Big Tech dồn lực cho điện hạt nhân: Giải pháp cho cơn khát năng lượng?

Các "ông lớn" công nghệ như Microsoft, Google và Amazon đang mạnh tay đầu tư vào điện hạt nhân, xem đây là giải pháp tiềm năng cho nhu cầu năng lượng khổng lồ và cam kết phát thải ròng bằng 0.

Trong bối cảnh nhu cầu năng lượng ngày càng tăng cao và biến đổi khí hậu trở thành mối đe dọa toàn cầu, các "gã khổng lồ" công nghệ đang hướng sự chú ý đến một nguồn năng lượng đầy tiềm năng nhưng cũng không kém phần thách thức: điện hạt nhân.

Các Big Tech đang mạnh tay đầu tư vào điện hạt nhân, xem đây là giải pháp tiềm năng cho nhu cầu năng lượng khổng lồ và cam kết phát thải ròng bằng 0.

Cơn khát năng lượng của Big Tech

Các trung tâm dữ liệu, hoạt động điện toán đám mây và trí tuệ nhân tạo (AI) của Big Tech ngốn một lượng điện khổng lồ. Theo ước tính, ngành công nghệ thông tin toàn cầu tiêu thụ khoảng 7% tổng sản lượng điện trên thế giới và con số này dự kiến sẽ tiếp tục tăng trong những năm tới.

Để đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng, đồng thời thực hiện cam kết về phát thải ròng bằng 0, các ông lớn công nghệ đang tích cực tìm kiếm các giải pháp năng lượng sạch và bền vững. Và điện hạt nhân, với những ưu điểm vượt trội, đã trở thành mục tiêu đầu tư hàng đầu.

"Mạnh tay" rót vốn vào các startup điện hạt nhân

Mới đây, Google đã công bố về việc ký kết thỏa thuận với công ty khởi nghiệp Kairos của Mỹ. Nhằm mục tiêu cung cấp năng lượng cho các trung tâm dữ liệu ngày càng lớn hơn và nhiều hơn ở Mỹ, tập đoàn này sẽ mua 500 MW công suất điện từ những lò phản ứng nhỏ thế hệ mới, được gọi là SMR (lò phản ứng mô-đun nhỏ). Hiện các SMR vẫn đang ở giai đoạn thiết kế và dự kiến được đưa vào hoạt động từ năm 2030, sau đó tăng tốc cho đến năm 2035, nhằm đáp ứng bổ sung cho nhu cầu điện khổng lồ của Alphabet, công ty mẹ của Google.

Google cho biết: “Phương pháp tiếp cận này sẽ bổ sung cho việc sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo khác nhau của chúng tôi, chẳng hạn như năng lượng Mặt Trời hoặc năng lượng gió, đồng thời giúp chúng tôi đạt được tham vọng về năng lượng phát thải carbon thấp 24/7 và mục tiêu không có khí thải ròng”.

Google đầu tư vào quỹ Breakthrough Energy Ventures của Bill Gates và ký hợp đồng mua điện từ các lò phản ứng hạt nhân nhỏ của Kairos Power. 

Trước đó, Microsoft cũng đã đưa ra một thông báo, được ví như một "tiếng sấm giữa trời quang". Cũng để tìm kiếm năng lượng cho các trung tâm dữ liệu hiện tại và tương lai của mình, đối tác thân thiết của OpenAI đã quyết định hồi sinh nhà máy điện hạt nhân Three Mile Island nổi tiếng, ở bang Pennsylvania (Mỹ).

Lò phản ứng thứ hai của nhà máy này đã ngừng hoạt động từ năm 1979, sau sự cố nghiêm trọng nhất trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân dân sự của Mỹ, tạo ra nguy cơ rò rỉ hạt nhân. Vào năm 2019, lò phản ứng số 1 của Three Mile Island cũng đã bị đóng cửa sau 45 năm hoạt động. Nguyên nhân được cho là do sự không hiệu quả và không có lãi.

Nhưng nhu cầu của Microsoft lớn đến mức công ty vừa ký hợp đồng với công ty năng lượng Constellation Energy của Mỹ để mua điện được sản xuất tại nhà máy này trong thời hạn 20 năm, ngay sau khi mở cửa trở lại vào năm 2028, đồng thời sẽ tài trợ một phần trong gói 1,6 tỷ USD đầu tư vào việc cải tạo lò phản ứng số 1 của nhà máy Three Mile Island.

