UAE: Tiên phong ứng dụng AI trong bầu cử

Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) đã đưa ra chính sách đầu tiên trên thế giới quy định việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong các cuộc bầu cử quốc gia. Đây là một sáng kiến ​​mang tính bước ngoặt, thể hiện vị thế dẫn đầu của quốc gia này trong quản trị công nghệ minh bạch và có trách nhiệm.

Chính sách yêu cầu công bố đầy đủ việc sử dụng AI trong các chiến dịch vận động, nhấn mạnh vai trò tiên phong của UAE trong quản trị công nghệ có trách nhiệm.

Chính sách của Ủy ban Bầu cử Quốc gia về việc sử dụng AI được ông Omar Sultan Al Olama, Bộ trưởng Bộ Trí tuệ nhân tạo, Kinh tế số và Ứng dụng làm việc từ xa của UAE phối hợp cùng Hội đồng Quốc gia liên bang (FNC) và Bộ phụ trách các vấn đề của FNC xây dựng.

Theo chính sách này, tất cả ứng cử viên tham gia cuộc bầu cử FNC đều phải khai báo và đăng ký mọi công cụ AI được sử dụng trong chiến dịch vận động, nhằm đảm bảo công bằng và minh bạch cũng như ngăn chặn việc thao túng cử tri.

“AI có thể giúp ứng cử viên tiếp cận cử tri rộng hơn, nhưng nếu không được kiểm soát, nó cũng có thể bị lạm dụng để tác động không công bằng tới người bỏ phiếu. Chúng tôi muốn bảo đảm rằng mọi ứng dụng AI đều được khai báo, thẩm định và giám sát”, Bộ trưởng Al Olama cho biết.

Theo Bộ trưởng Bộ Trí tuệ nhân tạo, Kinh tế số và Ứng dụng làm việc từ xa, chính sách này phản ánh cách tiếp cận chủ động của UAE trong việc quản lý các công nghệ mới nổi, nhằm đảm bảo phục vụ con người, nâng cao chất lượng cuộc sống mà vẫn duy trì các tiêu chuẩn đạo đức.

Ông nhấn mạnh: “Hiến chương Quốc gia về phát triển và sử dụng AI” đóng vai trò là kim chỉ nam cho việc triển khai AI trong khu vực công và tư nhân. Hiến chương này hướng đến việc cân bằng giữa đổi mới và kiểm soát, bảo đảm tiến bộ công nghệ mang lại lợi ích kinh tế nhưng vẫn tôn trọng giá trị xã hội.

So sánh với các cách tiếp cận khác trên thế giới, Bộ trưởng Al Olama lưu ý rằng, các quy định nghiêm ngặt của Liên minh châu Âu đã làm chậm quá trình đổi mới, trong khi các chính sách linh hoạt của Hoa Kỳ đã thúc đẩy tăng trưởng nhanh nhưng tiềm ẩn rủi ro. UAE, ngược lại, chọn một tiếp cận cân bằng, kết hợp điều chỉnh các quy định pháp luật với sự đổi mới liên tục. Đó là bí quyết giúp UAE trở thành hình mẫu về quản trị AI toàn cầu.

“Mục tiêu của chúng tôi là đảm bảo việc sử dụng AI an toàn và có trách nhiệm, đồng thời trao quyền cho nhân tài của UAE khai thác tiềm năng to lớn của công nghệ này”, Bộ trưởng Bộ Trí tuệ nhân tạo, Kinh tế số và Ứng dụng làm việc từ xa cho biết.

AI hỗ trợ quá trình soạn thảo luật

UAE hiện cũng đang dùng AI để hỗ trợ quá trình xây dựng các văn bản pháp luật trong lĩnh vực tài chính. Cơ chế thí điểm lập pháp (legislative labs) này chưa từng có ở nơi nào trên thế giới. Tại nhiều quốc gia trên thế giới, các chính phủ cũng đang cố gắng ứng dụng AI một cách hiệu quả, từ việc tóm tắt các dự luật cho tới cải thiện các dịch vụ công. Tuy nhiên, chưa nơi nào chủ động sử dụng AI để đưa ra đề xuất thay đổi các luật hiện hành.

Theo đó, các nhà hoạch định chính sách tại UAE sử dụng công nghệ này để hỗ trợ phân tích, đánh giá tác động kinh tế - xã hội trong môi trường kiểm soát trước khi chính sách, văn bản pháp luật được ban hành rộng rãi.

“AI không thay thế nhà lập pháp”, ông Al Olama giải thích, “nhưng cung cấp cho họ công cụ phân tích dữ liệu, giúp xây dựng luật hiệu quả và thực tiễn hơn”.

Bộ Ngoại giao UAE đã giới thiệu mô hình quản trị AI cân bằng này tại nhiều diễn đàn quốc tế, khẳng định cam kết của quốc gia trong việc thúc đẩy đổi mới có trách nhiệm và đạo đức.

UAE cũng là quốc gia đầu tiên bổ nhiệm Bộ trưởng Trí tuệ nhân tạo vào năm 2017.

Cùng với đó, hệ thống quy tắc sử dụng AI trong báo chí và sáng tạo nội dung số cũng đang được soạn thảo, nhằm đối phó với các nguy cơ từ tin giả, thao túng thông tin và deepfake.

“Khi bạn thấy một nội dung trực tuyến, làm sao biết nó là thật hay được tạo bởi AI?” ông Al Olama đặt câu hỏi. “Chúng tôi muốn đảm bảo rằng AI được sử dụng có trách nhiệm, nhưng không bóp nghẹt sự sáng tạo”.

Theo một báo cáo do tổ chức Thomson Reuters Foundation công bố hồi đầu năm, 81% nhà báo sử dụng AI trong công việc hằng ngày, song chỉ 13% cơ quan báo chí có chính sách sử dụng AI chính thức - minh chứng cho tính cấp bách của việc xây dựng khung quản trị mới.

Cân bằng giữa bảo mật dữ liệu và phát triển bền vững

Vấn đề bảo vệ quyền riêng tư cá nhân được đặt ở vị trí trung tâm trong mọi chính sách về AI của UAE.

“AI có thể phân tích dữ liệu cá nhân với độ chính xác chưa từng có, vì vậy việc bảo vệ quyền riêng tư phải là ưu tiên hàng đầu”, Bộ trưởng Al Olama nhấn mạnh.

Theo ông, thế giới đang đứng trước bước ngoặt quan trọng của kỷ nguyên AI, nơi tốc độ phát triển của ứng dụng vượt xa khả năng điều chỉnh của luật pháp. Thách thức lớn nhất hiện nay là tìm ra điểm cân bằng giữa đổi mới và kiểm soát rủi ro.

Với việc chính thức hóa quy định về AI trong bầu cử, UAE không chỉ bảo vệ tính minh bạch của nền dân chủ, mà còn củng cố vị thế quốc gia tiên phong toàn cầu trong quản trị AI. Đây là mô hình tham khảo đáng chú ý cho các quốc gia trên thế giới./.