Việt Nam tăng tốc chuyển đổi số với 5G, AI và Điện toán đám mây

Chiều ngày 29/5 tại Hà Nội, hội nghị thường niên World Mobile Broadband, Cloud & AI Summit 2025 đã chính thức diễn ra, quy tụ đông đảo chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp trong và ngoài nước trong lĩnh vực viễn thông, công nghệ thông tin và chuyển đổi số.

‏Sự kiện World Mobile Broadband, Cloud and AI Summit 2025 được đồng tổ chức bởi Tập đoàn Dữ liệu Quốc tế IDG Việt Nam, Hội Truyền thông số Việt Nam (VDCA) và Hội Vô tuyến - Điện tử Việt Nam (REV), với sự tham dự và chỉ đạo của đại diện lãnh đạo đến từ các Bộ ngành quan trọng như Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công Thương, Bộ Công An, cùng sự phối hợp của Cục Viễn thông và Cục Tần số Vô tuyến điện.

Phát biểu khai mạc sự kiện, TS. Trần Đức Lai, Chủ tịch Hội Vô tuyến - Điện tử Việt Nam (REV) nhận định: "Năm 2024 đánh dấu những thành tựu quan trọng của ngành viễn thông Việt Nam. Tổng doanh thu dịch vụ đạt khoảng 147 nghìn tỷ đồng, tăng 3,49% so với năm 2023, thể hiện sức tăng trưởng ổn định của lĩnh vực này. Đặc biệt, tỷ lệ triển khai Tiêu chuẩn đảm bảo an toàn tài nguyên Internet trên cơ sở hạ tầng khóa công khai (RPKI) đạt 88%, con số ấn tượng cho thấy cam kết bảo mật thông tin".

TS. Trần Đức Lai, Chủ tịch Hội Vô tuyến - Điện tử Việt Nam phát biểu khai mạc sự kiện. Ảnh Điện tử & Ứng dụng

Cuộc đấu giá băng tần 5G thành công đã mở ra cơ hội mới cho các nhà mạng tại Việt Nam. Viettel, VNPT, MobiFone đang tích cực mở rộng phủ sóng và thương mại hóa dịch vụ 5G. Các chuyên gia dự báo công nghệ này sẽ đóng góp 7,3-7,4% vào GDP quốc gia trong năm 2025.

"Đảng và Nhà nước đã tạo ra hành lang pháp lý vững chắc thông qua việc ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về "Đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia". Nghị quyết 57 nhấn mạnh quan điểm phát triển hạ tầng, nhất là hạ tầng số, công nghệ số trên nguyên tắc hiện đại, đồng bộ, an ninh, an toàn, hiệu quả, tránh lãng phí", TS. Trần Đức Lai cho biết.

Đồng thời hai Nghị định mới 147/2024/NĐ-CP về quản lý dịch vụ Internet và 163/2024/NĐ-CP về luật Viễn thông đã hoàn thiện khung pháp lý. Những văn bản này tiếp cận xu hướng phát triển mới, tạo điều kiện quan trọng để ngành phát triển ổn định.

Chủ tịch Trần Đức Lai nhấn mạnh: "Ngành ICT Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển mới với sự tích hợp sâu rộng của AI và IoT". Ông kỳ vọng World Mobile Broadband, Cloud & AI Summit 2025 sẽ đưa ra những giải pháp công nghệ thiết thực, hỗ trợ doanh nghiệp tăng tốc chuyển đổi số trong bối cảnh mạng 5G sẽ phủ sóng toàn quốc trong thời gian tới.

5G - Xương sống của chuyển đổi số quốc gia

Quang cảnh hội nghị về kinh tế số World Mobile Broadband & Cloud AI Summit 2025.

Trình bày tham luận tại hội nghị, ông Lê Thái Hòa, Phó Cục trưởng Cục Tần số Vô tuyến điện (TSVTĐ) cho biết, băng tần được xem là nguồn tài nguyên chiến lược, đóng vai trò huyết mạch trong sự phát triển của ngành viễn thông tại Việt Nam. Năm 2024 đã đánh dấu một bước tiến quan trọng khi Việt Nam lần đầu tiên tổ chức thành công đấu giá băng tần dành cho mạng di động 5G.

Ông khẳng định: “Sự kiện này không chỉ mở ra kỷ nguyên 5G tại Việt Nam mà còn góp phần thúc đẩy thương mại hóa, khởi nghiệp, và ĐMST, tạo động lực cho sự phát triển bền vững của đất nước”.

