Chẳng có làm nghề gì mà sướng như mua bán hàng qua mạng, câu nói này của D (sinh viên Đại học Dân lập Kỹ thuật Công nghệ TP HCM) cũng đang là mục tiêu hướng đến của khá nhiều bạn trẻ chuẩn bị con đường lập nghiệp tương lai. Con đường này được trải hoa hồng hay đầy nước nước hẳn hơn ai hết, tất cả các bạn trẻ sắp bước vào đời muốn được hiểu rõ.
Bôn ba kiếm tiền
Vào các trang Web chuyên mua bán hay các diễn đàn khá nổi hiện nay như 5giay, handheld dễ bắt gặp hàng trăm topic mua bán hàng với những cái nick nghe rất teen. Thật vậy, các ông bà chủ cửa hàng trên mạng đa số đều ở độ tuổi mười tám đôi mươi. Mặt hàng rao bán không thiếu thứ gì từ Laptop, điện thoại xịn đến những thứ bình dân như nơ, kẹp tóc, quần áo, son phấn, trang sức…
Nguồn hàng này có được từ việc tự nghiên cứu sản xuất hàng, mua đi bán lại kiếm chút ít tiền lời trang trải học tập (như lời đăng tin trên mạng). Hoặc hàng đã sài rồi, nay chán nên mang ra thanh lý cũng với mục đích kiếm tiền trả học phí. Có biết bao lý do để đưa các bạn ấy vào con đường lập nghiệp trên mạng. Có bạn ra lập nghiệp mang tính vui chơi là chính. Song, không ít bạn xem đây là đường đến tương lai.
Cư dân mạng đều quen biết nhân vật khá nổi, bạn Dona, một điển hình thành công của mua bán hàng qua mạng. Sản phẩm của Dona là đồ trang sức đeo tay, cổ bằng đủ các loại hạt thủ công. Công việc kinh doanh ban đầu là vì đam mê, tự làm hàng rồi bán cho người thân quen. Hiện nay, quy mô đã được mở rộng. Mặt hàng phong phú, có cả người mẫu chụp ảnh minh họa, được nhiều khách hàng quan tam và chia sẻ thêm nhiều kinh nghiệm kinh doanh sao cho thuận lợi nhất. Và như lời tâm sự của bạn trên chương trình Yeah1tv, hiện bạn đã có nguồn thu khá ổn định, mỗi tháng trung bình cũng có khoảng hơn 3 triệu để dành.
Hiện nay do còn đang bận học nên Dona cũng không thể làm được nhiều hàng để bán. Nhưng hướng đi trước mắt là bạn sẽ theo đuổi công việc này lâu dài bởi những khó khăn nhất trong bước đầu lập nghiệp đã được định hình. Vấn đề còn lại là cố gắng sáng tạo thêm nhiều cái mới mẻ để thu hút người dùng và mở rộng kinh doanh với quy mô lớn hơn nữa. Dẫu vậy, không phải ai cũng có được thành công như Dona.
Nhiều bạn trẻ thấy buôn hàng online khỏe, sướng vì ngồi nhà chỉ cần chịu khó lên net post hàng là kiếm tiền. Nhưng khi vào cuộc rồi mới thấy hết nỗi vất vả dễ làm họ nản lòng. Không ít bạn lúc chưa ra đời hăm hở bao nhiêu thì khi rút quân về lặng lẽ bấy nhiêu.
Đó là trường hợp của T (một thành viên cấp 5 bán hàng rất kỳ cựu trên diễn đàn 5giay) với mặt hàng chính là điện thoại. Lúc mới ra buôn bán đúng vào thời điểm điện thoại di động rất được ưa chuộng nên T cũng kiếm được món tiền kha khá. Trang trải được tiền học và dành dụm mua được con Laptop xịn, xe máy. Tuy nhiên, một hai tháng nay, topic bán hàng của T bị ban quản trị diễn đàn Banned. Truy hỏi một lúc T mới dám khai thật vì bán nhầm hàng giả nên bị khách hàng phản ánh cùng vô vàn những bí mật khác trong kinh doanh mà những ai vào cuộc rồi mới hiểu.
