‘Make in Viet Nam’ - khát vọng làm chủ công nghệ số và sáng tạo tương lai

Khi công nghệ số trở thành động lực then chốt của phát triển, Việt Nam đã lựa chọn con đường đầy bản lĩnh: từ “Made in Viet Nam” sang “Make in Viet Nam”, khẳng định khát vọng làm chủ công nghệ, tự thiết kế, sáng tạo và sản xuất ngay trên chính quê hương. Đây không chỉ là chiến lược kinh tế, mà còn là tuyên ngôn về trí tuệ và bản lĩnh dân tộc, mở ra con đường để Việt Nam khẳng định vị thế, vươn mình mạnh mẽ trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Khát khao thúc đẩy hành động

Công nghiệp công nghệ số là ngành kinh tế - kỹ thuật sử dụng sự kết hợp của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số để tạo ra các sản phẩm, dịch vụ công nghệ số, đóng vai trò là bước phát triển tiếp theo của ngành công nghệ thông tin.

Các doanh nghiệp công nghệ dù là phát triển công nghệ, sản xuất công nghệ hay cung cấp công nghệ như một dịch vụ đều là nhân tố quan trọng để đẩy nhanh việc áp dụng công nghệ vào toàn bộ nền kinh tế và xã hội nói chung và kinh tế số xã hội số nói riêng, góp phần triển khai và thực hiện Chương trình quốc gia về Nâng cao năng lực độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường của nền sản xuất Việt Nam (Make in Viet Nam).

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng từng khẳng định: “Nếu không Make in Viet Nam nước ta khó có thể trở thành một nước phát triển”. Trong đó, cụm từ “Make in Viet Nam” - “Làm tại Việt Nam” mang hàm nghĩa người Việt Nam chủ động, sáng tạo, thiết kế, tích hợp sản phẩm tại Việt Nam và phát triển, đóng góp vào công nghệ, phát triển cộng đồng công nghệ số Việt Nam. Điều này khác với cụm từ “Made in Vietnam” mang tính là “sản xuất ở Việt Nam”, không có sự chủ động, chia theo thể bị động.

Nhìn lại chặng đường từ năm 2020 là thời điểm bắt đầu tuyên bố Make in Viet Nam, đến nay, ngành công nghiệp công nghệ số Việt Nam đã có những bước phát triển và trưởng thành rất đáng khích lệ. Số lượng doanh nghiệp công nghệ số đăng ký thành lập và hoạt động tăng gần 30%, doanh thu công nghiệp công nghệ số tăng cao. Lĩnh vực sản xuất phần mềm cho nước ngoài hiện có tới trên 1.900 doanh nghiệp có doanh thu từ thị trường nước ngoài, với tổng doanh thu hơn 11,5 tỷ USD.

Với chủ trương, định hướng Make in Viet Nam được Thủ tướng Chính phủ phát động, Bộ Khoa học và Công nghệ đã dẫn dắt hàng chục nghìn doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam đi vào các ngành, lĩnh vực để sáng tạo các ứng dụng số, giúp chuyển đổi số, phát triển kinh tế số.

Chip 5G DFE là tiền đề để Viettel sản xuất các loại chip phục vụ nhiều lĩnh vực trong đó có ngành bán dẫn. (Ảnh: Viettel)

Trong 2 năm gần đây đã xuất hiện nhiều sản phẩm công nghệ số thương hiệu Việt được thị trường công nhận và có sức cạnh tranh, như: Nền tảng điện toán đám mây Viettel Cloud; Hệ thống định danh điện tử VNeID; Nền tảng học tập trực tuyến K12Online; Giải pháp an toàn không gian mạng của Bkav, CMC, Viettel Cyber Security…;

Thiết bị bay không người lái (Drone Hera, thiết bị bay giao hàng XB Delivery, CT-2W1, AS01, VTOL-01, Hệ thống C-UAS); Chip bán dẫn (Các sản phẩm Chip 5G (3 loại): Chip 5G DFE SoC; Chip 5G RFIC; FEM, Chip MK-eID, Vi mạch bán dẫn hệ thống trên chip (SoC) dùng cho thiết bị IoT an toàn và hệ thống demo, Hệ sinh thái FPT Chip Inside);