Cũng theo lãnh đạo Cục TSVTĐ, với tốc độ truyền tải cao, tốc độ chậm và khả năng kết nối đồng thời lượng lớn thiết bị, 5G trở thành nền tảng nền tảng cho chuyển đổi số, hỗ trợ các lĩnh vực như y tế số, giáo dục số, giao thông thông minh, quản lý hàng hải, chính quyền điện tử và các dịch vụ công. 5G vẫn nâng cao mạng lưới an ninh, hỗ trợ các trung tâm dữ liệu quốc gia và cung cấp sự đổi mới sáng tạo trong các ngành công nghiệp, giúp Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn cho các tài khoản đầu tư công nghệ cao.

Ông Lê Thái Hòa, Phó Cục trưởng Cục Tần số Vô tuyến điện nhấn mạnh rằng việc Việt Nam đấu giá thành công băng tần 5G trong năm 2024 là một bước tiến quan trọng, mở ra kỷ nguyên 5G và tạo động lực cho sự phát triển bền vững của đất nước.

Mục tiêu phủ sóng 5G toàn quốc vào năm 2030

Chiến lược phát triển 5G của Việt Nam được xác định rõ ràng trong các sách chính về công nghệ số và hạ tầng số quốc gia, như Nghị quyết quyết định 57 của Bộ Chính trị. Mục tiêu cụ thể đạt tốc độ truyền tải trung bình 100 Mbps vào năm 2025 và phủ sóng 5G trên toàn quốc vào năm 2030.

Theo ông Hoà, để đạt được những mục tiêu này, Chính phủ đã phát triển hai chính sách trọng tâm. Thứ nhất là cấp phép băng tần thông qua đấu giá để lựa chọn các doanh nghiệp (DN) có năng lực triển khai mạng 5G.

Thứ hai chính là việc hỗ trợ tài chính cho các DN nhằm thúc đẩy quá trình thương mại hóa và phát triển dịch vụ. Các chính sách hỗ trợ tài chính để phát triển 5G đã được ban hành. Các DN đạt điều kiện sẽ được yêu cầu triển khai nhanh chóng, đảm bảo tối thiểu 20.000 trạm 5G được xây dựng trong năm 2025.

Về công tác quản lý băng tần, Việt Nam đã ban hành các quy hoạch quan trọng, tập trung vào các băng tần chiến lược như băng tần 2600 MHz, 3700 MHz, dưới 1 GHz, và 700 MHz. Tổng cộng, gần 1000 MHz băng tần trong dải 6GHz đã được phân bổ cho viễn thông di động. Gần đây, vào tháng 4/2025, Bộ KH&CN đã quy hoạch thêm băng tần E (80 MHz) cho các hệ thống băng thông rộng tốc độ cao, với tốc độ truyền tải lên đến 10 Gbps.

“Đây là giải pháp bổ sung quan trọng, hỗ trợ triển khai 5G tại các khu vực nông thôn và vùng sâu, vùng xa”, ông Lê Thái Hòa nói. “Đặc biệt, các băng tần này đã được giải phóng sau quá trình số hóa truyền hình mặt đất, mang lại đặc tính truyền sóng tốt, phù hợp cho các ứng dụng di động”.

Việt Nam cũng đã thành công trong việc đấu giá và quy hoạch băng tần 2600 MHz và 3700 MHz, tạo ra dải băng thông liên tục từ 80 - 100 MHz. Đối với các băng tần thấp, việc quy hoạch băng thông rộng như vậy là một thách thức, nhưng Việt Nam đã đạt được bước tiến đáng kể so với khu vực.

Ngoài ra, Việt Nam đã tái sắp xếp băng tần để tối ưu hóa tài nguyên. Ngay sau khi nhận được băng tần, các DN đã nhanh chóng triển khai thương mại hóa 5G. Từ tháng 10/2024, các nhà mạng bắt đầu triển khai dịch vụ, và đến tháng 3/2025, đã có 11.000 trạm 5G được xây dựng, phủ sóng 100% các thành phố lớn và 26% dân số. Dự kiến đến cuối năm 2025, mạng 5G sẽ phủ sóng 50% dân số. Nhờ những nỗ lực này, Việt Nam đã được ghi nhận trong top 20 quốc gia có tốc độ mạng Internet di động cao nhất thế giới trong quý 1/2025.

