Chủ tịch Masan Group và hành trình tích hợp “giấc mơ Việt” vào chuỗi giá trị toàn cầu

Masan và khát vọng thay đổi cuộc sống người Việt.

Trong số những doanh nhân tiêu biểu trưởng thành từ làn sóng khởi nghiệp tại Liên Xô (cũ) và Đông Âu, có thể kể đến những cái tên như ông Phạm Nhật Vượng (Vingroup), bà Nguyễn Thị Phương Thảo (Sovico, Vietjet, HDBank), ông Đặng Minh Trường (Sun Group), ông Lê Khắc Vỹ (VIB)... Phần lớn trong số họ, khi trở về Việt Nam, đã lựa chọn bắt đầu lại từ bất động sản, dịch vụ tài chính, hàng không hay du lịch – những lĩnh vực có tốc độ tăng trưởng nhanh, dễ tạo dấu ấn trên thị trường.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Đăng Quang – Chủ tịch Tập đoàn Masan lại chọn một con đường khác. Không ồn ào, không bùng nổ trong truyền thông, ông chọn sản xuất làm “đất” để gieo khát vọng. Thay vì chỉ xây dựng thương hiệu, ông tập trung xây dựng chuỗi giá trị.

Nếu nhiều doanh nhân chọn tập trung vào một ngành nghề để tạo dựng vị thế, thì ông Quang lại chọn cách tích hợp nhiều ngành. Ở ông Quang, triết lý kinh doanh luôn đi kèm với trách nhiệm: Tạo ra giá trị không chỉ cho cổ đông mà cho cả người tiêu dùng, nông dân, nhà sản xuất nội địa – những mắt xích nền tảng của một nền kinh tế tự cường.

Từ những ngày xa xứ, khi gói mì, chai nước mắm trở thành biểu tượng ký ức của hàng triệu người Việt tại Đông Âu, ông Nguyễn Đăng Quang đã nhìn thấy một điều lớn lao hơn cả kinh doanh: Khát vọng cải thiện chất lượng sống – bắt đầu từ những điều nhỏ nhất, gần gũi nhất.

Hơn ba thập kỷ sau, Masan đã không chỉ là một tập đoàn, mà là một hệ sinh thái tiêu dùng – công nghệ – bán lẻ khổng lồ, có mặt trong mọi điểm chạm của cuộc sống người Việt. Phía sau hành trình ấy là một người đàn ông lặng lẽ, ít nói nhưng mang trong mình một tầm nhìn chưa từng dao động: “Muốn thay đổi tương lai, hãy bắt đầu từ điều thiết yếu nhất hôm nay”.

Trong một thời đại mà doanh nghiệp phải vừa thích nghi, vừa kiến tạo, vừa chuyển mình cùng thế giới, ông Nguyễn Đăng Quang vẫn trung thành với triết lý cốt lõi: “Làm cho người Việt hạnh phúc hơn mỗi ngày – qua từng sản phẩm họ sử dụng, từng dịch vụ họ tiếp cận”.

Đây là câu chuyện về một chiến lược gia thầm lặng, một kiến trúc sư của niềm tin tiêu dùng nội địa và là biểu tượng sống động cho sức bật bền bỉ của khu vực kinh tế tư nhân Việt Nam.

Sinh năm 1963 tại Quảng Trị – một vùng đất nắng gió, nghèo khó nhưng giàu nghị lực, ông Nguyễn Đăng Quang sớm theo đuổi con đường học thuật. Ông sang Đông Âu học tập trong thời kỳ cao điểm của hợp tác giáo dục giữa Việt Nam và Liên Xô. Tại đây, ông lần lượt lấy bằng Tiến sĩ Vật lý hạt nhân tại Viện Hàn lâm Khoa học Belarus và Thạc sĩ Quản trị Kinh doanh tại Đại học Kinh tế Plekhanov, Nga.

Thế nhưng thay vì trở thành một nhà khoa học thuần túy, ông lại chọn con đường gần như “phi lý” với chuyên ngành: Khởi nghiệp với thực phẩm thiết yếu – những chai nước mắm, gói mì, lọ tương ớt để phục vụ cộng đồng người Việt tại Đông Âu đầu thập niên 1990.

Khi nhiều người vẫn đang loay hoay tìm cách làm giàu bằng buôn hàng điện tử hay máy tính, ông Quang lại chọn lối đi thầm lặng: Bán mắm và mì gói – thứ “tài sản tinh thần” của người Việt xa xứ. Có người gọi đó là “con buôn mì gói”, ông không phản bác. Trái lại, chính trong hành trình đó, ông nhận ra rằng: Khi bạn thật sự hiểu được điều người tiêu dùng cần mỗi ngày, bạn không chỉ đang kinh doanh – bạn đang phục vụ một phần bản sắc của họ.

