Chữ kí số cần thân thiện hơn với người dùng để tăng nhu cầu sử dụng của xã hội

Thứ trưởng Nguyễn Huy Dũng cũng chỉ rõ, chuyển đổi số của Việt Nam xác định là toàn dân, toàn diện và không để ai bị bỏ lại phía sau. Vì thế, mỗi người dân sẽ cần trở thành một công dân số. Một công dân số sẽ cần có 8 yếu tố đặc trưng, trong đó yếu tố đặc trưng quan trọng nhất là mỗi người dân có một chữ ký số.

Trong hai ngày 25 - 26/5/2023, tại Hà Nội, Trung tâm Chứng thực điện tử quốc gia (NEAC) - Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) phối hợp với các đơn vị liên quan đã tổ chức Hội nghị tập huấn kinh nghiệm quốc tế về triển khai dịch vụ chứng thực chữ kí số và dịch vụ tin cậy.

Hội nghị có sự tham gia của đại diện một số đơn vị thuộc Bộ TT&TT; đại diện các tổ chức, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực chữ kí số, xác thực điện tử, an toàn thông tin và đặc biệt có sự tham gia của các diễn giả quốc tế là các chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực chữ kí số và dịch vụ tin cậy đến từ Hiệp hội Hạ tầng khoá công khai châu Á (APKIC) và Cơ quan An ninh Internet Hàn Quốc (KISA).

Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Huy Dũng phát biểu tại Hội nghị.

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Huy Dũng cho biết cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 tạo ra một không gian sống mới, đó là không gian số. Mỗi người chúng ta đều có một phiên bản số của mình trên mạng. Bởi vậy, mọi hoạt động, sự vật của chúng ta trên môi trường thật đều được mô phỏng lại một cách chính xác trên môi trường số.

“Lời nói, chữ viết trên môi trường số trở thành thông điệp dữ liệu, văn bản giấy trên môi trường số là văn bản điện tử; thông tin định danh của một người trên môi trường số là danh tính địện tử; siêu thị, chợ trên môi trường số là các sàn thương mại điện tử; chữ ký tay trên môi trường số trở thành chữ kí số”.

Tuy nhiên vấn đề tồn tại lớn nhất khi con người sinh hoạt trên môi trường số chính là niềm tin. Bài toán niềm tin nếu không được giải quyết thì sẽ không thể thúc đẩy được sự chuyển đổi từ môi trường thực lên không gian số. Do không gặp mặt nhau trực tiếp, việc lừa đảo trở nên dễ dàng hơn, phổ biến hơn. Chính vì vậy, cần có các dịch vụ số giúp đảm bảo an toàn, tin cậy cho các bên giam gia giao dịch. Ở Việt Nam trước đây có dịch vụ chứng thực chữ ký số và sắp tới sau khi Luật Giao dịch điện tử sửa đổi được ban hành, sẽ có thêm một nhóm dịch vụ mới gọi là dịch vụ tin cậy.

Thứ trưởng Nguyễn Huy Dũng nhấn mạnh: “Chuyển đổi số là toàn dân, toàn diện. Muốn toàn dân, toàn diện thì mỗi người dân phải trở thành một công dân số. Để trở thành công dân số thì mỗi người dân cần 8 yếu tố là: có đường cáp quang băng rộng, có điện thoại thông minh, có tài khoản định danh điện tử, có tài khoản thanh toán số, có tài khoản dịch vụ công trực tuyến, có kỹ năng số cơ bản, có kỹ năng an toàn thông tin cơ bản và đặc biệt là có chữ ký số cá nhân”.

Năm 2023, Việt Nam đặt mục tiêu phát triển 10 triệu chữ kí số cá nhân.  “Đây là mục tiêu rất thách thức bởi hiện nay Việt Nam có chưa đến 1 triệu thuê bao CKS cá nhân (784.464 thuê bao). Theo đó, cần những kinh nghiệm hỗ trợ, hướng dẫn của các quốc gia đã triển khai thành công CKS cá nhân như Hàn Quốc, Ấn Độ và đặc biệt là các hội, hiệp hội quốc tế lớn về chữ kí số như Hiệp hội Hạ tầng khóa công khai Châu Á (APKIC)”.- Thứ trưởng nhận định.

Tại hội nghị, ngoài các nội dung đào tạo, tập huấn chuyên sâu về quy trình nghiệp vụ quản lý hạ tầng, hệ thống kỹ thuật và bộ tiêu chuẩn chữ kí số tại một số quốc gia trên thế giới dành riêng cho các cán bộ kỹ thuật, các chuyên gia, diễn giả quốc tế đã trình bày về các vấn đề pháp lý, hệ thống pháp luật về CKS tại một số quốc gia, chính sách, công nghệ mới trong lĩnh vực hạ tầng khoá công khai (Public Key Infrastructure - PKI).

Ông Vijayakumar Manjunatha, Tổng thư ký Hiệp hội PKI châu Á (APKIC) kiêm Chủ tịch Nhóm nghiên cứu về công nghệ và tiêu chuẩn phát biểu tại Hội nghị.

Trong tham luận tại hội nghị, Tổng thư ký APKIC Vijayakumar Manjunatha cho biết hạ tầng khóa công khai – PKI đang có nhu cầu rất lớn. Chứng thư số sử dụng PKI công cộng đã tăng gấp nhiều lần do các quy định bắt buộc và các sáng kiến không cần giấy tờ đến từ một số quốc gia, khu vực.

Vị Tổng thư ký APKIC cũng điểm ra thực tiễn triển khai nền tảng PKI ở nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới như Ấn Độ, HongKong, Đài Loan, Trung Quốc, Hàn Quốc, Thái Lan, Malaysia…

Song trong chia sẻ với báo chí bên lề sự kiện, ông Vijayakumar Manjunatha lưu ý 3 nơi nổi bật trong ứng dụng chữ ký số mà Việt Nam có thể tham khảo là Ấn Độ, các quốc gia châu Âu và Hàn Quốc. Trong đó, Ấn Độ là nước đã phổ biến chữ ký số vào các lĩnh vực hoạt động hàng ngày như Chính phủ điện tử, ngân hàng, tài chính… Quốc gia này đã có tới hơn 400 triệu người dùng chữ ký điện tử, trong đó đa phần là chữ ký điện tử trực tuyến.

Các đại biểu tham dự Hội nghị chụp ảnh lưu niệm.

Các nước châu Âu có kinh nghiệm trong việc phát triển các tiêu chuẩn để đảm bảo sự tin tưởng giữa các bên trong giao dịch. Còn Hàn Quốc đã sử dụng PKI như là một phương thức chủ yếu để số hóa, dù đã có nhiều phương thức mới khác.

“Một việc quan trọng là cần làm sao để chữ ký số thân thiện hơn với người dùng, phổ biến các dịch vụ sử dụng chữ ký số tới người dân. Ngoài ra, chúng ta cũng cần ứng dụng eID - hệ thống định danh quốc gia để người dân có thể thuận tiện đăng ký, sử dụng các dịch vụ dùng chữ ký số”, ông Vijayakumar Manjunatha khuyến nghị.

Bảo Ngọc (T/h)