Mỹ: Hậu quả từ giai đoạn phớt lờ khoa học?

Khoa học và y tế cộng đồng chưa bao giờ là ưu tiên hàng đầu của Tổng thống Mỹ Donald Trump trong nhiệm kỳ.

Hạn chế nghiên cứu khoa học

Đứng bên cạnh Tổng thống Donald Trump những ngày này không chỉ là các cố vấn an ninh và kinh tế mà còn có sự xuất hiện của ông Anthony Fauci, Giám đốc Viện Dị ứng và các bệnh truyền nhiễm quốc gia Mỹ. Cũng nhờ vậy mà cố vấn về y tế của Nhà trắng đã kịp thời đưa ra đính chính sau phát biểu vắc xin ngừa SARS-CoV-2 sẽ có sau 3 - 4 tháng của ông Trump.

Nhà miễn dịch học hàng đầu nước Mỹ và các đồng nghiệp cũng bày tỏ không ủng hộ việc ông Trump cổ súy sử dụng thuốc điều trị sốt rét chloroquine trong trận chiến chống Covid-19 hay khuyến khích người dân quay trở lại làm việc sau lễ Phục sinh.

Các nhà nghiên cứu cho rằng sự đánh giá thấp của ông Trump dành cho hoạt động nghiên cứu khoa học, nhất là trong lĩnh vực y tế, đã dẫn ông đến nhiều phát ngôn và chính sách sai lầm khi đối đầu với Covid-19.

Trong 2 năm đầu tiên của nhiệm kỳ, ông đã sa thải hơn 1.600 nhà khoa học liên bang và cắt giảm hơn 100 ủy ban tư vấn khoa học không cần thiết, tờ The Washington Post đưa tin. Trong số những người ra đi, đa phần là các nhà khoa học xã hội, nhà bảo tồn đất, chuyên gia về khoa học vật lý - hóa học, địa chất, thiên văn học và vật lý. Ngân sách chi cho nghiên cứu khoa học cũng bị cắt giảm hoặc giám sát chặt chẽ.

Với điều kiện nghiên cứu eo hẹp, các nhà khoa học Mỹ giờ đây đang phải nỗ lực hết sức để tìm ra vắc xin phòng ngừa và thuốc điều trị SARS-CoV-2.

“Các nhà khoa học có chuyên môn ra đi sẽ làm suy yếu khả năng của chính phủ”, Linda Birnbaum, người đã dành 4 thập niên làm việc về độc chất và các vấn đề sức khỏe cộng đồng tại Viện Y tế quốc gia, cho biết.

Gặp nhiều phản ứng

Năm 2018, ông Trump bị các nhà khoa học phản đối vì giải thể bộ phận An ninh y tế và sinh học của Hội đồng An ninh quốc gia NSC, được Tổng thống Obama lập ra sau đại dịch Ebola 2014. Năm 2016, cơ quan này đã cung cấp một tài liệu dài 69 trang hướng dẫn các bước mà chính quyền cần thực hiện khi đại dịch xảy ra, trong đó ưu tiên chuẩn bị vật tư y tế cho y bác sĩ và bệnh nhân. Tài liệu này đã không được ông Trump để ý đến, khiến nước Mỹ chậm một bước trong cuộc đua với dịch bệnh và thiếu hụt bộ xét nghiệm, khẩu trang, máy thở.

Các quan chức bang Virginia báo cáo chỉ nhận được 10% số thiết bị cần thiết từ Bộ Y tế trong tuần qua.

“Các bang cầu xin sự trợ giúp từ chính quyền liên bang, nhưng thật đáng sợ là Tổng thống Trump đã nói không”, Hạ nghị sĩ Abigail Spanberger, bức xúc.

Cách đây chưa lâu, vào tháng 2 - khi dịch bệnh vẫn còn ở đâu đó bên ngoài nước Mỹ, ông Trump đã phê duyệt dự toán ngân sách năm 2021, trong đó cắt giảm 1,3 tỉ USD ngân sách cấp cho Trung tâm phòng ngừa dịch bệnh (CDC) trong 10 năm tới.

“Số ca mắc bệnh ở Mỹ đang tăng theo cấp số nhân và hệ thống y tế của chúng ta không được trang bị đầy đủ để đối phó với sự bùng nổ của dịch bệnh”, tờ The New York Times dẫn lời bà Susan Rice, cựu cố vấn an ninh quốc gia Mỹ.

PV/TH