AI sẽ bị kiểm soát chặt chẽ hơn từ năm 2026 theo quy định pháp luật mới
Quốc hội thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số, lần đầu tiên đặt nền móng pháp lý cho trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam.
Tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số, gồm 6 chương với 51 điều, chính thức thiết lập khung pháp lý đầu tiên cho lĩnh vực công nghệ số và trí tuệ nhân tạo (AI) tại Việt Nam. Luật sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.
Một trong những quy định đáng chú ý là yêu cầu sản phẩm do AI tạo ra phải có dấu hiệu nhận dạng rõ ràng. Theo Điều 44 của Luật, các hệ thống AI tương tác trực tiếp với con người phải thông báo để người dùng biết rằng họ đang làm việc với một hệ thống trí tuệ nhân tạo – trừ khi điều đó đã hiển nhiên.
Đặc biệt, các sản phẩm công nghệ số do AI tạo ra thuộc Danh mục do Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành cũng bắt buộc phải gắn dấu hiệu nhận dạng có thể nhận biết bằng con người hoặc máy móc. Quy định này nhằm tăng cường tính minh bạch, đảm bảo an toàn, kiểm soát rủi ro và bảo vệ người tiêu dùng trong môi trường số.
Bộ Khoa học và Công nghệ được giao trách nhiệm tổ chức kiểm tra, giám sát việc thực thi quy định này.
Xác lập 7 nguyên tắc phát triển trí tuệ nhân tạo
Lần đầu tiên, Luật cũng đưa ra bộ nguyên tắc phát triển và ứng dụng AI tại Việt Nam, bao gồm:
1. Lấy con người làm trung tâm;
2 Tiếp cận công bằng, không phân biệt đối xử, tôn trọng đạo đức và văn hóa;
3. Minh bạch, có thể giải thích và chịu trách nhiệm giải trình;
4. Không để AI vượt khỏi tầm kiểm soát;
5. Tuân thủ quy định pháp luật về dữ liệu cá nhân;
6. Kiểm soát toàn bộ vòng đời của hệ thống AI;
7. . Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ sẽ căn cứ tình hình thực tiễn để ban hành hướng dẫn áp dụng các nguyên tắc trên trong lĩnh vực mình phụ trách.
Việc Quốc hội thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số được xem là bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện hành lang pháp lý, thúc đẩy sự phát triển an toàn, minh bạch và bền vững của trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam.