Thiết bị viễn thông (Hạ tầng mạng viễn thông 4G/5G); Robots (Outdoor Delivery Robot (Robot giao hàng tự lái chạy trên lòng đường), Robot hành chính công, Delta X Smart: Hệ thống cánh robot phân loại thông minh, Cánh tay robot công nghiệp 6 trục ELBOT Mark IV); Trí tuệ nhân tạo (Automative – Smart AI Cabin - Giải pháp AI Cabin thông minh, VNPT iKNOW, Gia sư AI, BKAV AI View S500, Camera Indoor, Outdoor, Thiết bị giám sát ra vào M6, Camera AI, CMC AI Camera),…

Nhiều sản phẩm đã tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, điển hình như: Viettel Solutions triển khai hệ thống Chính phủ điện tử tại nhiều quốc gia; FPT Software cung cấp dịch vụ công nghệ cho các tập đoàn Fortune 500; các doanh nghiệp bán dẫn, AI, IoT của Việt Nam bắt đầu xuất hiện tại các triển lãm công nghệ quốc tế lớn.

Chính sách linh hoạt tạo động lực và hấp dẫn doanh nghiệp

Sản phẩm thiết bị viễn thông của Viettel được thị trường công nhận và có sức cạnh tranh lớn.

Nhằm hỗ trợ doanh nghiệp trong thời gian tới, Bộ KH&CN cho biết sẽ tập trung triển khai một số nhóm chính sách trọng tâm để hiện thực hóa mục tiêu tự chủ công nghệ, cụ thể: Thứ nhất, hoàn thiện cơ chế, chính sách và pháp luật: Sớm ban hành các Nghị định, Thông tư hướng dẫn thi hành Luật Công nghiệp Công nghệ số, Đề án hình thành doanh nghiệp công nghệ số quy mô lớn trong nước; Chương trình quốc gia phát triển công nghiệp chiến lược; Đề án đưa doanh nghiệp công nghệ số vươn ra toàn cầu; Chương trình phát triển công nghiệp công nghệ số.

Thứ hai, đầu tư có trọng điểm: Thành lập Quỹ đầu tư quốc gia phát triển công nghiệp chiến lược, trong đó ưu tiên cho phát triển công nghiệp công nghệ số; Hỗ trợ 10.000 tỷ xây dựng nhà máy bán dẫn đầu tiên; Giao bài toán quốc gia cho các doanh nghiệp lớn. Lựa chọn sản phẩm quốc gia có thị trường nội địa lớn và khả năng xuất khẩu để phát triển như: Xe điện tự lái, robot, vệ tinh tầm thấp, 5G/6G, chip AI, IoT, Sàn giao dịch tài sản số,...

Thứ ba, phát triển hạ tầng công nghệ và công nghiệp: Đầu tư trung tâm tính toán hiệu năng cao AI với quy mô đầu tư khoảng 200-300 triệu USD phục vụ quốc phòng, y tế, nông nghiệp; phát triển các công nghệ số chiến lược: AI, Big data, Cloud computing, IoT, bán dẫn,... Thành lập Trung tâm quốc gia về sản xuất thử nghiệm tape-out chip bán dẫn. Dự kiến phát triển 06 cụm công nghiệp chiến lược gắn với 6 vùng kinh tế trọng điểm (ưu tiên công nghiệp công nghệ số): R&D + sản xuất + đào tạo + logistics. Dự kiến xây dựng 01 đặc khu đổi mới sáng tạo để phát triển công nghiệp chiến lược (ưu tiên công nghiệp công nghệ số chiến lược).

Thứ tư, phát triển doanh nghiệp công nghệ số “đầu tàu”: Lựa chọn, hỗ trợ và tập trung nguồn lực cho một số doanh nghiệp chủ lực có khả năng dẫn dắt, giải quyết các bài toán quốc gia, tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu và từng bước tự chủ sản phẩm công nghệ chiến lược.

Thứ năm, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao: Tổ chức các chương trình đào tạo, liên kết giữa nhà nước - doanh nghiệp - viện, trường để hình thành đội ngũ kỹ sư, chuyên gia làm chủ công nghệ số chiến lược.