Tập đoàn này đang hợp tác chặt chẽ với TerraPower, công ty do Bill Gates sáng lập, để phát triển lò phản ứng Natrium làm mát bằng natri. Công nghệ này hứa hẹn an toàn và hiệu quả hơn so với các lò phản ứng truyền thống, đồng thời có khả năng lưu trữ năng lượng tốt hơn, giúp giải quyết bài toán cung cấp điện ổn định. Microsoft cũng đầu tư vào Helion Energy, một startup đang phát triển công nghệ nhiệt hạch, được coi là "chén thánh" của năng lượng sạch.

Trong khi đó, Amazon đã công bố khoản đầu tư lớn của riêng mình vào sản xuất năng lượng hạt nhân bằng một thỏa thuận trị giá 500 triệu USD với Dominion Energy để phát triển một lò phản ứng hạt nhân mô-đun nhỏ gần nhà máy điện hạt nhân North Anna của công ty. 

Điện hạt nhân: Giải pháp tiềm năng cho bài toán năng lượng

Sự quan tâm của Big Tech đối với điện hạt nhân không phải là ngẫu nhiên. Năng lượng hạt nhân sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội so với các nguồn năng lượng khác:

• Không phát thải khí nhà kính: Điện hạt nhân không sản sinh ra CO2 trong quá trình vận hành, góp phần quan trọng vào cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.

• Cung cấp năng lượng ổn định: Khác với năng lượng mặt trời và gió phụ thuộc vào thời tiết, các nhà máy điện hạt nhân có thể hoạt động liên tục, cung cấp nguồn điện ổn định cho các hoạt động của Big Tech.

• Mật độ năng lượng cao: Điện hạt nhân có mật độ năng lượng cao hơn nhiều so với các nguồn năng lượng tái tạo khác, đồng nghĩa với việc cần ít diện tích đất hơn để sản xuất cùng một lượng điện năng.

Những thách thức

Mặc dù điện hạt nhân mang lại nhiều hứa hẹn về năng lượng sạch và ổn định, nhưng công nghệ này vẫn đối mặt với những thách thức đáng kể, cản trở sự phát triển rộng rãi của nó.

Đầu tiên là thách thức về kinh tế. Để xây dựng nhà máy điện hạt nhân đòi hỏi vốn đầu tư ban đầu cực kỳ lớn, khiến nhiều quốc gia và doanh nghiệp e ngại. Thời gian xây dựng kéo dài cũng làm tăng chi phí và rủi ro cho dự án. Bên cạnh đó, giá thành sản xuất điện hạt nhân thường cao hơn so với các nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời và gió.

Mặc dù các lò phản ứng hạt nhân hiện đại được thiết kế với tiêu chuẩn an toàn cao hơn, nhưng nguy cơ xảy ra sự cố vẫn luôn hiện hữu. Những sự cố như Chernobyl và Fukushima đã gây ra hậu quả thảm khốc, làm dấy lên lo ngại về an toàn của điện hạt nhân. Các nhà máy điện hạt nhân là mục tiêu tiềm năng cho các cuộc tấn công khủng bố, đòi hỏi các biện pháp an ninh nghiêm ngặt và tốn kém.

Điện hạt nhân đang phải đối mặt với không ít thách thức.

Một thách thức khác là về môi trường. Chất thải phóng xạ từ các nhà máy điện hạt nhân có độc tính cao và tồn tại trong thời gian rất dài, đặt ra thách thức lớn về xử lý và lưu trữ an toàn. Hiện nay, vẫn chưa có giải pháp triệt để cho vấn đề này.

Đặc biệt, điện hạt nhân còn đang vấp phải sự phản đối của cộng đồng. Nhiều cộng đồng dân cư lo ngại về rủi ro an toàn và tác động môi trường của điện hạt nhân, dẫn đến sự phản đối việc xây dựng các nhà máy điện hạt nhân gần khu dân cư. Ngoài ra, công nghệ hạt nhân có thể bị lợi dụng cho mục đích chế tạo vũ khí hạt nhân, gây ra mối lo ngại về an ninh quốc tế.

Tương lai của điện hạt nhân

Mặc dù còn những thách thức, nhưng với sự đầu tư mạnh mẽ từ Big Tech, điện hạt nhân đang có cơ hội "hồi sinh" và trở thành một phần quan trọng trong giải pháp năng lượng sạch của tương lai.

Các công ty công nghệ đang đặt cược vào những công nghệ lò phản ứng tiên tiến, an toàn và hiệu quả hơn, đồng thời thúc đẩy nghiên cứu về các giải pháp xử lý chất thải hạt nhân.

Sự tham gia của Big Tech không chỉ mang lại nguồn lực tài chính khổng lồ mà còn thúc đẩy sự đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân, góp phần tạo ra một tương lai năng lượng bền vững cho toàn cầu.