Năm 1996, ông cùng các cộng sự thành lập Công ty TNHH Masan tại TP.HCM – tiền thân của Tập đoàn Masan ngày nay. Ban đầu, công ty hoạt động như một trung gian thương mại, nhập khẩu hàng hóa từ Nga và Đông Âu về Việt Nam. Tuy nhiên, bước ngoặt lớn đến khi ông chuyển hướng sang sản xuất thực phẩm tiêu dùng với khát vọng xây dựng những thương hiệu Việt đủ mạnh để cạnh tranh sòng phẳng với các "ông lớn" quốc tế.

Đến năm 2002, Masan chính thức ra mắt thị trường nội địa với sản phẩm nước tương Chin-su tạo nên cuộc cách mạng trong ngành gia vị vốn bị thống trị bởi hàng trăm xưởng nhỏ lẻ truyền thống. Nối tiếp thành công đó là sự ra đời của Nam Ngư, Omachi, Kokomi, Vinacafé Biên Hòa, liên tục mở rộng danh mục sản phẩm từ gia vị, mì ăn liền, cà phê đến đồ uống.

Một trong những điều thú vị và độc đáo nhất trong hành trình phát triển của Tập đoàn Masan chính là câu chuyện... đặt tên. Cái tên "Masan" – nghe hiện đại, mạnh mẽ nhưng rất ít người biết nó là từ ghép của hai chữ “Mạnh” và “Sáng”. Phải đến vài năm gần đây, thông tin này mới được chia sẻ rộng rãi tới nhà đầu tư và công chúng. Và đúng như bản chất của cái tên, Masan luôn lựa chọn một cách tiếp cận "mạnh" và "sáng" – đôi khi lặng lẽ nhưng đầy chiến lược trong cả định vị thương hiệu lẫn phát triển sản phẩm.

Sự đặc biệt đó còn thể hiện ở cách Masan đặt tên cho các thương hiệu. Với những nhãn hàng được mua lại, Masan gần như không đổi tên, chỉ “thay áo” bằng một nhận diện hiện đại, chỉn chu hơn. Trong khi đó, những sản phẩm mới do Masan phát triển thì lại mang những cái tên nghe tưởng quen mà hóa ra… chẳng có nghĩa gì cụ thể. Có lẽ chỉ người trong Masan mới thật sự hiểu hết dụng ý.

Thương hiệu sớm nhất là Chin-su – cái tên từng khiến nhiều người tò mò. Khi được hỏi vì sao lại chọn tên này, ông Nguyễn Đăng Quang chỉ cười. Nhân viên kể lại rằng cái tên “Chin-su” chẳng có nghĩa trong từ điển Nhật hay Việt, nhưng nghe có vẻ như tiếng Nhật, lại dễ đọc, dễ nhớ và quan trọng: Dễ đăng ký bảo hộ toàn cầu.

Sau Chin-su là loạt cái tên khác dần thành quen thuộc: Omachi, Nam Ngư, Tam Thái Tử, MeatDeli... Những cái tên ban đầu tưởng lạ lẫm nhưng nhờ chiến lược truyền thông bài bản, tần suất xuất hiện dày đặc và độ phủ sóng mạnh mẽ trên thị trường, chúng dần trở thành một phần quen thuộc trong đời sống người tiêu dùng. Điều đáng nói là, khác với nhiều thương hiệu đi từ “câu chuyện thương hiệu” rồi mới định hình sản phẩm, Masan dường như đi ngược lại: Sản phẩm ra đời trước, cái tên được chọn trước, rồi câu chuyện được xây dựng sau – nếu cần.

Cách đặt tên kỳ lạ ấy, hóa ra lại phản ánh một phong cách rất “Masan”: Đơn giản hóa vấn đề, tập trung vào hiệu quả thực tế, để thị trường và người tiêu dùng tự quyết định giá trị thương hiệu qua trải nghiệm chứ không chỉ qua những mỹ từ quảng bá.

Dưới sự lãnh đạo của ông Nguyễn Đăng Quang, Masan không chỉ sản xuất thực phẩm – họ xây dựng cả một hệ sinh thái gắn liền với cuộc sống hằng ngày của người Việt. Từng chai nước mắm, gói mì, hộp cà phê Masan dần trở thành một phần quen thuộc trong hàng chục triệu căn bếp trên khắp Việt Nam. Theo số liệu từ Masan Consumer, công ty đã từng chiếm trên 75% thị phần nước mắm, 65% thị phần nước tương và nằm trong top 2 doanh nghiệp mì ăn liền Việt Nam.

Nhưng điều đặc biệt hơn cả là cách ông Nguyễn Đăng Quang định nghĩa vai trò doanh nghiệp. Ông không coi Masan chỉ là nhà sản xuất, mà là người phục vụ “cuộc sống thiết yếu” – người đồng hành cùng người tiêu dùng mỗi ngày, từ bữa ăn, thức uống, cho đến việc mua sắm tại WinMart, tiếp cận thực phẩm sạch, dịch vụ chăm sóc sức khỏe hay tài chính tiêu dùng.

