Văn bản gây “xôn xao”: Công văn lưu hành nội bộ?

18:50, 21/08/2013

Gần đây trên một số báo cũng như cộng đồng mạng đang “xôn xao” cũng như tranh luận “nảy lửa” xung quanh việc văn bản số 1042/C67-P3 do đại tá Trần Sơn Hà, phó cục trưởng Cục CSGT đường bộ - đường sắt, ký ngày 26-4-2013, gửi các trưởng phòng CSGT, công an các tỉnh, thành phố để quán triệt một số nội dung.

Theo đó văn bản này nêu quá trình tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm có một số đối tượng vi phạm giao thông lợi dụng mối quan hệ nhờ tác động, xin bỏ qua vi phạm, có đối tượng đã có thái độ chửi bới, lăng mạ, thậm chí chống lại lực lượng đang thực thi nhiệm vụ, hoặc giả danh phóng viên báo, đài sử dụng các thiết bị ghi hình lực lượng tuần tra kiểm soát. Cụ thể, thời gian gần đây ở Thanh Hóa, Bình Thuận đã xảy ra việc một số đối tượng giả danh nhà báo ghi hình CSGT làm nhiệm vụ tuần tra kiểm soát. Vì vậy, Cục CSGT đề nghị các trưởng phòng chỉ đạo cán bộ chiến sĩ quán triệt, thực hiện nghiêm túc quy định của bộ về nhiệm vụ, quyền hạn, trình tự tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm, tư thế, lễ tiết, tác phong... Văn bản cũng nêu rõ: "Luôn luôn nâng cao tinh thần cảnh giác, kiên quyết đấu tranh làm rõ với những đối tượng có lời nói đe dọa, lăng mạ hoặc có hành vi chống đối CSGT đang thực thi công vụ, hoặc quay phim, chụp ảnh hoạt động tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm khi chưa được phép đồng ý của CSGT đang làm nhiệm vụ. Nếu đúng nhà báo thì tập hợp thông báo cho cơ quan chủ quản, nếu giả danh nhà báo thì tạm giữ, lập hồ sơ chuyển cơ quan chức năng xử lý theo đúng quy định của pháp luật".

Như vậy, có thể hiểu bất kỳ ai muốn quay phim (không chỉ là nhà báo mà bất kỳ một người dân bình thường nào), chụp ảnh CSGT đang làm nhiệm vụ phải xin phép trước. Nội dung này theo một số tranh luận gay gắt trên cộng đồng mạng vô hình chung là “Muốn tố giác người vi phạm thì phải xin phép người vi phạm”. Cũng một số ý kiến cho rằng, rõ ràng, văn bản trên của Cục Cảnh sát giao thông đường bộ, đường sắt là trái với Luật Báo chí, không phù hợp thực tiễn, dường như “ủng hộ” cho việc vi phạm của CSGT, hạn chế quyền lợi chính đáng của người dân trong công cuộc phòng, chống tiêu cực.

Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với luật sư Lê Quang Vy, Tổng giám đốc Công ty Luật Việt Long Thăng (VLT lawyers) dưới góc độ quan điểm luật pháp của văn bản “xôn xao” này. Theo luật sư Lê Quang VY thì trước hết cần phải phân biệt những văn bản nào là văn bản quy phạm pháp luật và những loại văn bản nào chỉ mang tính chất nội bộ, trao đổi thông tin, hướng dẫn nghiệp vụ của ngành. Điều 1 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2008 quy định rõ văn bản quy phạm pháp luật là văn bản có quy tắc xử sự chung, có hiệu lực bắt buộc chung, được Nhà nước bảo đảm thực hiện để điều chỉnh các quan hệ xã hội. Như vậy tất cả những văn bản không nằm trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật Việt Nam đều không có giá trị điều chỉnh các quan hệ xã hội.

Đối với văn bản số 1042/C67-P3 của Cục CSGT đường bộ - đường sắt ban hành về mặt hình thức không phải là văn bản quy phạm pháp luật bởi do (1) cấp Cục, Vụ không có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật (2) về tên gọi văn bản, đây chỉ thực chất chỉ là công văn dạng “lưu hành nội bộ”. Do vậy theo quy định của Luật ban hành văn bản pháp luật thì văn bản 1041 của Cục CSGT đường sắt-đường bộ không có hiệu lực bắt buộc chung đối với nhà báo và công dân, mà nó chỉ mang tính chất trao đổi, hướng dẫn nghiệp vụ trong nội bộ của ngành. Tuy nhiên xét về nội dung, một khi cơ quan Nhà nước ban hành một văn bản hành chính mà để mọi người hiểu nhầm thì điều đó cần phải xem xét lại “trình độ” của cán bộ soạn thảo văn bản. Điều quan trọng nhất là khi có bất kỳ vấn đề gì liên quan đến quyền của người dân thì trước hết cơ quan ban hành văn bản phải trả lời được các 2 câu hỏi sau: Luật pháp có cho phép không? Cơ quan nào có thẩm quyền?

Theo tin chúng tôi vừa nhận được từ phía Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật của Bộ Tư pháp thì tính đến thời điểm chiều ngày 20/8/2013 thì Cục mới nhận được văn bản 1042 của Cục CSGT đường bộ - đường sắt, hiện Cục cũng đang mới tiến hành kiểm tra xem có phù hợp với quy định của pháp luật không?

Huy Hoàng