Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh: 'Chìa khóa vàng' phát triển du lịch bền vững

Sáng 4/9, trong khuôn khổ Hội chợ Du lịch quốc tế TPHCM lần thứ 19 (ITE HCMC 2025) đã diễn ra Diễn đàn Du lịch cấp cao năm 2025 "Định hình tương lai ngành du lịch: Hướng tới chuyển đổi số và chuyển đổi xanh".

Phó Thủ tướng Mai Văn Chính phát biểu tại Diễn đàn Du lịch cấp cao năm 2025 "Định hình tương lai ngành du lịch: Hướng tới chuyển đổi số và chuyển đổi xanh" - Ảnh: VGP/Giang Thanh

Phó Thủ tướng Mai Văn Chính dự và phát biểu tại Diễn đàn Du lịch cấp cao năm 2025 "Định hình tương lai ngành du lịch: Hướng tới chuyển đổi số và chuyển đổi xanh" (Diễn đàn). Cùng dự có Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng, Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Được, đại diện cho các quốc gia, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương, đại diện các tổ chức quốc tế, các đối tác, các hiệp hội, doanh nghiệp, các chuyên gia trong lĩnh vực du lịch.

Phát biểu tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng chia sẻ, du lịch là hành trình giao thoa cảm xúc để con người mở rộng tâm hồn, gặp gỡ, kết nối và sẻ chia. Du lịch không chỉ là ngành "công nghiệp không khói" đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế-xã hội mà còn là một ngành kinh tế đặc biệt giàu tính nhân văn: Là nhịp cầu giao lưu văn hóa, là sức mạnh mềm để kết nối nhân loại, tăng cường sự hiểu biết, củng cố tình hữu nghị và góp phần kiến tạo một thế giới hòa bình, hợp tác, phát triển và thịnh vượng.

Với vị trí trung tâm của khu vực Đông Nam Á, Việt Nam có nhiều tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh để phát triển du lịch: Môi trường hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn. Kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội ngày càng được đầu tư hoàn thiện.

Việt Nam sở hữu kho tàng di sản văn hóa-lịch sử phong phú, trong đó có 9 di sản thế giới và 16 di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại được UNESCO công nhận; ẩm thực độc đáo; thiên nhiên tươi đẹp, đa dạng, phong phú; con người Việt Nam thân thiện, nghĩa tình; chi phí du lịch hợp lý và dịch vụ ngày càng chuyên nghiệp, chất lượng cao. Việt Nam có nguồn nhân lực trẻ, dồi dào, góp phần phát triển nhân lực của ngành du lịch.

Phó Thủ tướng cho biết, Chính phủ Việt Nam đặc biệt chú trọng và quyết liệt chỉ đạo hoàn thiện chính sách, pháp luật, tạo ra nhiều ưu đãi vượt trội để thu hút du khách tới Việt Nam, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển du lịch - Ảnh: VGP/Giang Thanh

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, đối với TPHCM, sau khi được mở rộng địa giới hành chính, Thành phố tiếp tục khẳng định vị thế là trung tâm kinh tế, trung tâm du lịch lớn nhất cả nước, hội tụ tiềm năng vượt trội về kinh tế, văn hóa, dịch vụ và kết nối quốc tế. Thành phố không chỉ có không gian đô thị rộng mở, năng động, sáng tạo, mà còn có sự đa dạng về di sản văn hóa-lịch sử, có khu sinh quyển rừng ngập mặn Cần Giờ, có các vườn cây ăn quả, cảnh quan sông nước, cùng nhịp sống sôi động và hệ sinh thái dịch vụ cao cấp tạo nên sức hút riêng biệt để đưa TPHCM trở thành "cửa ngõ" đón khách quốc tế, điểm xuất phát của nhiều hành trình khám phá Việt Nam.

TPHCM cũng là môi trường phát triển lý tưởng của các mô hình du lịch mới như du lịch MICE - mô hình kết hợp du lịch với hội họp, hội nghị, hội thảo…vốn là xu hướng du lịch cao cấp, đem lại giá trị kinh tế lớn và khẳng định vị thế của điểm đến du lịch thông minh, dẫn dắt xu thế phát triển du lịch vùng và cả nước.

Những tiềm năng, lợi thế đó tạo đà cho Việt Nam trở thành điểm hội tụ lý tưởng, kết nối các thị trường du lịch trọng điểm toàn cầu.

Đảng, Nhà nước Việt Nam luôn quan tâm sâu sắc, ban hành nhiều chủ trương, chính sách để phát triển du lịch. Nghị quyết số 08-NQ/TW năm 2017 của Bộ Chính trị đã khẳng định: "Phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước; phát triển đồng thời du lịch quốc tế và nội địa; hướng tới du lịch xanh, bền vững, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc".

