Nhiều chính sách đột phá đào tạo nhân lực chất lượng cao theo chuẩn quốc tế

Những năm gần đây, nhiều cơ sở giáo dục đào tạo chủ động xây dựng, đổi mới chương trình theo hướng đáp ứng yêu cầu nguồn nhân lực cao đúng chuẩn quốc tế.

Các địa phương cũng có nhiều chính sách đột phá, cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về giáo dục - đào tạo. Trong đó chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý và nguồn nhân lực cho các ngành mũi nhọn về khoa học công nghệ, quản trị thông minh, khoa học cơ bản và các lĩnh vực ưu tiên, mới nổi.

Sinh viên Trường Đại học Nguyễn Tất Thành trong giờ thực hành. Ảnh: NTTU

Thu hút người học từ đổi mới chương trình đào tạo

Theo Em Bùi Hữu Đức - sinh viên năm nhất ngành Tự động hóa, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Vinh (Nghệ An), đây cũng là ngành em ưu tiên lựa chọn ở tất cả nguyện vọng xét tuyển vào đại học trước đó.

Tương tự, Trần Mạnh Cường (xã Hải Lộc, Nghệ An) có nhiều lựa chọn sau khi tốt nghiệp THPT, nhưng em đã chọn ngành Công nghệ chế tạo máy của Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Vinh. Nói về lựa chọn này, nam sinh cho biết ngành công nghệ chế tạo máy là ngành khoa học kỹ thuật cơ bản, nền tảng. “Nếu học tập tốt, em sẽ có nhiều cơ hội việc làm sau này ở địa phương cũng như các công ty nước ngoài”.

Những năm gần đây, công tác tuyển sinh ở Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Vinh khá thuận lợi, khi thu hút được lượng lớn thí sinh đăng ký không chỉ trong tỉnh Nghệ An mà còn ở các tỉnh thành khác trên cả nước. Năm 2025, dù được giao hơn 1.400 chỉ tiêu, nhưng số nguyện vọng đăng ký vào trường là khoảng 3.400 em. Trong đó các ngành được quan tâm nhất là Công nghệ Kỹ thuật Điện - Điện tử, Công nghệ kỹ thuật điều khiển và tự động hóa, ngành Công nghệ kỹ thuật ô tô, ngành Công nghệ kỹ thuật cơ khí…

TS. Võ Tiến Trung - Trưởng phòng Đào tạo - Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Vinh cho biết: Những năm gần đây, do các doanh nghiệp FDI đầu tư vào Nghệ An ngày một nhiều nên cần lực lượng lớn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt các ngành liên quan đến khối kỹ thuật, khoa học kỹ thuật, công nghệ 4.0. Để đáp ứng được yêu cầu về sử dụng lao động, nhà trường tập trung đổi mới chương trình đào tạo, chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao theo hướng đáp ứng chuẩn quốc tế.

“Chúng tôi tập trung đổi mới chương trình đào tạo theo hướng chuẩn đầu ra gắn với năng lực số, kỹ năng mềm và tư duy đổi mới sáng tạo. Đồng thời, trường triển khai mạnh mẽ học liệu số, đào tạo trực tuyến kết hợp trực tiếp tiến tới xây dựng “đại học số” theo xu hướng chung. Nhà trường cũng tăng cường đầu tư phòng thí nghiệm, xưởng thực hành, mô hình doanh nghiệp ảo - doanh nghiệp thật để giúp sinh viên có hệ sinh thái khởi nghiệp tại chỗ”, TS. Võ Tiến Trung cho hay.

Trong khi đó, tại Trường Đại học Vinh, chất lượng đầu ra được đặc biệt quan tâm. Đây được xem như như cam kết dành cho người học về chất lượng ở các lĩnh vực đào tạo của trường, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường lao động. Để xây dựng chuẩn đầu ra theo đổi mới sáng tạo, từ năm 2017, nhà trường đã thực hiện theo mô hình CDIO (Hình thành ý tưởng - Thiết kế - Thực hiện - Vận hành).

Theo GS. Nguyễn Huy Bằng - Hiệu trưởng Trường Đại học Vinh, tất cả trường thành viên đều thực hiện theo mô mình CDIO. Việc đánh giá kết quả học tập được thực hiện theo các tiêu chí chuẩn đầu ra kiến thức, các chỉ số đánh giá dự án khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp. Qua đó, tạo cơ hội thay đổi cả về lượng và chất trong đào tạo gắn với nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, thực tiễn doanh nghiệp.

Tiết thực hành của sinh viên Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Vinh (Nghệ An). Ảnh: Hồ Lài

Vận dụng chính sách trong đào tạo nhân lực

Theo PGS.TS Lưu Tiến Hưng - Hiệu trưởng Trường Sư phạm - Trường Đại học Vinh cho biết: Khoảng 5 năm trở lại đây, đặc biệt sau khi Nghị định 116 quy định về chính sách hỗ trợ tiền đóng học phí, chi phí sinh hoạt đối với sinh viên sư phạm có hiệu lực thì số thí sinh đăng ký ngành sư phạm ngày một đông.

Vì thế, chất lượng tuyển sinh được nâng lên rất nhiều, liên tục trong những năm gần đây ngành sư phạm là ngành có điểm chuẩn cao nhất của Trường Đại học Vinh. Qua thống kê, hầu hết học sinh đều đăng ký để được hưởng chính sách theo Nghị định 116 và các em đều xác định sẽ gắn bó với nghề lâu dài.

