Việt Nam - Liên bang Nga: Thúc đẩy hợp tác về giáo dục, khoa học và công nghệ

Việt Nam mong muốn tăng cường trao đổi, hợp tác và chuyển giao các công nghệ mới trong các lĩnh vực thế mạnh của Liên bang Nga như công nghệ vật liệu, năng lượng mới, năng lượng thân thiện với môi trường và tiết kiệm tài nguyên...

Ngày 2/12/2025, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Việt Nam phối hợp với Bộ Khoa học và Giáo dục Đại học Liên bang Nga, Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, Đại sứ quán Liên bang Nga tại Việt Nam tổ chức Khóa họp lần thứ 6 Ủy ban hợp tác về giáo dục, KH&CN Việt - Nga nhằm tổng kết, đánh giá và rà soát các nội dung hợp tác, xác định phương hướng hợp tác giai đoạn tới.

Toàn cảnh Khóa họp lần thứ 6 Ủy ban hợp tác về giáo dục, khoa học và công nghệ Việt - Nga.

Thúc đẩy hợp tác về giáo dục, khoa học và công nghệ

Phát biểu tại Khóa họp, Thứ trưởng Bộ KH&CN Việt Nam Lê Xuân Định nhấn mạnh, Việt Nam xác định khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo (KHCN&ĐMST) là động lực quan trọng để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, góp phần thực hiện các mục tiêu cụ thể của Việt Nam trong giai đoạn tới.

Đối với định hướng phát triển Việt Nam giai đoạn 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2045, Chính phủ Việt Nam đặt nhiều kỳ vọng vào vai trò nền tảng của KHCN&ĐMST, coi đây là "đột phá chiến lược" và là "động lực chính" để tạo bứt phá về năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Xuân Định phát biểu tại Khóa họp.

Đồng thời, nhấn mạnh quan điểm "Phát triển nhanh và bền vững dựa chủ yếu vào KHCN,ĐMST và chuyển đổi số", nâng cao tiềm lực và trình độ KH&CN trong nước để có thể triển khai các hướng nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ mới, tập trung phát triển công nghệ ưu tiên có khả năng ứng dụng cao, như: Công nghệ số, thông tin, sinh học, trí tuệ nhân tạo, cơ điện tử, tự động hóa, điện tử y sinh, năng lượng, môi trường.

Để cụ thể hóa các mục tiêu này, Việt Nam đã ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW với mục tiêu đưa KHCN&ĐMST trở thành trụ cột của phát triển kinh tế. Việt Nam coi trọng sự hợp tác chặt chẽ về giáo dục, KH&CN với các nước trên thế giới, đặc biệt là với Liên bang Nga là nước có mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với Việt Nam.

Phát biểu tại Khóa họp, ông Mogilevsky Konstantin Ilyich, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Giáo dục Đại học Liên bang Nga chia sẻ với nhân dân Việt Nam về những thiệt hại do bão lũ gây ra, mong Việt Nam sớm khôi phục trở về cuộc sống bình thường.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Giáo dục Đại học Liên bang Nga Mogilevsky Konstantin Ilyich đánh giá cao kết quả hợp tác giữa 2 quốc gia thời gian qua.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Giáo dục Đại học Liên bang Nga đánh giá cao kết quả hợp tác giữa 2 quốc gia trong thời gian qua. Theo đó, lĩnh vực sinh học, sinh thái, hóa học và khoa học vật liệu tiếp tục đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.

Trung tâm Nghiên cứu KH&CN nhiệt đới Việt - Nga, với 57 tổ chức tiếp tục giữ vai trò nòng cốt, đã bắt tay thực hiện chương trình nghiên cứu 5 năm mới. Năm 2025, hai chuyến hải trình lớn đã được thực hiện trên các tàu "Viện sĩ Oparin" và "Viện sĩ Lavrentiev".

Để tăng cường năng lực nghiên cứu, vào tháng 5/2025, Trung tâm Nhiệt đới đã được bàn giao tàu nghiên cứu "Giáo sư Gagarinsky", giúp mở rộng khả năng hợp tác khoa học tại vùng biển Việt Nam.

Trong lĩnh vực giáo dục, Liên bang Nga hiện tiếp nhận hơn 3.300 sinh viên Việt Nam, trong đó 1.000 suất học bổng được duy trì hằng năm, là một trong những mức cao nhất dành cho Việt Nam.

Hoạt động trao đổi học thuật, thực tập giữa các trường đại học hai nước tăng mạnh, đóng góp vào mô hình hợp tác liên trường hiện đại.

Tăng cường trao đổi, hợp tác và chuyển giao các công nghệ mới trong các lĩnh vực thế mạnh của Liên bang Nga

Tại Khóa họp, Thứ trưởng Lê Xuân Định đề xuất một số định hướng hợp tác thời gian tới, trong đó kêu gọi tuyển chọn các dự án nghiên cứu chung ngay trong năm 2025, ưu tiên chọn lựa từ 11 nhóm công nghệ chiến lược đã được Chính phủ Việt Nam phê duyệt.

