Vì sao mô hình tiếp công dân trực tuyến được kiến nghị Thanh tra Chính phủ theo dõi, hướng dẫn, đôn đốc?
Mới đây, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam đã ban hành Báo cáo giám sát việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của chủ tịch UBND các cấp năm 2024. Một trong các kiến nghị quan trọng tại báo cáo này là đề nghị Thanh tra Chính phủ theo dõi, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra việc triển khai mô hình tiếp công dân trực tuyến của địa phương.
Việc theo dõi, đôn đốc này nhằm đảm bảo đồng bộ, nâng cao hiệu quá, chất lượng công tác tiếp công dân; ứng dụng công nghệ thông tin, thực hiện có hiệu quả Cơ sở dữ liệu quốc gia về công tác tiếp công dân, xử lý đơn, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, bảo đảm tính liên thông giữa Thanh tra Chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, UBND các cấp…
Báo cáo của Ban Thường trực ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam về giám sát việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của chủ tịch UBND các cấp năm 2024 được xây dựng dựa trên báo cáo của 55 địa phương và việc giám sát trực tiếp đôi với 2 tỉnh (Bắc Ninh và Thừa Thiên - Huế).
Phó Tổng Thanh tra Dương Quốc Huy tiếp công dân Đà Nẵng trực tuyến. Ảnh: ĐQ
Sau khi thực hiện giám sát, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương đã đề nghị Ban Bí thư Trung ương Đảng chỉ đạo thường trực các tỉnh, thành ủy tăng cường tiếp xúc trực tiếp giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với Nhân dân để chủ động nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân, hạn chế khiếu nại, tố cáo; tiếp tục thực hiện nghiêm Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 26/5/2014 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo, Quy định số ll-QĐi/TW ngày 18/2/2019 của Bộ Chính trị về trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền trong việc tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những phản ánh, kiến nghị của dân; tăng cường kiểm tra, xem xét, xử lý trách nhiệm đối với người đứng đầu về trách nhiệm tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Ban Thường trực ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đề nghị Quốc hội, Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành có liên quan tiếp tục rà soát các quy định pháp luật nhằm khắc phục kịp thời những bất cập, vướng mắc trong quá trình thực hiện, đặc biệt là việc thực hiện các quy định pháp luật về đất đai, liên quan đến lĩnh vực thu hồi đất, hỗ trợ, bồi thường tái định cư, bảo đảm tính khả thi, kịp thời và thống nhất trong thực hiện.
Tiếp tục rà soát, sửa đổi Luật Tiếp công dân, Luật khiếu nại, Luật Tố cáo; chỉ đạo xây dựng, ban hành nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật; nghiên cứu đề xuất về quy định người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị được ủy quyền cho cấp phó tiếp công dân định kỳ trong trường hợp bận công tác đột xuất để đảm bảo tính khả thi trong công tác tiếp công dân.
Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đề nghị Thanh tra Chính phủ theo dõi, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra việc triển khai mô hình tiếp công dân trực tuyến của địa phương, đảm bảo đồng bộ, nâng cao hiệu quá, chất lượng công tác tiếp công dân; ứng dụng công nghệ thông tin, thực hiện có hiệu quả Cơ sở dữ liệu quốc gia về công tác tiếp công dân, xử lý đơn, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, bảo đảm tính liên thông giữa Thanh tra Chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, UBND các cấp.
Quan tâm chỉ đạo, bố trí về tổ chức bộ máy, biên chế, con người trong các cơ quan, đơn vị thực hiện chức năng tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo gắn với chế độ, chính sách đặc thù; Thanh tra Chính phủ chỉ đạo Ban Tiếp công dân Trung ương tăng cường sự phối hợp công tác tiếp công dân với UBND các tỉnh, thành phố; phối hớp chặt chẽ với các cơ quan có thẩm quyền, Chủ tịch UBND các cấp thực hiện rà soát giải quyết triệt để các vụ việc khiếu nại, tố cáo kéo dài, đông người, phức tạp, vượt cấp lên Trung ương.
