Robot “thám hiểm” lặn sâu - vén màn bí ẩn đáy đại dương

Trong một bước tiến mang tính cách mạng đối với ngành khoa học biển, các robot dưới nước hiện đang được triển khai để khám phá những vùng biển sâu chưa từng được khảo sát trên Trái Đất.

Công ty công nghệ hàng hải OceanScan đã hợp tác với một nhóm các nhà khoa học quốc tế để triển khai hạm đội robot lặn tự động - được gọi là AUVs (Autonomous Underwater Vehicles) nhằm lập bản đồ các khu vực đại dương mà con người chưa từng chạm đến.

Theo ước tính của các chuyên gia, hiện nay vẫn còn hơn 80% đáy đại dương chưa được lập bản đồ chi tiết. Những khu vực chưa được khám phá này có thể ẩn chứa các hệ sinh thái hoàn toàn mới, những dạng sống chưa từng được phát hiện, cũng như nhiều thông tin quan trọng giúp hiểu rõ hơn về biến đổi khí hậu toàn cầu.

Công nghệ tiên tiến cho hành trình hiểm trở

Những chiếc AUV của OceanScan được trang bị cảm biến sonar độ phân giải cao, camera 4K có khả năng chống nước sâu, hệ thống định vị chính xác và AI học máy để phân tích dữ liệu trong thời gian thực. Nhờ đó, chúng có thể hoạt động độc lập trong thời gian dài, tránh được các chướng ngại vật và tự vẽ bản đồ 3D của đáy biển.

Nhóm nghiên cứu ACFR triển khai robot lặn tự động tại Quần đảo Norfolk. Ảnh: Stefan Williams.

Ông Carlos Duarte, nhà hải dương học từ Đại học Khoa học & Công nghệ King Abdullah (KAUST), cho biết: “Chúng ta đang bước vào một kỷ nguyên mới, nơi con người có thể tiếp cận được những nơi sâu thẳm nhất dưới đáy đại dương mà trước đây chỉ có thể tưởng tượng. Điều này mở ra khả năng khám phá những bí ẩn chưa từng được giải mã của Trái Đất”.

Ứng dụng thực tế từ dữ liệu đáy biển

Dữ liệu thu thập được không chỉ phục vụ mục tiêu nghiên cứu khoa học. Nó còn có thể được sử dụng trong các lĩnh vực như bảo tồn biển, thăm dò tài nguyên, và cả các chiến lược ứng phó thiên tai, ví dụ như dự đoán sớm động đất hoặc sóng thần.

OceanScan cho biết trong giai đoạn thử nghiệm ban đầu, các AUV đã lập bản đồ được hơn 25.000 km² đáy biển ngoài khơi Ấn Độ Dương, phát hiện hơn 40 cấu trúc địa chất chưa từng được ghi nhận, bao gồm những hẻm vực khổng lồ và các mạch nước phun nhiệt dưới biển sâu.

Tổng quan các địa điểm mà robot lặn tự động (AUV) đã khảo sát, được đánh dấu màu xanh lá xung quanh đảo Norfolk và đảo Phillip. Mỗi lần lặn của AUV bao phủ khoảng 1-3 km theo tuyến khảo sát, thu thập hình ảnh đáy biển chi tiết với độ phân giải cao. Bản đồ độ sâu đáy biển quanh khu vực này được thu thập bằng công nghệ LIDAR và dữ liệu âm học, do Văn phòng Hải đồ Úc (Australian Hydrographic Office) cung cấp. Các chuyến lặn của AUV được thiết kế nhằm khảo sát các đặc điểm cụ thể của đáy biển, đại diện cho các rạn san hô quanh đảo ở độ sâu từ 5 đến 45 mét. Nguồn: Stefan Williams.

Tương lai của việc khám phá đại dương

Dự án này là một phần của Sáng kiến GEBCO Seabed 2030, một chiến dịch toàn cầu nhằm lập bản đồ toàn bộ đáy đại dương trước năm 2030. Nếu thành công, nó sẽ là một cột mốc vĩ đại trong lịch sử khoa học tương tự như việc lập bản đồ toàn bộ bề mặt Mặt Trăng hoặc Sao Hỏa.

Duarte kết luận: “Đáy đại dương chính là biên giới cuối cùng của Trái Đất. Với công nghệ như AUV, chúng ta đang đến rất gần ngày mà bản đồ toàn diện của hành tinh sẽ được hoàn thành”.