Khẩn trương triển khai và giám sát việc thực hiện các giải pháp trước áp lực lãi suất, lạm phát trong năm 2023

Theo TS. Nguyễn Bích Lâm-Nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê năm 2023 áp lực lạm phát đối với kinh tế Việt Nam rất lớn, đến từ nhiều yếu tố. Để giữ ổn định vĩ mô, đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế 6,5% và kiểm soát lạm phát khoảng 4,5% đòi hỏi Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp chủ động, trách nhiệm, linh hoạt, hiệu quả trong thực thi chức trách và hoạt động sản xuất kinh doanh. Thiết nghĩ, Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp cần tập trung thực hiện một số nhóm giải pháp sau.

Đối với Chính phủ:

1. Kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách, thủ tục hành chính, rà soát bãi bỏ các quy định không hợp lý nhằm cắt giảm chi phí đầu vào cho doanh nghiệp, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, thông thoáng, đảm bảo đủ nguồn cung đáp ứng tổng cầu tăng, giảm áp lực lạm phát.

2. Thực hiện chính sách tài khóa và tiền tệ linh hoạt, phù hợp giữ ổn định vĩ mô; điều chỉnh tỷ giá linh hoạt hạn chế tối đa lạm phát do tỷ giá, đồng thời giữ ổn định thị trường ngoại hối, thị trường tiền tệ. Có giải pháp cung ứng ngoại tệ cho các doanh nghiệp nhập khẩu, tránh rủi ro biến động của tỷ giá.

3. Tiếp tục thực hiện chính sách tài khóa và tiền tệ như: giãn, hoãn, miễn thuế, hỗ trợ lãi suất cho vay đối với doanh nghiệp. Xác định cụ thể từng ngành, lĩnh vực cần ưu tiên hỗ trợ vốn để duy trì và phát triển sản xuất, thúc đẩy tăng trưởng, giữ vững ổn định vĩ mô.

4. Minh bạch, đơn giản hóa quy trình thương mại; khuyến khích và đẩy mạnh chia sẻ thông tin về thương mại và giá cả; giữ vững năng lực cạnh tranh và thị phần của hàng hóa Việt trên thị trường thế giới.

Dự báo sớm các mặt hàng có thể thiếu hụt trong dài hạn để có chính sách ưu đãi, khuyến khích đầu tư sản xuất các mặt hàng này, chủ động nguồn nguyên vật liệu, tăng tính độc lập, tự chủ của nền kinh tế.

5. Chủ động xây dựng và thực hiện các giải pháp đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia; nắm bắt kịp thời giá xăng dầu thế giới, nâng cao năng lực và chất lượng dự báo, có giải pháp tổng thể đảm bảo đầy đủ nguồn cung xăng dầu dài hạn hơn.

Mở rộng, nâng cao năng lực dự trữ xăng dầu quốc gia đáp ứng dài hơn nhu cầu của nền kinh tế, giảm bớt lệ thuộc và tác hại của biến động giá xăng dầu thế giới đến sự ổn định và phát triển kinh tế của đất nước.

Đặc biệt, cần khẩn trương xây dựng chiến lược và lộ trình thực hiện chuyển đổi sang sử dụng năng lượng tái tạo, năng lượng xanh. Có chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp đầu tư sử dụng năng lượng tái tạo.

Điện là mặt hàng năng lượng quan trọng, không thể thiếu trong sản xuất và tiêu dùng. Bộ Công Thương cần dự báo, xây dựng kế hoạch, giải pháp cung ứng đủ điện cho sản xuất và tiêu dùng trong bất kỳ hoàn cảnh nào cho từng quý trong năm 2023.

6. Đánh giá tác động của việc tăng giá điện, dịch vụ y tế, giáo dục, tăng lương cơ sở đối với lạm phát và tăng trưởng kinh tế để quyết định mức độ và thời điểm điều chỉnh giá điện, giá các loại dịch vụ do nhà nước quản lý, tránh gây cộng hưởng lạm phát chi phí đẩy, tạo ra lạm phát kỳ vọng của nền kinh tế.

7. Xây dựng và thực hiện chính sách, giải pháp hỗ trợ có mục tiêu cho những người có thu nhập thấp, dễ bị tổn thương; thực hiện hiệu quả công tác an sinh xã hội, để không ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình phát triển của đất nước.

8. Thực hiện hiệu quả công tác thông tin, tuyên truyền để đưa thông tin kịp thời, chính xác, rõ ràng về các chính sách, giải pháp chỉ đạo, điều hành của Chính phủ; ổn định tâm lý xã hội, tâm lý người dân về các chủ trương, chính sách điều hành kinh tế - xã hội nhất quán, kịp thời của Chính phủ. Loại bỏ thông tin sai lệch về giá cả, thị trường, giảm thiểu lạm phát kỳ vọng khi thực thi chính sách tài khoá, tiền tệ, điều chỉnh tiền lương và giá điện.

