Thẩm phán Mỹ ngừng yêu cầu sa thải hàng loạt của chính quyền Trump

Một thẩm phán liên bang ở California vào thứ Năm đã tạm thời ngăn chính quyền Trump ra lệnh cho Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ và các cơ quan liên bang khác sa thải hàng loạt hàng ngàn nhân viên mới được tuyển dụng gần đây.

Thẩm phán William Alsup tại Tòa án Quận ở San Francisco cho biết trong phiên điều trần rằng Văn phòng Quản lý Nhân sự Hoa Kỳ (OPM) không có quyền yêu cầu các cơ quan liên bang sa thải bất kỳ nhân viên nào, bao gồm cả những nhân viên đang trong giai đoạn thử việc – thường có thời gian làm việc dưới một năm.

Tổng thống Đảng Cộng hòa Donald Trump và tỷ phú Elon Musk, người đứng đầu cái gọi là "Bộ Hiệu quả Chính phủ," đang dẫn đầu một nỗ lực chưa từng có nhằm thu hẹp bộ máy quan liêu liên bang, bao gồm cả việc cắt giảm nhân sự.

Alsup đã yêu cầu OPM thu hồi bản ghi nhớ ngày 20 tháng 1 và email ngày 14 tháng 2, trong đó chỉ đạo các cơ quan xác định những nhân viên thử việc không phải là "nhân sự quan trọng cho nhiệm vụ" và sa thải họ.

Alsup cho biết ông không thể ra lệnh cho Bộ Quốc phòng, nơi dự kiến sẽ sa thải 5.400 nhân viên thử việc vào thứ Sáu, và các cơ quan khác không được sa thải nhân viên vì họ không phải là bị đơn trong vụ kiện do một số công đoàn và tổ chức phi lợi nhuận đệ trình.

Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra rằng việc sa thải hàng loạt nhân viên liên bang bắt đầu hai tuần trước có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, bao gồm cắt giảm dịch vụ tại các công viên quốc gia, nghiên cứu khoa học và dịch vụ dành cho cựu chiến binh.

"Nhân viên thử việc là huyết mạch của chính phủ chúng ta. Họ bắt đầu từ vị trí thấp và thăng tiến dần. Đó là cách chúng ta tự đổi mới," Alsup – người được bổ nhiệm bởi cựu Tổng thống Đảng Dân chủ Bill Clinton – cho biết.

Nhà Trắng và Bộ Tư pháp Hoa Kỳ chưa đưa ra bình luận nào ngay lập tức.

Nguyên đơn bao gồm công đoàn lớn nhất của nhân viên liên bang – Liên đoàn Nhân viên Chính phủ Hoa Kỳ (AFGE), cùng với bốn công đoàn khác và các tổ chức phi lợi nhuận có sứ mệnh bảo vệ dịch vụ cho cựu chiến binh và bảo tồn công viên quốc gia.

Chủ tịch AFGE, Everett Kelley, cho biết trong một tuyên bố rằng phán quyết của Alsup là một chiến thắng ban đầu quan trọng cho nhân viên liên bang.

"Đây là những người lao động bình thường gia nhập chính phủ liên bang để tạo ra sự khác biệt cho cộng đồng của họ, nhưng lại bị sa thải đột ngột vì sự coi thường của chính quyền này đối với nhân viên liên bang và mong muốn tư nhân hóa công việc của họ," ông nói.

'TÔI KHÔNG TIN ĐIỀU ĐÓ'

Chính quyền Trump khẳng định rằng bản ghi nhớ và email từ OPM chỉ yêu cầu các cơ quan xem xét lực lượng lao động thử việc của họ và quyết định ai có thể bị sa thải, chứ không yêu cầu phải làm điều đó.

"Thông thường, một mệnh lệnh không được diễn đạt dưới dạng yêu cầu," luật sư Bộ Tư pháp Kelsey Helland nói với Alsup trong phiên điều trần.

Tuy nhiên, thẩm phán nói rằng khó có khả năng mọi cơ quan liên bang đều tự quyết định cắt giảm nhân sự theo cách bất thường như vậy.

"Điều đó làm sao có thể xảy ra khi mỗi cơ quan đều tự quyết định làm điều gì đó khác thường như vậy? Tôi không tin điều đó," Alsup nói.

Thẩm phán đã yêu cầu OPM phải thông báo cho Bộ Quốc phòng trước ngày mai rằng bản ghi nhớ và email liên quan đến nhân viên thử việc là không hợp lệ. OPM cũng phải gửi thông báo tương tự cho các cơ quan khác, bao gồm Dịch vụ Công viên Quốc gia và Cục Quản lý Đất đai – nơi việc cắt giảm nhân sự có thể ảnh hưởng đến các tổ chức phi lợi nhuận tham gia vụ kiện, Alsup cho biết.

Phán quyết này sẽ có hiệu lực tạm thời trong khi Alsup xem xét thách thức pháp lý cho rằng OPM không có quyền quyết định việc tuyển dụng và sa thải nhân viên liên bang, và rằng bản ghi nhớ cùng email này thực chất là các quy tắc chính thức chỉ có thể được thông qua thông qua một quy trình hành chính phức tạp.

Các cơ quan liên bang đã bắt đầu sa thải hàng loạt nhân viên thử việc vào đầu tháng này. Một đợt sa thải hàng loạt thứ hai nhắm vào nhân viên chính thức, bao gồm cả nhân viên của OPM, đã bắt đầu trong tuần này. Một bản ghi nhớ từ Nhà Trắng ban hành hôm thứ Tư yêu cầu các cơ quan nộp kế hoạch cắt giảm nhân sự "đáng kể" trước ngày 13 tháng 3.

Các công đoàn đã đệ trình một số vụ kiện khác nhằm thách thức nỗ lực của Trump trong việc tái cơ cấu lực lượng lao động liên bang kể từ khi ông nhậm chức, nhưng họ đã gặp phải nhiều khó khăn về thủ tục pháp lý.

Cho đến nay, ít nhất hai thẩm phán đã phán quyết rằng các công đoàn có thể không có đủ cơ sở pháp lý để thách thức sáng kiến của chính quyền Trump vì họ không chứng minh được thiệt hại trực tiếp hoặc phải đệ đơn khiếu nại lên Ủy ban Lao động Liên bang trước.

Luật sư Bộ Tư pháp Helland hôm thứ Năm đã yêu cầu Alsup đi theo hướng của các thẩm phán đó. Thẩm phán đồng ý rằng các công đoàn đệ đơn kiện có thể cần đưa vấn đề của họ lên Ủy ban Lao động Liên bang thay vì ra tòa, nhưng ông cho phép các tổ chức phi lợi nhuận tiếp tục theo đuổi vụ kiện.