Xử lý nhiều sai phạm trong việc cung cấp, sử dụng tên miền quốc tế

Việc cung cấp dịch vụ đăng ký, duy trì & sử dụng TMQT tại Việt Nam của các tổ chức, cá nhân tồn tại nhiều bất cập, sai phạm.

Năm 2017, Sở Thông tin và Truyền thông (Sở TT&TT) nhiều tỉnh thành đã tiến hành các đợt thanh tra việc chấp hành các quy định pháp luật trong hoạt động quản lý, cung cấp dịch vụ đăng ký, duy trì và sử dụng tên miền quốc tế (TMQT). Qua đó đã phát hiện, xử lý nhiều sai phạm trong hoạt động cung cấp, sử dụng TMQT.

Hoạt động thanh tra nhằm vào 2 đối tượng: các tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ đăng ký TMQT và các tổ chức, cá nhân sử dụng tên miền quốc tế để thiết lập trang thông tin điện tử.     

Các quy định liên quan đến TMQT  

Theo quy định  tại Luật Công nghệ Thông tin, nội dung Điều 23 quy định tổ chức, cá nhân khi thiết lập trang thông tin điện tử không sử dụng tên miền Quốc gia Việt Nam ".vn" phải thông báo trên môi trường mạng với Bộ Bưu chính, Viễn thông (nay là Bộ Thông tin & Truyền thông - TT & TT) những thông tin như tên tổ chức; Số, ngày cấp, nơi cấp chứng minh thư nhân dân hoặc hộ chiếu của cá nhân; Địa chỉ trụ sở chính của tổ chức hoặc nơi thường trú của cá nhân; Số điện thoại, số fax, địa chỉ thư điện tử; Các tên miền đã đăng ký. 

Nghị định số 72/2013/NĐ-CP ngày 15/7/2013 của Chính phủ quy định tại Điều 15 về Nhà đăng ký TMQT tại Việt Nam: trong đó có nội dung quy định về trách nhiệm Quản lý thông tin về tổ chức, cá nhân ở Việt Nam đăng ký TMQT tại đơn vị mình; Hướng dẫn tổ chức, cá nhân đăng ký TMQT thông báo việc sử dụng TMQT theo quy định của Bộ TT & TT; Báo cáo Bộ TT & TT về cung cấp dịch vụ đăng ký, duy trì TMQT tại Việt Nam. Đối với thủ tục đăng ký TMQT, nội dung này được quy định rõ tại Thông tư số 24/2015/TT-BTTTT ngày 18/8/2015 của Bộ TT& TT Quy định về quản lý và sử dụng tài nguyên Internet.     

Việc cung cấp dịch vụ đăng ký, duy trì & sử dụng TMQT tại Việt Nam của các tổ chức, cá nhân tồn tại nhiều bất cập, sai phạm     

100% chủ thể đăng ký sử dụng TMQT chịu sự thanh, kiểm tra đều có sai phạm. Các vi phạm mà chủ thể tên miền quốc tế thường mắc phải như: không thông báo, hoặc thông báo thông tin không đúng quy định pháp luật. Ngoài ra, có những chủ thể lợi dụng quy định pháp luật (hiện đang cho phép tự nguyện thông báo thông tin, các Nhà đăng ký tên miền không yêu cầu cung cấp thông tin xác thực, hoặc chủ thể đăng ký với NĐK TMQT ở nước ngoài để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật: lập trang thông tin điện tử tổng hợp không phép, vi phạm sở hữu trí tuệ; đăng tải thông tin có nội dung xúc phạm tổ chức cá nhân; quảng cáo nội dung vi phạm quy định cấm quảng cáo; quảng cáo mua bán vũ khí, động vật hoang dã,…     

