Tỷ lệ công khai thông tin đất đai trên môi trường điện tử được cải thiện đáng kể

Đánh giá việc công khai thông tin quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện và bảng giá đất cấp tỉnh trên môi trường điện tử năm 2024 đã được cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, Phản hồi đối với yêu cầu cung cấp thông tin của người dân còn hạn chế.

Đây là những thông tin đất đai được phát hiện từ nghiên cứu “Đánh giá việc công khai thông tin quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện và bảng giá đất cấp tỉnh năm năm 2024”, tiếp nối ba vòng đánh giá trước đó từ năm 2021-2023. Đây là nghiên cứu do Bộ Ngoại giao và Thương mại Úc (DFAT), Đại sứ quán Ai-len và UNDP tại Việt Nam cùng tài trợ.

Nghiên cứu do Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tại Việt Nam, Công ty Phân tích thời gian thực (RTA) và Trung tâm Thúc đẩy giáo dục và Nâng cao năng lực phụ nữ (CEPEW) phối hợp thực hiện nhằm thúc đẩy những thực hành tốt trong công khai thông tin đất đai, đồng thời cung cấp dẫn cứ hướng tới cải thiện việc thực thi Luật Đất đai năm 2024 phù hợp với xu hướng chuyển đổi số và định hướng sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy các cấp.

Ông Patrick Haverman, phó Đại diện thường trú của UNDP tại Việt Nam phát biểu tại sự kiện.

Vừa qua, tại Hà Nội, các đơn vị thực hiện nghiên cứu đã tổ chức tọa đàm chuyên đề “Công khai thông tin đất đai là một nhiệm vụ rất quan trọng trong quản trị công ở Việt Nam”, nhằm công bố kết quả nghiên cứu và đưa ra các khuyến nghị.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, việc công khai thông tin đất đai trên cổng thông tin điện tử của chính quyền cấp tỉnh và cấp huyện đã có sự cải thiện đáng kể sau 4 vòng đánh giá từ năm 2021 đến năm 2024.

Theo đó, với bảng giá đất cấp tỉnh, tính đến ngày 6/10/2024, có 53/63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (chiếm 84,13%) đã đăng tải công khai bảng giá đất trên cổng thông tin điện tử của địa phương, tăng 41,23% so với kết quả rà soát năm 2021.

70,9% trong số 704 ủy ban nhân dân cấp huyện đã thực hiện công khai kế hoạch sử dụng đất năm 2024 trên cổng thông tin điện tử cấp huyện, tăng 23% so với kết quả rà soát năm 2021. Tuy vậy, chỉ có 32,06% số hồ sơ kế hoạch sử dụng đất được tìm thấy ban hành đúng thời hạn (trước ngày 31/12/2023).

Bà Tống Khánh Linh, Phó giám đốc Trung tâm CEPEW chia sẻ tại tọa đàm.

Về quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, đã có 452 hồ sơ quy hoạch sử dụng đất cấp huyện thời kỳ 2021-2030 đã được công khai trên cổng thông tin điện tử của 704 huyện (chiếm 64,2%)...

Bắc Giang là tỉnh duy nhất có tất cả các huyện duy trì công khai quy hoạch sử dụng đất cấp huyện qua ba vòng đánh giá từ năm 2022 đến nay.

Về phản hồi đối với yêu cầu cung cấp thông tin của người dân. Để đánh giá tỉ lệ phản hồi cung cấp thông tin theo yêu cầu của công dân, nhóm nghiên cứu thực nghiệm gửi thư yêu cầu cung cấp thông tin kế hoạch sử dụng đất cấp huyện năm 2024 tới 63 UBND tỉnh và 705 UBND cấp huyện.

Tính đến ngày 31/10/2024, nhóm nghiên cứu nhận được 49,2% phản hồi của cấp tỉnh và 33,8% phản hồi của cấp huyện. Kết quả này cho thấy tỷ lệ các cơ quan nhà nước không phản hồi yêu cầu cung cấp thông tin kế hoạch sử dụng đất cấp huyện của người dân vẫn ở mức cao. Đặc biệt đối với cấp huyện, tỷ lệ không phản hồi của 561 Văn phòng HĐND-UBND cấp huyện nhận được yêu cầu cung cấp thông tin vẫn ở mức trên 65% qua cả bốn vòng đánh giá.

Các đại biểu tham dự Tọa đàm.

Phát biểu tại tọa đàm, Phó Đại diện thường trú của UNDP tại Việt Nam, ông Patrick Haverman cho rằng, trong bối cảnh không tổ chức chính quyền cấp huyện và sáp nhập xã theo đề án của Chính phủ hiện nay, chính quyền cấp tỉnh vẫn cần thực hiện công khai thông tin đất đai trước, trong và sau khi sáp nhập. Việc tập trung đầu tư có hệ thống vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật sẽ rất cần thiết để chính quyền cơ sở kịp thời cập nhật và duy trì thông tin đất đai trên cổng thông tin của chính quyền, bảo đảm người dân luôn được cập nhật về các kế hoạch sử dụng đất mới nhất.

Bà Nguyễn Thị Kim Thoa, Nguyên Vụ trưởng vụ pháp luật Hành chính và hình sự Bộ Tư pháp chia sẻ, nhiệm vụ quan trọng không thể không tính đến, đó là nghiên cứu thật kỹ các phương án sắp xếp tinh gọn bộ máy, đánh giá các tác động các phương án làm cơ sở lựa chọn để khi phân công nhiệm vụ của chính quyền cấp huyện cho cấp tỉnh và cấp xã, phân công lại nhiệm vụ của chính quyền địa phương cấp tỉnh, cấp xã một cách hợp lý, khả thi kèm theo việc phân bổ nhân lực, nguồn tài chính phù hợp nhằm đảm bảo chính quyền cấp tỉnh và cấp xã có thể thực hiện được tốt nhiệm vụ được giao.

Thay mặt nhóm nghiên cứu, bà Tống Khánh Linh, Phó giám đốc Trung tâm CEPEW nhấn mạnh: “Công khai thông tin đất đai có vai trò vô cùng quan trọng trong thúc đẩy một nền quản trị đất đai minh bạch và trách nhiệm giải trình. Trong bối cảnh Việt Nam đang xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, chính quyền cấp tỉnh và cấp cấp cơ sở sẽ càng phải nêu cao trách nhiệm công khai thông tin đất đai một cách chính xác, đầy đủ, kịp thời và thuận tiện. Cần tiếp tục thúc đẩy và thực thi Luật Tiếp cận thông tin năm 2016 ở tất cả các cấp, đặc biệt cần đảm bảo phân bổ nhân sự có năng lực để thực hiện công khai và cung cấp thông tin theo yêu cầu của người dân”.

Trong bối cảnh Luật Đất đai năm 2024 đã có hiệu lực pháp luật và định hướng cải cách hành chính, nghiên cứu khuyến nghị:

Thứ nhất, rà soát và sửa đổi các quy định pháp luật hiện hành liên quan đến tiếp cận và công khai thông tin đất đai phù hợp với bối cảnh mới.

Thứ hai, đảm bảo có trang thiết bị, phần mềm cần thiết để thu thập, quản lý, lưu trữ và truy xuất dữ liệu đất đai một cách hiệu quả.

Thứ ba, xây dựng và nâng cấp cổng TTĐT cấp tỉnh và cấp xã để lấp đầy khoảng trống thông tin do thiếu chính quyền cấp huyện.