Dù xuất thân là một nhà khoa học trong lĩnh vực vật lý hạt nhân, ông Nguyễn Đăng Quang lại sở hữu sự nhạy bén và hiểu biết sâu sắc về thị trường. Chính nền tảng tư duy khoa học đã giúp ông tiếp cận kinh doanh một cách bài bản, có hệ thống và đầy linh hoạt. Với ông, thị trường vận hành như một phản ứng hóa học: Khi kiểm soát được các yếu tố đầu vào phù hợp, kết quả tạo ra có thể là sự bùng nổ tích cực.

Sự “bùng nổ” ấy không nằm ở những ồn ào truyền thông, mà thể hiện rõ qua tốc độ mở rộng nhanh chóng của Masan, sự hiện diện dày đặc của sản phẩm trong mọi kênh phân phối, và khả năng duy trì tăng trưởng vững vàng ngay cả trong những thời điểm thị trường biến động mạnh.

Từ một tiến sĩ vật lý chọn rẽ sang ngành thực phẩm – nơi ông chưa từng được đào tạo chính quy, ông Nguyễn Đăng Quang đã xây dựng một đế chế tiêu dùng khổng lồ bằng chính sự am hiểu thị trường, nhạy bén với văn hóa Việt và khát vọng rất đỗi giản dị: Thay đổi cuộc sống người Việt từ những điều thiết yếu nhất.

Không ngoa khi nói, ông không chỉ là nhà sáng lập Masan, mà còn là “đầu bếp quốc dân” thầm lặng – người đã nêm nếm lại khẩu vị tiêu dùng của cả một đất nước bằng tri thức, bản lĩnh và tầm nhìn hiếm có trong giới doanh nhân Việt.

Không dừng lại ở ngành hàng tiêu dùng nhanh – nơi những chai nước mắm, gói mì hay hộp cà phê đã trở thành dấu ấn quen thuộc trong gian bếp hàng triệu người Việt – Masan dưới thời ông Nguyễn Đăng Quang tiếp tục thể hiện tầm nhìn chiến lược mang tính hệ sinh thái khi mở rộng sang các lĩnh vực tài nguyên, bán lẻ và công nghệ. Mỗi bước đi không chỉ mở rộng địa hạt kinh doanh, mà còn từng bước chạm vào những nhu cầu cốt lõi nhất trong đời sống người Việt.

Mở đầu cho chiến lược vươn xa là thương vụ lịch sử với Singha

Năm 2015 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong hành trình vươn ra khu vực của Masan khi tập đoàn này bất ngờ ký kết thỏa thuận hợp tác chiến lược với Tập đoàn Singha – một trong những doanh nghiệp hàng đầu Thái Lan trong lĩnh vực thực phẩm và đồ uống, đồng thời cũng là tên tuổi lớn của Đông Nam Á. Thỏa thuận có tổng giá trị lên đến hơn 1,1 tỷ USD, không chỉ giúp Masan huy động thành công một khoản vốn khổng lồ mà còn được đánh giá là một trong những thương vụ đầu tư quốc tế lớn nhất tại Việt Nam thời điểm đó.

Thương vụ này không đơn thuần là sự bắt tay giữa hai tập đoàn, mà mang trong mình một tầm nhìn xa hơn: Mở rộng sự hiện diện của Masan ra thị trường ASEAN – khu vực có hơn 250 triệu dân. Đây là một thị trường đang phát triển mạnh mẽ, có nhiều điểm tương đồng về văn hóa tiêu dùng, nơi các sản phẩm thiết yếu mang tính bản địa như nước mắm, tương ớt, mì ăn liền, cà phê… có tiềm năng lan tỏa sâu rộng.

Với tư duy bài bản và tư chất của một nhà khoa học, ông Nguyễn Đăng Quang không xem việc hợp tác chỉ là đòn bẩy tài chính để gia tăng doanh thu ngắn hạn. Trái lại, ông nhìn nhận nó như một bước đi chiến lược nhằm đặt nền móng để một doanh nghiệp Việt có thể cạnh tranh sòng phẳng với các tập đoàn đa quốc gia ngay trên sân nhà và trong toàn khu vực. Bằng việc tận dụng lợi thế sản phẩm, sự am hiểu người tiêu dùng địa phương và tiềm lực đến từ đối tác quốc tế, Masan từng bước xây dựng vị thế là tập đoàn tiêu dùng – bán lẻ tích hợp dẫn đầu khu vực.