Hội nghị Thượng đỉnh Băng rộng Di động, Điện toán Đám mây & AI Thế giới 2025 đã tái khẳng định cam kết của Việt Nam trong việc tận dụng 5G để thúc đẩy chuyển đổi số và tăng trưởng kinh tế.

Ứng dụng 5G: Thay đổi các ngành công nghiệp và xã hội

Ông Nguyễn Quyết Chiến, Tổng Thư ký Hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA), nhấn mạnh rằng 5G không chỉ là một bước nâng cao về tốc độ truyền dữ liệu mà còn là động lực thúc đẩy sự phát triển của nhiều chuyên ngành, đồng thời mở ra cơ hội lớn để thực hiện thành công chuyển đổi số quốc gia. 5G góp phần hiện đại hóa dịch vụ công, nâng cao hiệu quả quản trị nhà nước, tổ chức, doanh nghiệp và xây dựng đô thị thông minh.

Bà Atsuko Okuda, Giám đốc khu vực châu Á – Thái Bình Dương của Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU), nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển khai 5G một cách an toàn và bền vững. Bà cho biết: "chúng ta không chỉ xây dựng các mạng lưới viễn thông toàn cầu mà còn kiến tạo những hệ sinh thái số, từ các thành phố thông minh đến các cộng đồng nông thôn, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và xã hội một cách bền vững". 

Cũng theo bà Atsuko Okuda, khi tiến gần hơn đến năm 2030, 5G đang trở thành nền tảng cho các dịch vụ thiết yếu trong nhiều lĩnh vực như y tế, giáo dục và giao thông. Tuy nhiên, những tiến bộ này không chỉ phụ thuộc vào công nghệ mà còn đòi hỏi một hạ tầng bền vững, sự hợp tác chặt chẽ và một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.

Thị trường châu Á mang đến cả thách thức lẫn cơ hội, đặc biệt trong việc quản lý hạ tầng quốc gia – yếu tố nền tảng cho sự đổi mới và tăng trưởng kinh tế. Việc triển khai các dịch vụ 5G đòi hỏi những tiêu chuẩn nhất quán, để đảm bảo các giải pháp an toàn và có khả năng mở rộng.

Bà Atsuko Okuda cho rằng bằng cách áp dụng các tiêu chuẩn này, chúng ta có thể giảm thiểu chi phí liên quan đến phát triển và triển khai công nghệ AI, đồng thời giúp các quốc gia vượt qua những rào cản về hạ tầng.

Các chuyên gia nhấn mạnh trong tương lai, ngành viễn thông Việt Nam sẽ tiếp tục đóng vai trò chủ chốt trong việc thúc đẩy nền kinh tế số, đặc biệt là khi các công nghệ như AI, 5G, điện toán đám mây và máy tính lượng tử trở thành phần không thể thiếu trong các chiến lược phát triển quốc gia.

Việt Nam đang ưu tiên phát triển các trung tâm dữ liệu hiện đại, đạt tiêu chuẩn xanh và hiệu quả sử dụng năng lượng. Đồng thời, đất nước cũng đang chuẩn bị thiết bị cho công nghệ 6G, với các tập hợp nghiên cứu về băng tần phù hợp cho mạng không gian và mạng mặt đất, đảm bảo sử dụng hiệu quả hiệu quả số tài nguyên tần. Những nỗ lực này nhằm định vị Việt Nam là quốc gia dẫn đầu trong kết nối thế hệ tiếp theo.

Tại sự kiện, ban tổ chức đã công bố giải thưởng năm 2025 dành cho các nhà cung cấp dịch vụ băng rộng di động, ISP và điện toán đám mây xuất sắc.

Trong khuôn khổ hội nghị, ban tổ chức đã công bố và vinh danh các nhà cung cấp dịch vụ băng thông rộng di động, ISP và điện toán đám mây tiêu biểu năm 2025. Giải thưởng thường niên này do Hội REV và IDG Việt Nam thực hiện từ năm 2017.

Kết quả đánh giá dựa trên khảo sát xã hội học về mức độ hài lòng của khách hàng. Hội đồng cố vấn bao gồm các chuyên gia từ Hội Vô tuyến - Điện tử Việt Nam, Hội Truyền thông số Việt Nam cùng đại diện cơ quan quản lý nhà nước và doanh nghiệp đã tham mưu nội dung khảo sát.