Đặc biệt gần đây, Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị được ban hành là chính sách đột phá của Đảng và Nhà nước, có ý nghĩa to lớn với các cơ sở giáo dục đào tạo. Thứ nhất, các nhà trường, cơ sở giáo dục, đào tạo được tạo điều kiện đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, hạ tầng. Đội ngũ nhà giáo được quan tâm từ lương, phụ cấp, ưu tiên thu hút nhà giáo tài năng.

Nghị quyết cũng quan tâm đến giáo dục cao đẳng, đại học, có chính sách thu hút người tài ở trong và ngoài nước, thành lập các trung tâm nghiên cứu, tạo sự đột phá trong hoạt động nghiên cứu khoa học. Những quyết sách này sẽ tạo điều kiện để thầy và trò thực hiện ý tưởng khoa học, ứng dụng kiến thức, lý thuyết vào thực tiễn cuộc sống.

Theo TS. Võ Tiến Trung - Trưởng phòng Đào tạo - Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Vinh, hiện nay Đảng và Nhà nước có nhiều chính sách liên quan đến việc đào tạo, chuẩn bị nguồn nhân lực cho các lĩnh vực công nghệ cao đã được ban hành. Ngoài ra, tiếp tục sẽ có những chính sách ưu đãi đối với người học thuộc lĩnh vực khoa học cơ bản, kỹ thuật then chốt, công nghệ chiến lược.

Trường Đại học Y Dược, Đại học Huế được xây dựng xứng tầm là trung tâm đào tạo nguồn nhân lực y tế chất lượng cao, có thương hiệu quốc tế. Ảnh: NTCC

Đột phá từ con người

Với mục tiêu đến năm 2030 trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại, Thanh Hóa xác định phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là “chìa khóa vàng” để mở cánh cửa hội nhập, nâng cao năng lực cạnh tranh. Theo định hướng của tỉnh này, Chương trình đào tạo nhân lực chất lượng cao tập trung vào việc chuẩn hóa, quốc tế hóa nội dung và phương pháp đào tạo, đồng thời gắn kết chặt chẽ giữa nhà trường - doanh nghiệp - nhà nước trong quá trình hình thành và phát triển năng lực người học.

Tỉnh ưu tiên phát triển nhân lực cho các ngành mũi nhọn như khoa học - công nghệ, công nghiệp chế biến - chế tạo, năng lượng, vật liệu mới, công nghệ thông tin, du lịch xanh và logistics. Song song đó, Thanh Hóa chú trọng đào tạo đội ngũ cán bộ quản lý, chuyên gia, kỹ sư có khả năng làm việc trong môi trường quốc tế, thành thạo công nghệ số và có tư duy đổi mới, thích ứng với mô hình quản trị thông minh.

Các cơ sở giáo dục trên địa bàn như Trường Đại học Hồng Đức, Cao đẳng Nghề Công nghiệp Thanh Hóa... đang tích cực triển khai chương trình liên kết quốc tế, đưa chuẩn đầu ra tiệm cận yêu cầu toàn cầu, gắn lý thuyết với thực tiễn. Cùng đó, Thanh Hóa đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong giáo dục, liên kết với các trường đại học hàng đầu trong và ngoài nước để chuyển giao chương trình đào tạo, trao đổi giảng viên và sinh viên.

Tỉnh Thanh Hóa cũng khuyến khích các doanh nghiệp lớn tham gia đặt hàng đào tạo, cấp học bổng doanh nghiệp và tạo cơ hội thực tập, tuyển dụng sinh viên, góp phần gắn kết hiệu quả giữa nhà trường và thị trường lao động.

Những năm qua, xác định việc phát triển nguồn nhân lực là 1 trong 3 mũi đột phá phát triển nên Nghệ An đã lồng ghép nhiệm vụ này trong nhiều kế hoạch, chương trình hành động. Tỉnh Nghệ An đã ban hành nhiều quyết sách về nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trên địa bàn tỉnh Nghệ An; đào tạo, phát triển nhân lực có kỹ năng nghề… Đồng thời có nhiều chính sách để thực hiện đồng bộ các giải pháp phát triển nguồn nhân lực, đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm, thu hút, trọng dụng người có tài năng.

Trên tinh thần Nghị quyết 17-NQ/TU về phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là TP Huế) đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, TP Huế đang đặt mục tiêu đến năm 2030 có tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 75 - 80%; trong đó, tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ đạt 50 - 55%. Đến năm 2030, hệ thống thông tin thị trường lao động toàn TP Huế sẽ được hiện đại hóa, dữ liệu được liên thông với các tỉnh trong toàn quốc và mở rộng kết nối với thị trường quốc tế.

Để thực hiện những con số trên, TP Huế chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ quản lý Nhà nước, kỹ năng lãnh đạo… cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động. TP Huế cũng thực hiện tốt công tác quy hoạch, định hướng phát triển hệ thống giáo dục - đào tạo. Đáng chú ý nhất vẫn là nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao cho các lĩnh vực, ngành kinh tế mũi nhọn: khoa học công nghệ, giáo dục, y tế, nông lâm ngư…