Đi xa hơn – làm chủ chuỗi cung ứng chiến lược toàn cầu

Bốn năm sau dấu mốc hợp tác với Singha, Masan tiếp tục tạo dấu ấn trên bản đồ kinh tế toàn cầu bằng một bước đi chiến lược đầy tham vọng: Thâu tóm mảng kinh doanh vonfram của H.C. Starck – tập đoàn công nghệ đến từ Đức với hơn một thế kỷ kinh nghiệm trong sản xuất vật liệu công nghệ cao. Thương vụ này không chỉ đơn thuần là một cuộc sáp nhập về tài sản hay năng lực kỹ thuật, mà còn là lời khẳng định mạnh mẽ về tầm nhìn toàn cầu của Masan trong lĩnh vực công nghiệp chiến lược.

Từ thương vụ đó, Masan chính thức thành lập Masan High-Tech Materials (MHT), doanh nghiệp đặt trụ sở chính tại Việt Nam nhưng có chuỗi sản xuất và cung ứng trải dài từ châu Á sang châu Âu và Bắc Mỹ. Với MHT, Việt Nam lần đầu tiên ghi dấu ấn mạnh mẽ trên bản đồ chuỗi cung ứng toàn cầu khi trở thành một trong những trung tâm sản xuất và chế biến vonfram lớn nhất thế giới ngoài Trung Quốc – một vị trí đặc biệt quan trọng trong bối cảnh thế giới đang đẩy mạnh tìm kiếm các nguồn cung thay thế Trung Quốc trong lĩnh vực nguyên vật liệu công nghệ cao.

Không dừng lại ở quy mô hay công nghệ, MHT đóng vai trò cung ứng cho các ngành công nghiệp mũi nhọn như hàng không, điện tử, ô tô và năng lượng tái tạo, những lĩnh vực được xem là trụ cột của nền kinh tế thế giới trong tương lai. Sự hiện diện của một doanh nghiệp Việt Nam trong chuỗi giá trị này cho thấy Masan không chỉ tham vọng ở thị phần tiêu dùng nội địa mà còn đang xây dựng năng lực cạnh tranh công nghệ ở cấp độ toàn cầu.

Đến năm 2024, trong một bước đi được giới tài chính đánh giá cao về sự linh hoạt và tầm chiến lược, Masan High-Tech Materials đã bán lại toàn bộ mảng downstream (chế biến sâu) của H.C. Starck cho Mitsubishi Materials – tập đoàn hàng đầu Nhật Bản trong lĩnh vực vật liệu công nghiệp – với giá trị hơn 134 triệu USD. Điều đáng chú ý là, dù chuyển nhượng mảng downstream, Masan vẫn giữ lại quyền lợi lâu dài thông qua hợp tác công nghệ và cam kết bao tiêu sản phẩm vonfram, đảm bảo cả dòng tiền ổn định lẫn vị thế chiến lược trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Thương vụ này giúp Masan ghi nhận khoản lợi nhuận gần 1.000 tỷ đồng, đồng thời tạo ra bước đệm quan trọng trong việc tái cấu trúc tài chính của MHT, giảm mạnh tỷ lệ nợ/vốn vay và gia tăng tính bền vững trong điều hành. Đây là minh chứng điển hình cho tư duy kinh doanh sắc bén, linh hoạt và khả năng thích ứng cao của ban lãnh đạo Masan trước bối cảnh kinh tế thế giới đang biến chuyển mạnh mẽ.

Không chỉ là một thương vụ tài chính thành công, quá trình đầu tư, phát triển và tái cấu trúc H.C. Starck còn phản ánh rõ nét tinh thần mà ông Nguyễn Đăng Quang từng nhiều lần nhấn mạnh: Biến các nguồn lực tưởng chừng phi truyền thống của Việt Nam thành lợi thế cạnh tranh toàn cầu và xây dựng một tập đoàn không chỉ đủ sức phục vụ người tiêu dùng trong nước mà còn góp phần vào chuỗi cung ứng chiến lược của thế giới trong thời đại công nghệ cao.

Thay đổi lớn nhất: Bán lẻ và hệ sinh thái tiêu dùng tích hợp

Năm 2020 đánh dấu một bước ngoặt mang tính chiến lược trong hành trình chuyển mình của Masan, khi tập đoàn chính thức tiếp quản hệ thống bán lẻ VinCommerce (gồm VinMart và VinMart+) từ Vingroup. Thoạt nhìn, đây có vẻ là một thương vụ thuần túy về mua bán tài sản trong lĩnh vực bán lẻ. Nhưng dưới góc nhìn của ông Nguyễn Đăng Quang – Chủ tịch Tập đoàn Masan, đây lại là mảnh ghép còn thiếu để hoàn tất một tầm nhìn lớn hơn: Xây dựng một hệ sinh thái tiêu dùng tích hợp toàn diện, phục vụ hàng chục triệu người Việt mỗi ngày.

Từ thương vụ này, Masan thành lập The CrownX – nền tảng hợp nhất giữa Masan Consumer (sản xuất hàng tiêu dùng) và VinCommerce (phân phối bán lẻ). The CrownX không chỉ là nơi cung ứng nhu yếu phẩm, mà được thiết kế như một “điểm chạm” đời sống, nơi người tiêu dùng có thể mua sắm, ăn uống, tiếp cận dịch vụ tài chính, chăm sóc sức khỏe và cả công nghệ – tất cả chỉ trong một hệ sinh thái thống nhất.