Phó Thủ tướng cho biết, Chính phủ Việt Nam đặc biệt chú trọng và quyết liệt chỉ đạo hoàn thiện chính sách, pháp luật, tạo ra nhiều ưu đãi vượt trội để thu hút du khách tới Việt Nam, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển du lịch, trong đó, nổi bật là việc mở rộng diện miễn thị thực, triển khai visa điện tử... kéo dài thời gian lưu trú, tạo điều kiện cho du khách được trải nghiệm sâu sắc và trọn vẹn hơn.

Hệ thống giao thông từ hàng không, đường bộ đến đường sắt được nâng cấp, mở rộng, nhiều đường bay thẳng kết nối Việt Nam với nhiều nước trên thế giới. Hệ thống khách sạn và resort cao cấp gắn với các khu du lịch phát triển mạnh mẽ. Các chính sách ưu đãi về đầu tư và thuế quan đã thu hút nhiều tập đoàn du lịch quốc tế. Công tác quảng bá và xúc tiến du lịch cũng được đẩy mạnh, đặc biệt là trong những dịp lễ lớn của đất nước.

Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các giải pháp "Thúc đẩy phát triển du lịch, bảo đảm thực hiện tốc độ tăng trưởng kinh tế hai con số trong giai đoạn tới", trong đó nhấn mạnh: Ngành du lịch cần tiếp tục đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số gắn với chuyển đổi xanh, phát huy tối đa tiềm năng tài nguyên và lợi thế của từng vùng, từng địa phương; đồng thời kiên định mục tiêu phát triển bền vững theo phương châm: "Sản phẩm đặc sắc - Dịch vụ chuyên nghiệp - Thủ tục thuận tiện, đơn giản - Giá cả cạnh tranh - Môi trường sạch, đẹp - Điểm đến an toàn, văn minh, thân thiện".

Phó Thủ tướng tặng hoa chúc mừng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Bộ Y tế hợp tác phát triển du lịch y tế - Ảnh: VGP/Giang Thanh

Tất cả những nỗ lực này đã tạo nên một nền tảng vững chắc, giúp du lịch Việt Nam không chỉ tăng trưởng bền vững mà còn nâng cao sức cạnh tranh khu vực, đạt nhiều thành tựu ấn tượng:

Lượng khách quốc tế đến Việt Nam 8 tháng đầu năm 2025 đạt gần 14 triệu lượt, tăng trưởng trên 20% so với cùng kỳ năm 2024.

Du lịch Việt Nam tiếp tục nằm trong nhóm dẫn đầu thế giới về Chỉ số năng lực phát triển du lịch toàn cầu năm 2024, nhất là về sức cạnh tranh về giá, tài nguyên du lịch, an toàn và an ninh…

Thương hiệu du lịch Việt Nam tiếp tục được nâng lên, được đề cử cho các giải thưởng du lịch quốc tế uy tín, như: Điểm đến di sản hàng đầu thế giới, điểm đến thiên nhiên hấp dẫn hàng đầu châu Á, và tiếp tục là điểm đến an toàn, thân thiện, giàu bản sắc. Đó là những minh chứng sinh động cho sự phát triển của du lịch Việt Nam, củng cố niềm tin về sự phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn tới.

Theo Phó Thủ tướng, trong kỷ nguyên số và phát triển bền vững, cần nhận thức sâu sắc rằng chuyển đổi số và chuyển đổi xanh không phải là hai con đường song song tách biệt, mà là "chìa khóa vàng", hai "trụ cột chiến lược" đồng hành, bổ sung, tạo nên sức mạnh tổng hợp để kiến tạo phát triển du lịch bền vững, hiện đại, nhân văn và có bản sắc văn hóa.

Du lịch Việt Nam và TPHCM đang đứng trước cơ hội, hành trình mới - hành trình kiến tạo tương lai. Trong hành trình này, chuyển đổi số không chỉ là công nghệ, mà là cơ hội để tạo ra trải nghiệm du lịch thông minh, cá nhân hóa và kết nối toàn cầu; chuyển đổi xanh không chỉ là xu hướng, mà là trách nhiệm và niềm tự hào khi mang đến một điểm đến bền vững, an toàn và tràn đầy sức sống.

Đây chính là thời điểm để tất cả chúng ta cùng có khát vọng lớn, hành động quyết liệt và gắn kết chặt chẽ hơn bao giờ hết. Trong bối cảnh đó, những người làm du lịch, doanh nghiệp, nghệ nhân, nhà quản lý là đại sứ của đất nước. Mỗi sản phẩm, mỗi dịch vụ, mỗi câu chuyện kể đều góp phần định hình hình ảnh Việt Nam năng động, hiếu khách và giàu bản sắc.

Cần mạnh mẽ chuyển đổi mô hình tăng trưởng, lấy chuyển đổi số làm động lực để nâng cao chất lượng dịch vụ, trải nghiệm du khách và hiệu quả quản lý; chuyển đổi xanh là nền tảng để xây dựng một ngành du lịch hài hòa với thiên nhiên, có trách nhiệm với cộng đồng và môi trường.

