý khác như Nghị định về giao dịch điện tử trong lĩnh vực ngân hàng, tài chính, Nghị định về chữ ký số và dịch vụ chứng thực chữ ký số... song có thể nói, các văn bản pháp lý hiện tại mới chỉ tương đối đầy đủ về mặt lý thuyết.

Khi triển khai thực tế, ông Ngọc cho rằng vẫn còn thiếu các quy định cụ thể, ví dụ như quy định tờ khai thuế điện tử là như thế nào? (phải có mẫu để người dân nhìn thấy được), tờ khai thuế điện tử được lưu trữ và quản lý ra sao tại cơ quan Thuế và tại người nộp thuế để có thể sử dụng và đối chiếu khi cần; thủ tục để người nộp thuế sử dụng phương thức kê khai thuế điện tử và việc sử dụng các giải pháp an toàn bảo mật (mật khẩu, chữ ký điện tử,…) ra làm sao? thì vẫn chưa có được câu trả lời thoả đáng.

Rồi để triển khai hoạt động kê khai thuế điện tử, ngoài các thông tư liên quan đến các vấn đề về kỹ thuật như an toàn, bảo mật,… và tổ chức thực hiện dịch vụ chứng thực điện tử, cấp chữ ký điện tử (chữ ký số) của các Bộ ngành liên quan, Bộ Tài chính cần ban hành Thông tư hướng dẫn giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế để hướng dẫn chi tiết các thủ tục để người nộp thuế đăng ký sử dụng.

Với chừng ấy những vấn đề cần phải giải quyết, ngành Thuế đã xây dựng lộ trình kê khai thuế điện tử với ba giai đoạn cụ thể.

 

Giai đoạn một sẽ tập trung vào xây dựng cơ sở hạ tầng cơ bản cho việc kê khai, tiếp nhận tờ khai thuế điện tử, xây dựng thông tư hướng dẫn giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế, xác định điều kiện cơ sở hạ tầng kỹ thuật của cơ quan Thuế để có thể ứng dụng giao dịch thuế điện tử cả trong nội bộ ngành Thuế và các bên liên quan (Người Nộp Thuế và các có quan quản lý nhà nước, ngân hàng,…).

Phạm vi thực hiện giai đoạn này dự kiến triển khai thí điểm kê khai và nhận tờ khai thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế tài nguyên, thuế môn bài và áp dụng tại 1 Cục Thuế. Thời gian dự kiến hoàn thành giai đoạn này là 12 tháng.

• Tiếp đến là giai đoạn mở rộng ra các sắc thuế khác nếu điều kiện áp dụng cho phép, đặc biệt là thuế thu nhập cá nhân; đồng thời xem xét khả năng triển khai giao dịch điện tử các dạng hồ sơ liên quan đến thuế. Thời gian dự kiến thực hiện trong vòng 8 tháng.

• Giai đoạn cuối cùng để hoàn thiện việc kê khai thuế điện tử là nâng cấp và tích hợp và kết nối với hệ thống các Ngân hàng thương mại, Kho bạc Nhà nước để triển khai dịch vụ thanh toán điện tử cho hoạt động nộp thuế (nộp thuế điện tử) với điều kiện hệ thống Kho bạc, ngân hàng, kết nối tài chính cùng thống nhất tham gia thực hiện.

Cho tới thời điểm này, ngành Thuế mới chỉ bắt đầu triển khai giai đoạn đầu tiên. Việc thử nghiệm mới chỉ được tiến hành tại một đơn vị thuế duy nhất. Nhẩm tính, nếu suôn sẻ, ít nhất cũng phải tới khoảng 2 năm nữa kê khai thuế điện tử mới có thể được chính thức thực hiện trên diện rộng tại Việt Nam.