Thương vụ đầu tư và thâu tóm chuỗi trà – cà phê Phúc Long là một minh chứng điển hình cho cách Masan mở rộng hệ sinh thái tiêu dùng theo chiều sâu thay vì chiều rộng. Không dừng ở việc sở hữu một thương hiệu F&B Việt giàu bản sắc, Masan đã nhanh chóng tích hợp Phúc Long vào các cửa hàng WinMart+ như một phần trong trải nghiệm sống đô thị hiện đại: người tiêu dùng có thể vừa mua thực phẩm, vừa thưởng thức đồ uống, vừa thực hiện giao dịch tài chính – tất cả trong một không gian khép kín. Phúc Long trở thành biểu tượng cho cách Masan tái định nghĩa khái niệm "tiêu dùng thiết yếu", gắn giá trị Việt với mô hình tiêu dùng toàn cầu.

Tầm nhìn của Masan không chỉ dừng lại ở việc tạo ra sự tiện lợi, mà còn hướng đến việc cá nhân hóa trải nghiệm tiêu dùng thông qua dữ liệu, công nghệ và sự thấu hiểu hành vi người Việt.

Việc kiểm soát đồng thời cả đầu vào (sản xuất) và đầu ra (phân phối) cho phép Masan chủ động tối ưu hóa toàn bộ chuỗi giá trị – từ nông trại, nhà máy đến tay người tiêu dùng cuối cùng. Nhưng sâu xa hơn, chiến lược này mở ra một cơ hội để Masan thiết lập kết nối trực tiếp với hàng chục triệu người tiêu dùng Việt Nam, nắm bắt thói quen chi tiêu, nhu cầu và hành vi mua sắm theo thời gian thực. Đây là nền tảng để tập đoàn không ngừng cải tiến sản phẩm, cá nhân hóa dịch vụ, và quan trọng nhất – giúp người Việt tiết kiệm được 5-10% chi tiêu thiết yếu mỗi tháng, đồng thời gia tăng thu nhập cho nông dân và các nhà sản xuất trong nước.

Trong một phát biểu đáng chú ý, ông Nguyễn Đăng Quang từng nhấn mạnh rằng: The CrownX không chỉ là một dự án kinh doanh, mà là một dự án xã hội. Bởi lẽ, nếu hệ sinh thái này hoạt động hiệu quả, nó sẽ tạo ra giá trị thật cho cả ba trụ cột của nền kinh tế nội địa: Người tiêu dùng, nhà sản xuất và nhà phân phối. Đó là lý do Masan đặt mục tiêu phục vụ 30 đến 50 triệu người Việt mỗi ngày, không chỉ để bán được nhiều sản phẩm hơn, mà còn để nâng cao chất lượng cuộc sống, thu hẹp khoảng cách tiêu dùng và từng bước đóng góp vào một Việt Nam thịnh vượng hơn – nơi giá trị tạo ra được phân phối công bằng và hiệu quả hơn.

Điểm độc đáo trong cách Masan mở rộng không phải là sự “lấn sân” vào từng ngành, mà là sự tích hợp có chủ đích: Từ thực phẩm, năng lượng, tài nguyên đến bán lẻ và công nghệ – tất cả đều nhằm mục tiêu phục vụ người tiêu dùng cuối cùng một cách trọn vẹn, thông minh và tiết kiệm nhất.

Tư duy này mang dấu ấn của một nhà khoa học – người từng nghiên cứu vật lý hạt nhân áp dụng vào kinh doanh bằng một logic chặt chẽ: “Muốn kiểm soát trải nghiệm, phải làm chủ cả chuỗi phản ứng”. Với ông Quang, thị trường là một phản ứng liên tục giữa cung – cầu, giá trị – kỳ vọng. Và chỉ có những doanh nghiệp vừa sâu – vừa rộng – vừa gần gũi với người tiêu dùng mới có thể tồn tại bền vững.

Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên gần nhất, ông Nguyễn Đăng Quang chia sẻ: “Hành trình chuyển đổi của Masan có lúc khiến người ngoài nhìn vào cảm thấy khó hiểu. Tuy nhiên, mỗi sự thay đổi đều hướng đến mục tiêu đáp ứng những nhu cầu lớn chưa được thỏa mãn và luôn thay đổi của người tiêu dùng. Không phải mọi phát kiến đều thành công. Điều quan trọng là những chiến lược thành công chiếm tỷ trọng lớn trong những bước đi của chúng ta”.