Hầu hết các nhà cung cấp dịch vụ đăng ký duy trì TMQT không nắm được quy định về cung cấp dịch vụ TMQT tại Việt Nam. Kết quả kiểm tra các đối tượng này cho thấy nhiều tổ chức tự do cung cấp dịch vụ; thực hiện cung cấp dịch vụ khi chưa có đủ các điều kiện theo quy định; không thực hiện thông báo cung cấp dịch vụ TMQT; Không báo cáo danh sách tên miền mà mình cung cấp theo quy định; không thông báo khi có thay đổi thông tin về nhà đăng ký. Ngoài ra, các NĐK TMQT tại Việt Nam đều chưa thực hiện thủ tục báo cáo về Bộ TT& TT đối với hoạt động đăng ký, duy trì tên miền quốc tế tại Việt Nam, không biết thủ tục đề nghị thay đổi thông tin hoặc xóa thông tin chủ thể, nên dẫn đến tình trạng không hướng dẫn cho chủ thể hoặc không biết cách thực hiện trong trường hợp cần thiết khi có sự thay đổi thông tin hoặc thay đổi chủ thể sử dụng TMQT.     

Siết chặt hơn nữa công tác quản lý TMQT    

Trước thực trạng trên, trong thời gian tới, Bộ TT & TT sẽ đẩy mạnh việc thực hiện quản lý đăng ký, sử dụng TMQT. Theo đó, các đơn vị cung cấp dịch vụ TMQT phải chấp hành nghiêm về điều kiện và trách nhiệm của NĐK khi cung cấp dịch vụ (Điều 15, NĐ số 72/2013/NĐ-CP);  thực hiện đầy đủ quy trình thủ tục đăng ký sử dụng TMQT (Điều 19, Điều 21, Thông tư số 24/2015/TT-BTTTT). Đối với các tổ chức, cá nhân sử dụng TMQT phải thông báo với Bộ TT & TT theo quy định tại Điều 23 Luật Công nghệ Thông tin. Bộ TT & TT quy định cụ thể quy trình, thủ tục thông báo sử dụng TMQT và tuân thủ việc đăng ký sử dụng TMQT theo quy định tại Điều 20, Thông tư số 24/2015/TT-BTTTT.     
Hiện nay Bộ TT&TT đang xây dựng dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 174/2013/NĐ-CP ngày 13/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin và tần số vô tuyến điện.

Trong thời gian tới khi Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 174/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin và tần số vô tuyến điện được ban hành, Bộ TT & TT sẽ tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động đăng ký, sử dụng và cung cấp dịch vụ về TMQT và phối hợp với các cơ quan liên quan, các doanh nghiệp ISP để xử lý các vi phạm liên quan.

Theo đó, một số hành vi vi phạm như tên miền sử dụng trang thông tin điện tử có các hành vi cung cấp thông tin sai sự thật, vu khống, xuyên tạc, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức… đặc biệt là một số chủ thể sử dụng TMQT đăng ký tại Nhà đăng ký, đại lý TMQT có hành vi vi phạm như sử dụng thông tin đăng ký sử dụng tên miền không chính xác, không trung thực hoặc mạo danh tổ chức, cá nhân khác để thực hiện việc đăng ký tên miền sẽ bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là thu hồi tên miền. Một số hành vi phạm về đăng ký, sử dụng và cung cấp TMQT trong thời gian qua đã gặp rất nhiều khó khăn cho công tác quản lý vì không có chế tài xử phạt hoặc mức phạt thấp sẽ được tăng mức phạt tiền hoặc bổ sung biện pháp khắc phục hậu quả hoặc hình thức xử phạt bổ sung trong Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 174/2013/NĐ-CP.     

Kết quả thanh tra việc chấp hành các quy định pháp luật trong hoạt động quản lý, cung cấp dịch vụ đăng ký, duy trì và sử dụng TMQT

Vừa qua, thanh tra các sở TT & TT đã tiến hành thanh kiểm tra việc cung cấp dịch vụ dịch vụ đăng ký, duy trì TMQT tại Việt Nam và sử dụng TMQT của các tổ chức cá nhân tại các địa phương: TP.HCM (tháng 10/2017); Lâm Đồng (tháng 11/2017), Đồng Nai (tháng 12/2017), Cần Thơ (tháng 9/2017) và Đồng Tháp (tháng 12/2017), Hà Nội (tháng 12/2017), Quảng Ninh (tháng 8/2017).     