Ngày 28/12/2023, Thanh tra Chính phủ ban hành Quyết định 748/QĐ-TTCP về Quy chế tiếp công dân trực tuyến và Mô hình thí điểm tiếp công dân trực tuyến. Theo đó, các vụ việc tiếp công dân trực tuyến gồm: Vụ việc khiếu nại, kiến nghị, phản ánh đã được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo giải quyết nhưng trong quá trình thực hiện gặp khó khăn, vướng mắc, công dân vẫn tiếp tục khiếu nại, kiến nghị, phản ánh, có nguy cơ gây mất an ninh, trật tự và an toàn xã hội; Vụ việc khiếu nại, kiến nghị, phản ánh đã được cơ quan hành chính giải quyết đúng thẩm quyền, đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật; quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật nhưng công dân vẫn tiếp tục khiếu nại, kiến nghị, phản ánh vượt cấp, có nguy cơ gây mất trật tự, an ninh, an toàn xã hội; Các vụ việc khiếu nại, kiến nghị, phản ánh liên quan đến nhiều cơ quan, nhiều địa phương hoặc tại các vùng, địa bàn miền núi đi lại khó khăn gây lãng phí, tốn kém cho cá nhân, tổ chức; Các đoàn công dân khiếu nại, kiến nghị, phản ánh đông người, phức tạp kéo dài nhưng chưa được cơ quan có thẩm quyền giải quyết theo quy định của pháp luật vượt cấp lên Trung ương; Các đoàn công dân khiếu nại, kiến nghị, phản ánh đông người phức tạp, các vụ việc khiếu nại, kiến nghị, phản ánh phức tạp, kéo dài đã được giải quyết hết thẩm quyền nhưng có những nội dung cần xin ý kiến tham gia của các cơ quan có liên quan; Các vụ việc khác khi cần thiết (Điều 4, Quyết định 748/QĐ-TTCP).
Ngoài ra, Ban Thường trực ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cũng đề nghị cấp ủy các cấp đề cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, Thực hiện trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy theo Quy định số 11-QĐ/TW của Bộ Chính trị, chỉ đạo quán triệt, đề cao trách nhiệm của Chủ tịch UBND các cấp, của lãnh đạo các cơ quan, đơn vị liên quan trong tỉnh thực hiện nghiêm túc việc tiếp công dân, kịp thời xử lý, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân, tránh tình trạng đơn thư vượt cấp, kéo dài; chỉ đạo tạo điều kiện cho MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, Hội luật gia, Đoàn luật sư tham gia công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, bảo đảm việc giải quyết theo đúng pháp luật.
Đề nghị Chủ tịch UBND các cấp thực hiện nghiêm túc trách nhiệm tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trên địa bàn; chỉ đạo các sở, ngành và UBND các cấp thực hiện pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo; xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm hoặc thiếu tinh thần trách nhiệm, nhất là trách nhiệm người đứng đầu trong tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Tập trung chỉ đạo giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo mới phát sinh; chú trọng theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại, quyết định xử lý tố cáo đã có hiệu lực pháp luật; đẩy mạnh hoạt động thanh tra, kiểm tra của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị với công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam còn đề nghị Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương triển khai đồng bộ, kịp thời, hiệu quả mô hình tiếp công dân trực tuyến để nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; tiếp tục tăng cường công tác đối thoại trực tiếp với người dân, chỉ đạo các ngành, các đơn vị có liên quan giải quyết kịp thời, thực hiện việc công khai, minh bạch đối với kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo; chú trọng nâng cao chất lượng công tác hòa giải ở cơ sở.
Tăng cường thanh tra, kiểm tra cấp trên đối với cấp dưới, nhất là đối với các địa phương có tình hình đơn thư phức tạp, nhiều vụ việc khiếu nại bức xúc, kéo dài, vượt cấp; đề cao trách nhiệm của các sở, ngành, cơ quan, đơn vị, cá nhân có liên quan; chỉ đạo việc kiểm tra, rà soát các vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài và đề xuất biện pháp giải quyết; phát huy dân chủ, đối thoại trực tiếp với công dân để việc giải quyết đảm bảo đúng pháp luật.
Theo ông Nguyễn Hồng Điệp, Trưởng Ban Tiếp công dân Trung ương, việc triển khai mô hình tiếp công dân trực tuyến, đã có 45/63 địa phương thực hiện kết nối trực tuyến với Trụ sở Tiếp công dân Trung ương để phục vụ Đại hội Đảng theo chỉ đạo của đồng chí Thường trực Ban Bí thư và Thủ tướng Chính phủ. Tổng Thanh tra Chính phủ và Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ đã tiếp dân định kỳ theo hình thức trực tuyến với vụ việc tại Tuyên Quang, Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh, Thanh Hóa...
Tăng cường phối hợp với MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội trong tiếp dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị của công dân; phối hợp tuyên truyền nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của công dân. Quan tâm đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất, nhất là cấp cơ sở để thực hiện tốt công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo; thực hiện tốt việc ứng dụng công nghệ thông tin, nhập dữ liệu trên Hệ thống cơ sở dữ liệu về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và cập nhật số liệu định kỳ trên phần mềm báo cáo tổng hợp công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của Thanh tra Chính phủ; đẩy mạnh thực hiện tiếp công dân trực tuyến giữa Trung ương với địa phương, giữa cấp tỉnh với các sở, ban, ngành cùng cấp và giữa cấp tỉnh với cấp huyện, cấp xã.