Không ồn ào hay tạo ra những “cú sốc” truyền thông, ông Nguyễn Đăng Quang chọn cách đi đường dài, bền bỉ và thầm lặng nhưng mỗi bước đi đều được hoạch định với một tầm nhìn xa và một tư duy logic chặt chẽ. Trong ông, tư duy khoa học luôn song hành với bản lĩnh của một nhà chiến lược thực thụ: Mỗi sự thay đổi đều phải có lý do, và mỗi quyết định – dù rủi ro cũng phải phục vụ một nhu cầu thực sự đang tồn tại trên thị trường.

Sự phát triển của Masan vì thế không tuân theo những lối mòn kinh điển. Tập đoàn này liên tục mở rộng, thử nghiệm và đôi khi khiến thị trường “ngỡ ngàng” trước những bước chuyển tưởng như không liên quan. Nhưng theo ông Quang, chính sự linh hoạt, dám bước vào vùng chưa ai đi, mới tạo ra đột phá và mở rộng năng lực cạnh tranh.

Lặng lẽ, kín tiếng, nhưng từng quyết định của ông Nguyễn Đăng Quang – Chủ tịch Tập đoàn Masan đều để lại dấu ấn sâu sắc trên bản đồ kinh doanh Việt Nam. Ông không xuất hiện dày đặc trên truyền thông, càng không phát ngôn theo trào lưu. Nhưng mỗi lần hiếm hoi lên tiếng, ông đều gửi gắm những thông điệp không chỉ dành cho doanh nghiệp, mà còn cho cả nền kinh tế đang chuyển mình. Trong một lần hiếm hoi phát biểu trước các nhà đầu tư, ông nói: “Phải có niềm tin vào ngày mai”.

Một câu nói giản dị, nhưng ẩn chứa chiều sâu của một nhà chiến lược – người luôn nhìn xa hơn những biến động ngắn hạn để bền bỉ theo đuổi những tầm nhìn dài hạn.

Sinh ra và lớn lên trong những năm tháng khó khăn của đất nước, ông Quang không lạ gì với sự thiếu thốn. Có lẽ chính vì vậy, ông luôn nhìn thị trường bằng đôi mắt của một người đã từng đi qua những ngày gian khó nhất. Với ông, thị trường không bao giờ sai và người doanh nhân thực thụ là người phải "đọc vị" được xu hướng, phát hiện ra nhu cầu từ khi nó mới chỉ là một phản ứng nhỏ.

Tư duy đó đã theo ông suốt chặng đường phát triển Masan – từ những sản phẩm thực phẩm thiết yếu ở Đông Âu, đến chiến lược tích hợp chuỗi bán lẻ, tài nguyên, và công nghệ tại Việt Nam. Mỗi bước đi của Masan không chỉ xuất phát từ lý trí kinh doanh mà còn là kết quả của một triết lý kiên định: Doanh nghiệp phải gắn với cuộc sống người dân – ở những điểm thiết yếu nhất.

Trong bối cảnh đại dịch COVID-19 gây ra những gián đoạn chưa từng có đối với nền kinh tế toàn cầu, nhiều doanh nghiệp buộc phải lựa chọn cắt giảm chi phí để duy trì sự tồn tại. Tuy nhiên, ông Nguyễn Đăng Quang đã không đi theo con đường “sống sót” đơn thuần ấy. Thay vào đó, ông chọn hướng đi đầy táo bạo và chiến lược hơn: Cải tổ toàn diện để vươn lên mạnh mẽ trong giai đoạn khủng hoảng.

Masan đã tập trung đẩy mạnh đầu tư vào chuỗi cung ứng nội địa với quyết tâm nâng cao hiệu quả vận hành, đồng thời tăng cường kiểm soát chặt chẽ khâu hậu cần – yếu tố sống còn giúp đảm bảo dòng sản phẩm đến tay người tiêu dùng kịp thời và ổn định trong điều kiện dịch bệnh phức tạp. Không dừng lại ở đó, tập đoàn cũng thực hiện một cuộc chuyển đổi số toàn diện trong hệ thống bán lẻ VinMart/VinMart+, nay đã được đổi tên thành WinMart/WinMart+. Việc áp dụng các công nghệ quản lý hiện đại, từ tối ưu tồn kho theo thời gian thực đến phát triển các hình thức bán hàng đa kênh đã giúp Masan không chỉ thích ứng nhanh chóng với các thay đổi của thị trường mà còn nâng cao trải nghiệm mua sắm cho khách hàng trong bối cảnh giãn cách xã hội.

Đằng sau những điều chỉnh chiến lược đó là tư duy logic và hệ thống của một nhà khoa học. Với nền tảng học vấn sâu rộng – tiến sĩ Vật lý hạt nhân, ông Nguyễn Đăng Quang luôn vận dụng nguyên lý “phản ứng dây chuyền” vào việc quản lý kinh doanh. Mỗi quyết định được ông cân nhắc kỹ lưỡng trên cơ sở phân tích tổng thể, từ chuỗi cung ứng, hành vi tiêu dùng, đến các chỉ số tài chính và hoạt động hậu cần. Với ông, sự phát triển bền vững không thể đến từ những bước đi ngẫu nhiên mà phải dựa trên một hệ thống kết nối chặt chẽ, nơi từng mắt xích đều được tối ưu hóa và phối hợp nhịp nhàng.