Cụ thể, trong tháng 10/2017, Sở TT & TT TP.HCM dự kiến tiến hành thanh tra 19 đơn vị trên địa bàn có hoạt động cung cấp dịch vụ đăng ký tên miền quốc tế và sử dụng tên miền quốc tế để thiết lập trang thông tin điện tử. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực tế, thông tin liên hệ của các tổ chức này đã thay đổi so với dữ liệu được lưu trữ tại Trung tâm Internet Việt Nam, vì vậy gây ảnh hưởng đến quá trình kiểm tra thực tế của đoàn thanh tra. Kết quả thanh tra cho thấy, mặc dù các đơn vị bị kiểm tra đã ý thức được trách nhiệm hướng dẫn chủ thể thông báo sử dụng tên miền quốc tế về Bộ TT & TT, tuy nhiên, kiểm tra xác xuất một số tên miền quốc tế do các tổ chức này đăng ký thì vẫn còn tình trạng chưa thông báo hoặc có thông báo nhưng không đúng tên chủ thể. Các tổ chức này cũng chưa biết và cũng chưa hướng dẫn được cho các chủ thể thực hiện thông báo về Trung tâm Internet Việt Nam (Bộ TT & TT) khi có sự thay đổi thông tin chủ thể.     

Cũng trong năm 2017 Thanh tra Sở TT & TT TP.HCM đã xử phạt 1 đơn vị 50 triệu đồng vì đã có hành vi vi phạm: cung cấp dịch vụ đăng ký tên miền quốc tế từ tháng 7/2014 cho đến nay nhưng không đăng ký hoạt động, không đáp ứng một trong các điều kiện để trở thành nhà đăng ký tên miền quốc tế tại Việt Nam do Bộ TT & TT quy định.     

Đối với địa bàn thành phố Cần Thơ, Đoàn Thanh tra đã tiến hành thanh tra đối với 8 đối tượng là các tổ chức, cá nhân cung cấp và sử dụng dịch vụ TMQT. Kết quả thanh tra cho thấy, tất cả 8 đối tượng thanh tra đều có hành vi vi phạm về việc “sử dụng TMQT mà không thông báo hoặc thông báo thông tin không chính xác với Bộ TT & TT” theo quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 41 của Nghị định số 174/2013/NĐ-CP ngày 13/11/2014 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin và tần số vô tuyến điện. Có những đối tượng tái phạm lần 2. Căn cứ vào mức độ vi phạm, ý thức chấp hành pháp luật và ý thức khắc phục hậu quả của các đối tượng vi phạm trong và sau cuộc thanh tra, Đoàn Thanh tra đã thực hiện nhắc nhở không xử phạt vi phạm hành chính đối với 7 cá nhân, tổ chức, và thực hiện xử phạt vi phạm hành chính bằng tiền với 1 tổ chức, áp dụng mức phạt thấp nhất là 5.000.000 đồng.     

Sở TT & TT Lâm Đồng đã tiến hành thanh tra 38 chủ thể (hơn 100 trang điện tử), tất cả đều sai phạm.     

Trên cơ sở kết quả kiểm tra, Thanh tra các Sở đã nhắc nhở đối với các hành vi vi phạm, hướng dẫn các tổ chức, cá nhân thực hiện đúng theo quy định. Trong thời gian tới, Sở TT & TT các tỉnh sẽ tăng cường công tác thanh, kiểm tra, cũng như tuyên truyền về hoạt động đăng ký, cung cấp dịch vụ và sử dụng tên miền quốc tế với quy mô lớn và toàn diện hơn. Hoạt động này nhằm chấn chỉnh và đưa việc đăng ký, sử dụng tên miền quốc tế đi vào nề nếp theo đúng các quy định của pháp luật hiện hành.   

Hải Vân