Trung Quốc nhập khẩu than nhiệt điện tăng mạnh do nguồn cung nội địa sụt giảm

Nhập khẩu than nhiệt điện qua đường biển của Trung Quốc dự kiến đạt mức cao nhất trong năm vào tháng 8, trong khi Ấn Độ – quốc gia nhập khẩu lớn còn lại – lại ghi nhận mức thấp nhất trong hơn 3 năm.

Trung Quốc tăng mua than do nguồn cung nội địa sụt giảm

Theo Reuters, xu hướng trái ngược tại hai thị trường nhập khẩu than lớn nhất thế giới phản ánh sự đan xen giữa sản xuất than nội địa và tốc độ triển khai năng lượng tái tạo.

Dữ liệu từ hãng phân tích Kpler cho thấy, nhập khẩu than nhiệt điện đường biển của Trung Quốc trong tháng 8 ước đạt 25,63 triệu tấn – tăng so với mức 22,77 triệu tấn của tháng 7 và cao nhất kể từ tháng 12 năm ngoái.

Trong đó, nhập khẩu từ Indonesia – nhà xuất khẩu than nhiệt điện lớn nhất thế giới – dự kiến đạt 16,13 triệu tấn, mức cao nhất trong 5 tháng. Nhập khẩu từ Australia – nhà cung cấp lớn thứ hai – có khả năng tăng tháng thứ ba liên tiếp, đạt 5,84 triệu tấn.

Ảnh minh hoạ/TL.

Thoạt nhìn, việc nhập khẩu tăng dường như trái ngược với số liệu cho thấy sản lượng điện than tại Trung Quốc giảm 1,3% trong giai đoạn tháng 1–7, nhờ thủy điện và năng lượng tái tạo gia tăng. Tuy nhiên, riêng tháng 7, sản lượng điện than tăng 4,3% so với cùng kỳ năm trước, kéo theo nhu cầu than.

Cùng lúc đó, sản lượng than nội địa của Trung Quốc giảm còn 381 triệu tấn trong tháng 7, thấp hơn 3,8% so với cùng kỳ và ở mức thấp nhất kể từ tháng 4/2024. Sản lượng giảm, điện than tăng, cộng thêm giá than nhập khẩu rẻ, đã thúc đẩy nhu cầu mua vào.

Theo cơ quan báo giá Argus, than Indonesia loại 4.200 kcal/kg giảm xuống 40,45 USD/tấn đầu tháng 7 – mức thấp nhất 4 năm. Đến cuối tháng 8, giá đã phục hồi lên 43,33 USD/tấn nhờ sức mua từ Trung Quốc. Than Australia loại 5.500 kcal/kg cũng tăng lên 71,92 USD/tấn trong tuần kết thúc 22/8, cao nhất 5 tháng, sau khi chạm đáy 65,72 USD/tấn hồi đầu tháng 6.

Ấn Độ giảm nhập khẩu, đẩy mạnh năng lượng tái tạo và khai thác nội địa

Trái ngược với Trung Quốc, nhập khẩu than nhiệt điện đường biển của Ấn Độ đang suy yếu. Kpler dự báo trong tháng 8, Ấn Độ chỉ nhập 9,74 triệu tấn, giảm so với 11,99 triệu tấn của tháng 7 và là mức thấp nhất kể từ tháng 2/2023. Con số này chỉ bằng một nửa so với mức đỉnh 17,96 triệu tấn hồi tháng 5.

Theo dữ liệu từ Grid-India, tỷ trọng điện than trong tổng sản lượng điện Ấn Độ tháng 7 giảm xuống mức thấp nhất 5 năm, thấp hơn 4,2% so với cùng kỳ. Thủy điện tăng 22,4% và năng lượng tái tạo tăng 14,4% đã bù đắp tăng trưởng điện tổng thể.

Ngoài ra, Ấn Độ đang đẩy mạnh sản xuất than trong nước với sự tham gia của nhiều doanh nghiệp tư nhân. Giới phân tích dự báo sản lượng năm tài chính 2025–2026 có thể đạt 1,15 tỷ tấn, vượt kỷ lục 1,05 tỷ tấn năm trước.

Sự đối lập trong nhập khẩu than nhiệt điện giữa Trung Quốc và Ấn Độ cho thấy sản lượng than nội địa vẫn là yếu tố quyết định nhu cầu nhập khẩu ngắn hạn, và Trung Quốc hiện giữ vai trò dẫn dắt giá quốc tế.

Về dài hạn, cả hai quốc gia đều đang mở rộng sản xuất trong nước và đẩy mạnh công suất điện tái tạo. Điều này đồng nghĩa nhập khẩu than nhiệt điện có xu hướng giảm dần, dù vẫn sẽ có những giai đoạn nhu cầu tăng mạnh khi nguồn cung nội địa suy yếu hoặc điện than được huy động cao hơn.

Quan điểm trong bài viết do cây bút chuyên mục của Reuters nêu.