Chính nhờ tư duy có hệ thống này mà Masan không chỉ vượt qua được thách thức lớn của đại dịch mà còn đạt được những bước tiến quan trọng về mặt tăng trưởng và phát triển bền vững. Chiến lược cải tổ không chỉ giúp doanh nghiệp tồn tại mà còn nâng cao khả năng cạnh tranh, củng cố vị thế trên thị trường bán lẻ và tạo nền tảng vững chắc cho những bước tiến tiếp theo trong tương lai.

Đi qua những giai đoạn kinh tế đầy biến động, Masan vẫn giữ được một điều không đổi: Niềm tin vào nội lực Việt Nam. Ông Quang chưa từng rời xa triết lý “phục vụ người Việt bằng những sản phẩm Việt, qua hệ thống Việt – với tiêu chuẩn toàn cầu”.

Từ việc hỗ trợ nông dân đưa sản phẩm vào chuỗi WinMart+, đến xây dựng hệ sinh thái tích hợp The CrownX – nơi người tiêu dùng có thể mua sắm, tài chính, chăm sóc sức khỏe trên cùng một nền tảng – ông đang hiện thực hóa một mô hình phát triển bền vững dựa trên việc đáp ứng thực sự những nhu cầu sống còn của xã hội.

Chính sự kiên định đó là lý do Masan có thể đi qua những thăng trầm khắc nghiệt nhất mà không đánh mất bản sắc. Ông không chọn con đường dễ, không theo đuổi tốc độ tăng trưởng bằng mọi giá, mà luôn chọn con đường đúng – ngay cả khi phải hy sinh lợi ích ngắn hạn để đổi lấy giá trị bền vững.

Ở ông Nguyễn Đăng Quang, triết lý lãnh đạo không đến từ những bài diễn văn hay tuyên ngôn mạnh mẽ. Nó đến từ một niềm tin yên lặng nhưng mãnh liệt: Việt Nam sẽ phát triển, người Việt sẽ tốt hơn mỗi ngày – và doanh nghiệp cần góp phần vào điều đó.

Có lẽ chính vì thế, Masan không chỉ là một tập đoàn kinh tế. Đó là hiện thân của một khát vọng lớn hơn – khát vọng tạo ra những thay đổi có ý nghĩa cho cuộc sống, bắt đầu từ những điều giản dị nhất.

Trong tiến trình phát triển của nền kinh tế Việt Nam, khu vực tư nhân ngày càng khẳng định vị thế là động lực quan trọng, đóng góp gần 50% tổng GDP và tạo ra hơn 80% cơ hội việc làm cho xã hội. Tuy nhiên, để khu vực này có thể bứt phá mạnh mẽ và nâng cao năng lực cạnh tranh trên trường quốc tế, vẫn cần có những cải cách thể chế sâu rộng, sự đổi mới trong tư duy quản trị hiện đại, cùng tầm nhìn chiến lược dài hạn từ các doanh nghiệp. Trong bối cảnh đó, Masan dưới sự lãnh đạo của ông Nguyễn Đăng Quang không chỉ là một doanh nghiệp tiêu biểu mà còn trở thành biểu tượng cho sức mạnh và khát vọng vươn lên của kinh tế tư nhân Việt Nam trong kỷ nguyên mới.

Masan là minh chứng sống động cho việc một doanh nghiệp tư nhân hoàn toàn có thể tạo ra giá trị xã hội to lớn nếu có đủ niềm tin, công nghệ và khát vọng phát triển bền vững. Bắt đầu từ ngành hàng tiêu dùng nhanh (FMCG), Masan từng bước mở rộng sang khai khoáng, bán lẻ, công nghệ và tài chính tiêu dùng. Mỗi bước đi đều gắn liền với nhu cầu thiết yếu của người Việt – từ bữa ăn, ly cà phê buổi sáng, đến chuỗi siêu thị, cửa hàng tiện lợi và giờ đây là cả sức khỏe, dịch vụ tài chính cá nhân.

Không chỉ là doanh nghiệp sản xuất, Masan đang trở thành một hệ sinh thái tiêu dùng nội địa hiện đại, tạo ra hàng trăm ngàn việc làm trực tiếp và gián tiếp, nâng cao năng suất cho chuỗi giá trị nông nghiệp và góp phần quan trọng trong việc số hóa ngành bán lẻ – vốn còn manh mún tại Việt Nam.