Đối với cộng đồng doanh nghiệp:

1. Phát huy tinh thần chủ động, linh hoạt chuẩn bị đầy đủ các điều kiện duy trì và thúc đẩy sản xuất kinh doanh, bảo đảm nguồn cung và lưu thông hàng hóa. Dự báo các loại nguyên, nhiên vật liệu có thể thiếu hụt trong ngắn hạn để có giải pháp nhập khẩu kịp thời, cắt giảm chi phí sản xuất; đối với các loại nguyên vật liệu thiếu hụt dài hạn cần chủ động tìm kiếm nguồn hàng và đối tác cung ứng thay thế.

2. Đa dạng và đảm bảo nguồn cung cho sản xuất của từng nhóm nguyên vật liệu của mỗi ngành để không phụ thuộc vào một thị trường, một khu vực. Các doanh nghiệp nhập khẩu chủ động nguồn ngoại tệ, nghiên cứu các điều kiện để tham gia thị trường mua ngoại tệ kỳ hạn, quyền chọn, tham gia thị trường phái sinh có uy tín để bảo vệ giá trị tiền vốn của doanh nghiệp, giảm thiểu rủi ro tỷ giá khi nhập khẩu.

3. Chủ động nắm bắt, cập nhật thông tin và dự báo chính xác động thái thị trường, nhất là xu hướng, mức độ và lộ trình tăng giá, tăng lãi suất để chủ động trong xây dựng, điều chỉnh và thực hiện kế hoạch tài chính, kinh doanh. Nắm bắt và đánh giá cách các "đối thủ cạnh tranh" phản ứng với tình huống, đồng thời giám sát tình hình sức khỏe và chất lượng hoạt động của các nhà cung cấp nguyên vật liệu sản xuất.

4. Đẩy mạnh liên kết kinh tế giữa các doanh nghiệp vừa là giải pháp ứng phó bất ổn, vừa là công cụ để cạnh tranh chiến lược, nâng cao năng lực và khả năng thích ứng trước các biến động, bất ổn khó lường của kinh tế thế giới. Các doanh nghiệp thực hiện liên kết, chia sẻ nguồn cung nguyên vật liệu; đơn hàng, thị trường; đổi mới dây chuyền công nghệ sản xuất; hỗ trợ nguồn lực tài chính để cùng phát triển, nâng cao vị thế của doanh nghiệp Việt, tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

5. Để phát huy động lực xuất khẩu cho tăng trưởng, các doanh nghiệp phải cập nhật thông tin mới, đổi mới cách tiếp cận nhằm tận dụng tối đa những lợi ích do các Hiệp định thương mại tự do mang lại; cải tiến quy trình sản xuất sản phẩm đáp ứng quy định của các thị trường quốc tế và đủ tiêu chuẩn để hưởng lợi từ các FTA.

6. Để ứng phó với khủng hoảng năng lượng, không phụ thuộc vào nhiên liệu nhập khẩu, tránh các tác động từ vấn đề địa chính trị toàn cầu không thể đoán trước, doanh nghiệp tập trung đầu tư chuyển sang sử dụng năng lượng tái tạo, cắt giảm chi phí do giá năng lượng tăng cao, tăng lợi nhuận trong dài hạn, cải thiện hình ảnh thương hiệu, gia tăng lợi thế cạnh tranh và thu hút các nhà đầu tư.

Chuyển sang sử dụng năng lượng tái tạo, năng lượng xanh sẽ giúp doanh nghiệp vượt lên trước đối thủ và tạo sự khác biệt cho thương hiệu của doanh nghiệp trên thị trường.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần đầu tư về công nghệ, nhân sự và các lĩnh vực khác để nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh, thúc đẩy tăng trưởng mang lại lợi ích lâu dài.

Trong bối cảnh kinh tế thế giới biến động khó lường; không chắc chắn; phức tạp và mơ hồ, khi chính sách, giải pháp đã được ban hành, Chính phủ khẩn trương chỉ đạo và giám sát việc triển khai thực hiện nhằm phát huy hiệu quả các chính sách, giải pháp. Kinh nghiệm, năng lực và khả năng điều hành, ứng phó trước các biến động của tình hình thế giới, khu vực của Chính phủ; sự ổn định chính trị, ổn định vĩ mô, cùng với tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh là nền tảng quan trọng để thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển. Đây cũng là những căn cứ quan trọng cho kinh tế Việt Nam đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội năm 2023 đã được Quốc hội thông qua.

Thành Nam (T/h)