Đây không chỉ là yêu cầu tất yếu, mà còn là cơ hội để ngành du lịch nâng cao năng lực cạnh tranh, gia tăng tính hấp dẫn, trở thành một trong những lĩnh vực tiên phong thực hiện các cam kết quốc tế về phát triển bền vững và tăng trưởng xanh; góp phần nâng cao năng suất, chất lượng dịch vụ, bảo tồn tài nguyên, lan tỏa các giá trị văn hóa, con người Việt Nam ra thế giới và truyền lại cho thế hệ mai sau một di sản bền vững.

Phó Thủ tướng và các đại biểu tham dự diễn đàn - Ảnh: VGp/Giang Thanh

Tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng chia sẻ một số định hướng cho sự phát triển nhanh, bền vững của ngành du lịch trong thời gian tới:

Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện thể chế, đổi mới tư duy về phát triển du lịch. Chúng ta cần chuyển từ tư duy "tăng trưởng bằng mọi giá" sang tư duy "phát triển bền vững"; từ chỗ chỉ coi du lịch là một ngành dịch vụ, sang nhìn nhận du lịch là một ngành kinh tế sáng tạo, gắn kết và chia sẻ giá trị - nơi hội tụ giữa văn hóa, kinh tế, môi trường và công nghệ.

Thứ hai, tăng cường hành động và mở rộng hợp tác quốc tế theo hướng chuyển đổi số, chuyển đổi xanh. Đặc biệt ứng dụng mạnh mẽ mô hình quản trị thông minh, chia sẻ dữ liệu và tri thức để cùng nhau xây dựng một hệ sinh thái du lịch thông minh, xanh và bền vững.

Thứ ba, cam kết và hành động toàn cầu.

Phó Thủ tướng đề nghị Diễn đàn hôm nay cần nghiên cứu xây dựng một bộ nguyên tắc về "du lịch số và du lịch xanh" - một khuôn khổ chuẩn mực chung, khuyến khích các quốc gia và doanh nghiệp áp dụng, để du lịch toàn cầu phát triển hài hòa, có trách nhiệm và bền vững. Việt Nam sẵn sàng đồng hành, đóng góp tích cực và là một thành viên trách nhiệm trong sáng kiến này.

Thứ tư, đẩy mạnh liên kết vùng và liên kết ngành. Phát triển các chuỗi giá trị du lịch bền vững, gắn kết du lịch với nông nghiệp, văn hóa, môi trường và khoa học công nghệ, các ngành thương mại, dịch vụ, kinh doanh. Từ đó hình thành những sản phẩm đặc trưng, độc đáo, có chiều sâu và sức cạnh tranh cao.

Thứ năm, đầu tư mạnh mẽ vào phát triển nguồn nhân lực. Chúng ta cần chú trọng đào tạo đội ngũ nhân lực số và nhân lực có kiến thức, kỹ năng về phát triển bền vững; bồi dưỡng khả năng sáng tạo, thích ứng linh hoạt và hội nhập quốc tế để tạo nên một thế hệ "chiến sĩ tiên phong" trong xây dựng ngành du lịch hiện đại và nhân văn.

Thứ sáu, hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp nhỏ và vừa. Cần tiếp tục nghiên cứu bổ sung các cơ chế, chính sách phù hợp, hỗ trợ công nghệ và đào tạo, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư, thúc đẩy liên kết công-tư, phát triển các mô hình kinh doanh du lịch hiệu quả, ưu tiên mô hình du lịch số và du lịch xanh.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, du lịch không chỉ là những chuyến đi, những trải nghiệm tại điểm đến, mà còn là hành trình mở rộng tâm hồn, là nhịp cầu gắn kết con người với con người, là "sứ giả văn hóa", "sứ giả hòa bình" kiến tạo sự hiểu biết, hợp tác và phát triển.

Việt Nam, với bản sắc văn hóa độc đáo và cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, đã sẵn sàng mở rộng vòng tay chào đón bạn bè khắp 5 châu. Chính phủ Việt Nam cam kết sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để cùng cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư, chuyên gia và nhân dân đồng lòng thực hiện chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, đưa du lịch trở thành một động lực mạnh mẽ cho sự phát triển bền vững, là "cầu nối trái tim", đưa Việt Nam ra thế giới và mang thế giới đến với Việt Nam.

Phó Thủ tướng tin tưởng với sự hợp tác chân thành từ các quốc gia, các tổ chức và bạn bè quốc tế, chúng ta sẽ cùng đưa Việt Nam vươn lên, không chỉ là một điểm đến hấp dẫn, an toàn, thân thiện mà còn là biểu tượng của sự hợp tác, của tình hữu nghị và của một tương lai tươi sáng.