Điển hình, Masan Consumer hiện chiếm lĩnh thị phần lớn trong nhiều ngành hàng chủ lực như gia vị, thực phẩm tiện lợi, đồ uống… trong khi WinCommerce (chuỗi WinMart/WinMart+) trở thành một trong những hệ thống bán lẻ lớn nhất cả nước với hơn 3.600 điểm bán trên toàn quốc.

Ở lĩnh vực khai khoáng, Masan High-Tech Materials đã vươn lên thành một trong những nhà sản xuất vật liệu công nghệ cao hàng đầu khu vực, không chỉ đóng góp vào xuất khẩu mà còn thúc đẩy ngành công nghiệp chế biến sâu – một “nút thắt” lâu nay trong phát triển kinh tế.

Dưới sự điều hành của ông Nguyễn Đăng Quang, Masan không chỉ phát triển mạnh mẽ về quy mô mà còn ngày càng gắn bó sâu sắc với chiến lược phát triển quốc gia. Doanh nghiệp này đã tiên phong trong việc tạo ra “điểm chạm cuộc sống” – nơi người tiêu dùng không chỉ mua sắm, mà còn được phục vụ tài chính, chăm sóc sức khỏe, dịch vụ thiết yếu – tất cả trong cùng một nền tảng tích hợp.

Đó không chỉ là một mô hình kinh doanh hiệu quả, mà còn là một chiến lược phát triển quốc gia thu nhỏ: Xây dựng năng lực nội tại, tối ưu nguồn lực Việt và tạo ra giá trị bền vững từ bên trong. Trong thời đại mà sự linh hoạt, sáng tạo và đổi mới đang là tiêu chuẩn sống còn, Masan và ông Quang cho thấy khu vực kinh tế tư nhân hoàn toàn có thể vươn lên hàng đầu nếu có khát vọng, tư duy hệ thống và lòng tin.

Ông Nguyễn Đăng Quang không xem thành công là kết quả ngẫu nhiên mà là thành quả của một quá trình tích lũy dài hạn, dựa trên chiến lược rõ ràng và tư duy hệ thống. Suốt nhiều năm qua, ông kiên định với mục tiêu xây dựng một doanh nghiệp Việt Nam không chỉ lớn mạnh về quy mô, mà còn bền vững về nội lực và gắn kết sâu sắc với lợi ích cộng đồng. Trong tư duy điều hành của ông, tinh thần phụng sự người tiêu dùng luôn song hành với khát vọng nâng tầm giá trị Việt trên bản đồ kinh tế khu vực. Mỗi sản phẩm, mỗi bước đi mở rộng thị trường, mỗi quyết định đầu tư đều được hoạch định cẩn trọng – không chỉ vì mục tiêu tăng trưởng mà còn vì sứ mệnh tạo ra giá trị lâu dài cho đất nước và người dân.

Như nhà sử học Dương Trung Quốc nhận định: “Với khí thế không ngơi nghỉ để phát triển bền vững đất nước, để xứng đáng với công lao của các bậc tiền bối trong lịch sử xưa và nay, doanh nhân Việt Nam cần bền lòng vững tâm, sáng tạo không ngừng vì một Việt Nam hưng thịnh, hạnh phúc cho nhân dân.

Nếu ở thế kỷ trước, lịch sử sự nghiệp giải phóng Tổ quốc được ghi dấu bằng gương mặt những người lính dám xả thân vì nghĩa lớn thì trong thế kỷ này, lịch sử sẽ không thể vắng bóng những con người dám dốc sức vì sự nghiệp làm giàu cho đất nước.”

Chính trong tinh thần ấy, ông Quang không chỉ gây dựng Masan trở thành một tập đoàn đầu ngành mà còn kiến tạo một hành trình khẳng định vị thế doanh nghiệp tư nhân trong công cuộc phát triển quốc gia. Sự bền bỉ, bản lĩnh và tư duy khoa học của ông là minh chứng sống động cho một lớp doanh nhân đang mang trên vai sứ mệnh lớn hơn cả lợi nhuận: Đó là cùng đất nước đi đến thịnh vượng.

Ông Nguyễn Đăng Quang không chỉ là một tỷ phú tự thân mà còn là biểu tượng tiêu biểu của thế hệ doanh nhân mới – những người biết kết hợp tinh hoa của trí tuệ khoa học, bản lĩnh chiến lược sắc bén và trái tim luôn hướng về cộng đồng. Hành trình dẫn dắt Masan phát triển dưới sự chèo lái của ông là minh chứng sống động cho sức mạnh của kinh tế tư nhân Việt Nam: Khởi đầu từ những điều bình dị nhất, nhưng có thể kiến tạo nên những điều lớn lao nhất.

Sự nghiệp của ông Nguyễn Đăng Quang không chỉ là câu chuyện của một người, mà là lời hiệu triệu cho cả một thế hệ doanh nhân: Hãy tự tin vào trí tuệ Việt, vào giá trị Việt để xây nên một Việt Nam hùng cường từ chính những gì gần gũi và thiết yếu nhất./.