Nhu cầu dầu mỏ châu Á chững lại giữa làn sóng xe điện bùng nổ

Sự bùng nổ của xe điện, cộng hưởng với kinh tế chậm lại và dân số già hóa, đang khiến nhu cầu dầu mỏ tại châu Á – khu vực tiêu thụ năng lượng lớn nhất thế giới – rơi vào trạng thái chững lại.

Ảnh minh hoạ/TL.

Tập đoàn dầu khí Trung Quốc Sinopec mới công bố lợi nhuận nửa đầu năm sụt giảm mạnh, nguyên nhân chính là nhu cầu nhiên liệu yếu. Theo công ty phân tích năng lượng Kpler, đây không chỉ là câu chuyện riêng của Trung Quốc mà còn phản ánh xu hướng toàn cầu. Trong báo cáo công bố tuần này, Kpler dự báo nhu cầu dầu toàn cầu chỉ tăng thêm khoảng 840.000 thùng/ngày trong năm 2025 và 880.000 thùng/ngày vào năm 2026 – mức tăng khá khiêm tốn, bắt nguồn từ niềm tin tiêu dùng suy giảm và sự gia tăng của xe điện.

Chuyên gia Esteban Moreno (Kpler) cho rằng tác động từ xe điện đã trở nên rõ rệt tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương, nơi nhu cầu dầu năm nay hầu như không tăng trưởng. Ngoài ra, công suất hóa dầu dư thừa tại Trung Quốc, tăng trưởng kinh tế chậm lại, dân số già hóa và cải tiến hiệu suất nhiên liệu cũng góp phần kìm hãm tiêu thụ.

Trung Quốc – quốc gia nhập khẩu dầu thô lớn nhất thế giới – thậm chí còn được dự báo chứng kiến nhu cầu các sản phẩm dầu mỏ giảm trong năm nay. Nguyên nhân đến từ căng thẳng thương mại Mỹ - Trung khiến thị trường LPG bị ảnh hưởng, sự dịch chuyển sang xe điện làm giảm tiêu thụ xăng, trong khi xe tải LNG tiếp tục gây sức ép lên nhu cầu dầu diesel.

Trái ngược với dầu mỏ, triển vọng khí tự nhiên lại tích cực hơn. Việc điện khí hóa giao thông cùng sự bùng nổ của các trung tâm dữ liệu đang thúc đẩy nhu cầu điện, kéo theo tiêu thụ khí tự nhiên tăng mạnh. Morgan Stanley dự báo châu Á sẽ là khu vực có tốc độ tăng trưởng khí đốt nhanh nhất thế giới, khoảng 5%/năm, vượt xa mức 1% tại châu Âu và 3% tại Mỹ. Theo chuyên gia Mayank Maheshwari, khí tự nhiên đã trở thành “xương sống” của an ninh năng lượng và có vai trò thiết yếu trong đáp ứng nhu cầu điện hóa vốn đã tăng gấp ba lần trong nửa thập kỷ qua.

Trong khi đó, nhu cầu nhiên liệu tại châu Âu bất ngờ duy trì ở mức cao, đặc biệt với xăng và nhiên liệu máy bay, bất chấp chính sách thúc đẩy xe điện và hạn chế di chuyển hàng không. Kpler ghi nhận nhu cầu nhiên liệu nặng và naphta giảm, song cảnh báo nguy cơ thiếu hụt nhiên liệu máy bay do nhiều nhà máy lọc dầu đóng cửa. Công ty tư vấn FGE cũng dự báo châu Âu sẽ đối mặt tình trạng thiếu dầu diesel trong nửa cuối năm do xuất khẩu từ Mỹ suy giảm và chi phí nhập khẩu gia tăng.

Tại Mỹ, nhu cầu nhiên liệu vẫn ổn định nhờ tiêu thụ sưởi ấm và lượng hành khách hàng không tăng, song Kpler cảnh báo từ năm 2026, nhu cầu xăng tại Bắc Mỹ sẽ bắt đầu giảm bởi các tiêu chuẩn tiết kiệm nhiên liệu khắt khe hơn, trong khi dầu diesel cũng chịu tác động từ chính sách thuế quan làm chậm lại vận tải hàng hóa.

Các chuyên gia nhận định, nếu xu hướng điện khí hóa tiếp tục mở rộng, triển vọng dài hạn của dầu mỏ khó có thể khởi sắc. Tuy nhiên, Kpler nhấn mạnh yếu tố biến động: nếu kinh tế toàn cầu phục hồi mạnh và căng thẳng thương mại Mỹ - Trung hạ nhiệt, nhu cầu dầu mỏ tại châu Á và Trung Quốc hoàn toàn có thể bật tăng trở lại.