Tàu quỹ đạo Odyssey của NASA đánh dấu 20 năm lịch sử lập bản đồ sao Hỏa
Phát hiện ra những tảng băng nước, lập bản đồ mạng lưới thung lũng và miệng núi lửa, họ còn có thể phát hiện ra sa thạch, đá giàu sắt, muối, v.v. là những hình ảnh mà tàu Odyssey gửi về cho NASA trong hai thâp kỷ
Tàu vũ trụ Mars Odyssey năm 2001 của NASA được phóng cách đây 20 năm vào ngày 7 tháng 4, khiến nó trở thành tàu vũ trụ lâu đời nhất vẫn đang hoạt động tại Hành tinh Đỏ. Tàu quỹ đạo, lấy tên từ cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng kinh điển của Arthur C. Clarke "2001: A Space Odyssey" (vì Clarke đã may mắn sử dụng nó trước khi phóng). Hình ảnh từ quỹ đạo đã được gửi để lập bản đồ thành phần bề mặt sao Hỏa, cung cấp một cửa sổ về quá khứ để các nhà khoa học có thể ghép nối với nhau về cách hành tinh phát triển.
Một biển cồn đenbao quanh chỏm cực bắc, bao phủ một khu vực rộng bằng Texas trong hình ảnh màu giả này từ Mars Odyssey của NASA. Ảnh: NASA
Dữ liệu trong hai thập kỷ của Odyssey đã giúp ích rất nhiều cho các nhà nghiên cứu trong việc xác định nơi băng nước bị nhốt trên hành tinh. Tìm hiểu về vòng tuần hoàn của nước trên sao Hỏa - một hành tinh từng ẩm ướt hơn rất nhiều, giống như Trái đất - cung cấp những hiểu biết sâu sắc về cách nó đã thay đổi theo thời gian: Ngày nay nước di chuyển xung quanh hành tinh như thế nào? Độ nghiêng của hành tinh có ảnh hưởng đến nơi băng ổn định không? Những khám phá của Odyssey đã giúp giải đáp những thắc mắc đó.
"Trước khi có tàu quỹ đạo Odyssey, chúng tôi không biết nước này được lưu trữ ở đâu trên hành tinh", Nhà khoa học Dự án Jeffrey Plaut thuộc Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực của NASA ở Nam California, nơi dẫn đầu sứ mệnh Odyssey, cho biết. "Chúng tôi đã phát hiện nó lần đầu tiên từ quỹ đạo và sau đó xác nhận nó đã ở đó bằng tàu đổ bộ Phoenix."
Nhưng nó còn làm được nhiều hơn thế, phát hiện ra những tảng băng nước, lập bản đồ mạng lưới thung lũng và miệng núi lửa, họ còn có thể phát hiện ra sa thạch, đá giàu sắt, muối... những phát hiện giúp mang lại cái nhìn sâu sắc hơn về câu chuyện của sao Hỏa. Đóng vai trò như một liên kết thông tin quan trọng cho các tàu vũ trụ khác và giúp mở đường không chỉ cho việc hạ cánh an toàn hơn mà còn cho các phi hành gia trong tương lai.
Hoàng Hoài (T/h)