Việt Nam sẵn sàng đón đầu kỷ nguyên AI toàn cầu

Việt Nam đang nổi lên như một điểm sáng trên bản đồ trí tuệ nhân tạo (AI) toàn cầu, vượt qua nhiều quốc gia phát triển về mức độ quan tâm và thái độ tích cực đối với công nghệ này.

Với dân số trẻ năng động và tỷ lệ đô thị hóa cao, Việt Nam đang có những lợi thế riêng để tận dụng tối đa cơ hội trong kỷ nguyên AI.

Một nghiên cứu toàn cầu do Mạng lưới Nghiên cứu thị trường độc lập toàn cầu (WIN) thực hiện tại 40 quốc gia, với khảo sát tại Việt Nam do Indochina Research đảm nhiệm (N=900 người tại 4 thành phố lớn từ tháng 12/2024 đến tháng 1/2025), đã hé lộ bức tranh ấn tượng về nhận thức, sử dụng, tin tưởng và lo ngại của người Việt về AI.

Việt Nam gây ấn tượng mạnh mẽ với vị trí thứ 3 toàn cầu về mức độ tin tưởng vào AI (65,6 điểm) và thứ 5 về mức độ chấp nhận AI (71,6 điểm). Các chỉ số về sự quan tâm, cảm giác thoải mái khi sử dụng và nhận thức về tính hữu ích của AI đều đạt trên mức trung bình thế giới. Những con số này minh chứng cho sự trưởng thành nhanh chóng của niềm tin vào công nghệ số trong xã hội Việt Nam, một yếu tố then chốt giúp duy trì vị trí trong top 10 toàn cầu về AI.

Mặc dù có thái độ cởi mở, mức độ sử dụng AI thực tế tại Việt Nam vẫn còn khá khiêm tốn, đạt 37,6 điểm và xếp thứ 17 trong số 40 quốc gia. Dữ liệu cho thấy, khoảng 60% người dân tại 4 thành phố lớn đã từng sử dụng công nghệ AI, nhưng chỉ 3% sử dụng hàng ngày. Điều này phản ánh AI dù không còn xa lạ nhưng chưa thực sự trở thành một phần quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày.

Tuy nhiên, khảo sát cũng chỉ ra tiềm năng to lớn từ nhóm dân số trẻ. Nhóm tuổi từ 18-34, đặc biệt tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, là lực lượng sử dụng AI tích cực nhất. Tại hai đô thị này, có đến 89% (Hà Nội) và 87% (TP.HCM) người từ 18-24 tuổi cho biết họ đã từng chủ động sử dụng công nghệ AI. Ngược lại, tỷ lệ sử dụng AI ở Đà Nẵng và Cần Thơ, cũng như ở nhóm tuổi cao hơn, còn thấp đáng kể, cho thấy sự chênh lệch về khả năng tiếp cận công nghệ giữa các đô thị.

Ông Xavier Depouilly, Tổng Giám đốc Indochina Research Vietnam, nhận định: "Đây là xu hướng toàn cầu: Càng trẻ, mức độ sử dụng AI càng cao. Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng này. Dù tần suất sử dụng vẫn thấp hơn một số nước trong khu vực, thế hệ trẻ Việt Nam đang sẵn sàng đón nhận công nghệ mới. Điều đó đóng vai trò quan trọng trong quá trình tăng trưởng kinh tế nhanh và chuyển đổi số của đất nước. Thậm chí, nhiều sáng kiến tại Việt Nam đang giúp người dùng 'nhảy cóc công nghệ', dễ dàng bỏ qua những công nghệ cũ để nhanh chóng tiếp cận với những ứng dụng AI hiện đại".

Mức độ quan tâm cao đến AI cũng đi kèm với những nỗi lo đáng chú ý. Tại Việt Nam, cũng như các nước châu Á-Thái Bình Dương khác, quyền riêng tư dữ liệu là mối lo ngại lớn nhất, với 52% người được khảo sát bày tỏ sự lo lắng về cách AI thu thập và sử dụng dữ liệu cá nhân.

Ngoài ra, 48% người được hỏi lo lắng về việc AI có thể thay thế con người trong công việc, một quan ngại phổ biến ở cả các nước đang phát triển và phát triển.

Đáng chú ý, trong khi nỗi lo về thông tin sai lệch (deepfake, thao túng dư luận) là mối quan ngại hàng đầu tại nhiều quốc gia phát triển, thì tại Việt Nam, chỉ có 36% người được khảo sát bày tỏ lo lắng về vấn đề này – mức thấp nhất trong số các mối quan ngại của người Việt. Sự chênh lệch này phản ánh khác biệt rõ nét trong nhận thức giữa người dân Việt Nam và người dân tại các quốc gia châu Âu hoặc châu Mỹ.

Thứ hạng ấn tượng trên bảng chỉ số AI là minh chứng cho tiềm năng lớn của Việt Nam trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Để biến tiềm năng này thành hiện thực, cần tập trung vào ba hướng chính:

Mở rộng khả năng tiếp cận AI đến các khu vực ngoài đô thị và nhóm dân số cao tuổi.

Đẩy mạnh giáo dục và truyền thông để người dân hiểu rõ lợi ích của AI, từ đó giảm bớt nỗi lo và gia tăng mức độ sử dụng.

Xây dựng lòng tin thông qua các hệ thống AI minh bạch, an toàn và đáng tin cậy.

Việt Nam đang đứng trước cơ hội vàng để bứt phá trong kỷ nguyên AI. Với một dân số trẻ sẵn sàng đón nhận công nghệ và một xã hội có niềm tin cao vào AI, hành trình chuyển đổi số của Việt Nam hứa hẹn sẽ đạt được những thành tựu đáng kể.