Một vốn có được bốn lời?
T buồn buồn kể, giờ nhiều người cũng đổ xô ra bán điện thoại, nhất là dòng máy rẻ của Blackberry giá cả hết sức cạnh tranh. Chưa kể nguồn hàng thật- giả trên thị trường đầy ắp, lẫn lộn. Mình chỉ đi lấy hàng của các đại lý nên hàng thế nào về bán thế ấy. Do không có kinh nghiệm nên hàng giả mà như thật mình không nhận ra. Khách hàng mua rồi về dùng thời gian mới biết main trong máy bị đục lỗ, hàng dựng lại. Vậy là kết luận T lừa gạt nên tố lên diễn đàn. Nick bị banned, khách hàng không còn tin tưởng giao dịch nên gần tháng nay T chẳng làm ăn gì được. Lô hàng vừa rồi mới mua với nguồn vốn cả chục triệu đồng chẳng biết đổ đi đâu?
Quan trọng là uy tín bán hàng của Topic lâu nay gầy dựng đã bị mất, bạn bè xì xầm bàn tán thế này thế nọ. T buồn rầu tâm sự thêm. Ở một góc cạnh khác, không ít bạn trẻ vì thấy việc rao hàng, trao đổi trên mạng khá dễ dàng, không chịu sự quản lý của ai nên lợi dụng để rao bán hàng giả, kém chất lượng. Sau khi bán trót lọt mà bị phản ảnh và bị banned thì đi lập topic khác và cũng rao bán với những lời lẽ hết sức hiền lành, thơ ngay kiểu “em đang kẹt tiền đóng học phí, dư xài nên bán hàng chất 100%...” để chiêu dụ khách muốn mua hàng rẻ.
Không phải ai lên mạng buôn bán cũng đều có dã tâm lường gạt. Nhiều bạn trẻ buôn bán đàng hoàng, chấp nhận bảo hành, sửa chữa sản phẩm khi có lỗi hoặc cho đổi trả lại hàng. Nick mn chuyên bán hàng quần áo trên mạng cho các teen cho biết: Để có được nguồn hàng tốt bán cho khách, bản thân cũng phải đích thân đi chọn lọc hàng rất kỹ. Hàng về thì phải tìm người mẫu mặc đồ để chụp sao cho ăn ảnh và thu hút người xem.
Khi rao bán phải kê khai đầy đủ số nhà, tên, điện thoại liên lạc rõ ràng, thậm chí là cả nick Yahoo, Blog riêng để bà con add nick vào trao đổi và tin tưởng mua hàng. Với những khách ở gần thì nm đích thân đi giao hàng để tiết kiệm chi phí. Khách ở xa quá thì lại phải tốn tiền thuê xe ôm đi giao hàng. Có khi khách chọn hàng rồi, đồng ý giá tiền nhưng đến giao lại không chấp nhận với nhiều lý do. Vậy là mất một cuốc tiền xe ôm. Chưa kể, sự cạnh tranh không kém phần khốc liệt như thị trường ngoài.
Một số kẻ xấu lập nick lên các diễn đàn khác nói xấu người bán thế này thế nọ hoặc rao giá rẻ hơn. Nm thở dài: Nói chung là đủ các mặt của nghề mua bán. Mình lập nghiệp trước là để có thêm thu nhậ, sau là có thêm kiến thức, kinh nghiệm sau này ra đời, hiểu sự đời, chứ nói mua bán để một vốn bốn lời, sắm nhà lầu, xe hơi thì còn “khuya lắm”.
Còn những cư dân sành mua hàng trên mạng đều biết “vụ án” nổi tiếng về việc cả diễn đàn TTVNO tẩy chay một chuỗi cửa hàng bán nước hoa LP khi cho rằng cửa hàng trên mạng với nhiều link chuyên bán hàng giả, hàng An Đông, Chợ Lớn, giá vốn chỉ có một hai trăm ngàn nhưng được làm giả bằng cách in mã vạch lên giấy rồi dán lên hộp để qua mắt kháh hàng đây là hàng xịn có mã vạch hẳn hoi.
Phương Nam