Việt Nam mong muốn tăng cường trao đổi, hợp tác và chuyển giao các công nghệ mới trong các lĩnh vực thế mạnh của Liên bang Nga, như công nghệ vật liệu (vật liệu tiên tiến, bao gồm kim loại, polymer và vật liệu công nghệ cao); năng lượng mới, năng lượng thân thiện với môi trường và tiết kiệm tài nguyên; công nghệ thông tin và viễn thông, công nghệ nano, tự động hóa và chế tạo máy, công nghệ trí tuệ nhân tạo.

Trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo, Bộ KH&CN đề nghị hỗ trợ các startup và vườn ươm doanh nghiệp Việt Nam, thông qua việc Việt Nam cung cấp thông tin cơ bản của các startup và các vườn ươm doanh nghiệp startup đang hoạt động tại Việt Nam cho Liên bang Nga và Liên bang Nga đánh giá những dự án tiềm năng có thể phát triển sản phẩm phục vụ nhu cầu cả 2 nước, trên cơ sở nhận được sự hỗ trợ về công nghệ, bí quyết công nghệ là thế mạnh của Liên bang Nga; Giới thiệu đơn vị tương ứng của Liên bang Nga để hợp tác với Trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo quốc gia (NSSC) thuộc Bộ KH&CN; Thúc đẩy tham gia lẫn nhau vào các sự kiện về startup của 2 nước; về phía Việt Nam là sự kiện Techfest Vietnam (sự kiện lớn nhất của Việt Nam quy tụ toàn bộ hệ sinh thái startup Việt Nam với sự tham dự của nhiều Lãnh đạo cấp cao) được tổ chức hằng năm vào thời điểm cuối năm.

Về hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam đổi mới công nghệ, Thứ trưởng Lê Xuân Định đề nghị phía Nga xem xét giới thiệu cho Quỹ Đổi mới công nghệ Việt Nam trực thuộc Bộ KH&CN một đơn vị đối tác của Liên bang Nga có chức năng tương đồng với Quỹ để học tập và chia sẻ kinh nghiệm, thiết lập quan hệ hợp tác về các hoạt động tài trợ, hỗ trợ cho các doanh nghiệp đổi mới công nghệ.

Trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân, Việt Nam đề nghị Nga hỗ trợ phát triển cơ sở hạ tầng hạt nhân, đào tạo nhân lực cho ngành hạt nhân của Việt Nam, tăng cường phối hợp tổ chức đào tạo các chuyên gia Việt Nam theo chương trình đào tạo nâng cao trong lĩnh vực NLNT, cả trong lĩnh vực quản lý nhà nước, an toàn bức xạ và hạt nhân; Tổ chức các khóa đào tạo/thực tập cho cán bộ của Việt Nam tại các đơn vị chuyên ngành hàng đầu của Nga trong lĩnh vực NLNT; Đẩy mạnh hoạt động thông tin tuyên truyền trong lĩnh vực NLNT, góp phần thúc đẩy dự án Trung tâm Nghiên cứu KHCN hạt nhân tại Đồng Nai (CNST); Hợp tác trong lĩnh vực nghiên cứu cơ bản, vật lý hạt, vật lý tia vũ trụ, máy gia tốc.

Đại diện hai Bên cũng báo cáo về những kết quả đạt được kể từ phiên họp gần nhất của Ủy ban vào tháng 9/2024 trên các lĩnh vực: KHCN&ĐMST, trao đổi nhân lực khoa học; giáo dục.

Hai bên thống nhất tích cực triển khai thực hiện các thỏa thuận đã đạt được, hướng tới những bước phát triển đột phá trong hợp tác giáo dục, KHCN&ĐMST.

Trong khuôn khổ Khóa họp, hai Bên đã ký kết Biên bản Khóa họp lần thứ 6 Ủy ban hợp tác giáo dục, KH&CN Việt - Nga.

Đồng thời, trao đổi các thỏa thuận hợp tác đã được ký kết giữa các tổ chức của Liên bang Nga và Việt Nam gồm: Bản ghi nhớ giữa Đại học Quốc gia St. Petersburg và Đại học Quốc gia Hà Nội; Nghị định thư về Trao đổi sinh viên giữa Đại học Quốc gia St. Petersburg và Đại học Quốc gia Hà Nội; Thỏa thuận về trao đổi học thuật và khoa học giữa Đại học Quốc gia St. Petersburg và Đại học Quốc gia Hà Nội; Bản ghi nhớ hợp tác trong lĩnh vực Trắc địa và Bản đồ giữa Đại học Quốc gia Moscow và Cục Trắc địa, Bản đồ và Địa thông tin Việt Nam, thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam./.