Cuốn sách về Sam Altman: Người kiến tạo cuộc chơi AI toàn cầu

Cuốn sách "Sam Altman - Người kiến tạo cuộc chơi AI toàn cầu" được Alpha Books phát hành tại Việt Nam không chỉ là tiểu sử, mà là tư liệu quan sát chuyển động quyền lực công nghệ. Sam Altman không phát minh ra AI, nhưng chính ông là người tạo ra cấu trúc, nhịp vận hành, mô hình tổ chức và quyết định chiến lược giúp AI rời phòng thí nghiệm để thành sản phẩm sử dụng hàng ngày.

Hồi chuông ChatGPT và cuộc đua mô hình ngôn ngữ lớn

Sự xuất hiện của ChatGPT mở màn cho cuộc cạnh tranh giữa các mô hình AI: Google tung Gemini, Meta và DeepSeek chạy đua về tốc độ, sức mạnh tính toán, chi phí và tiêu chuẩn an toàn. Với người dùng phổ thông, đây là kỷ nguyên mới của học tập, sáng tạo và xây ứng dụng. Với doanh nghiệp, AI trở thành thước đo năng lực thích ứng. Với chính phủ, đó là bài toán về dữ liệu, đạo đức và quản trị rủi ro.

Sam Altman - người đặt nền móng và dẫn dắt OpenAI, cha đẻ của ChatGPT - đã trở thành biểu tượng của cuộc cách mạng AI toàn cầu. Ông không chỉ viết lại luật cuộc chơi công nghệ, mà còn mở ra những câu hỏi lớn về tương lai của AI, đạo đức, quyền lực và tiến hóa xã hội.

Cuốn sách "Sam Altman - Người kiến tạo cuộc chơi AI toàn cầu" của tác giả Chu Hằng Tinh là tiểu sử phỏng vấn độc quyền đầu tiên trên thế giới về Altman, dựa trên gần một thập kỷ tiếp cận trực tiếp, lưu trữ dữ liệu nội bộ và trao đổi riêng với chính nhân vật. Tác phẩm được xây dựng từ gần 10 năm tiếp cận nhân vật, lưu trữ dữ liệu nội bộ và những cuộc trò chuyện riêng tư.

Điểm đặc biệt của cuốn sách nằm ở lượng dữ liệu nội bộ và bối cảnh độc quyền. Tác giả Chu Hằng Tinh - phóng viên công nghệ với 12 năm kinh nghiệm, từng phỏng vấn nhiều lãnh đạo OpenAI - tái hiện những cuộc thương lượng chiến lược, xung đột nội bộ và đàm phán với Microsoft. Chính Altman từng bày tỏ: "Khối lượng thông tin trong cuốn sách khiến tôi thực sự ấn tượng… Một khi nghỉ hưu, tôi sẵn lòng góp phần viết tiếp nửa sau của tiểu sử này". Một lời thừa nhận cho thấy mức độ chính xác và chiều sâu của tư liệu.

Đây là cuốn sách đáng đọc cho doanh nhân, nhà đầu tư, sinh viên, giới nghiên cứu cũng như bất kỳ ai muốn hiểu rõ hơn về con người phía sau ChatGPT và những thăng trầm đang định hình tương lai công nghệ toàn cầu.

Sam Altman - Người định hình kỷ nguyên AI

Phần đầu cuốn sách giới thiệu về lịch sử phát triển của OpenAI, kể về hành trình Altman trẻ tuổi dẫn dắt OpenAI từ con số 0 để giành chiến thắng trong cuộc chiến với Google, và trở thành người dẫn dắt kỷ nguyên AI với thành công của ChatGPT:

Cuốn sách theo sát chặng đường sự nghiệp của Altman - đầy thành tựu nhưng cũng không thiếu sóng gió. Từ cương vị Chủ tịch Y Combinator, vườn ươm khởi nghiệp danh tiếng ở Silicon Valley, ông đã sáng lập và dẫn dắt OpenAI từ buổi sơ khai, đưa tổ chức non trẻ trở thành đối thủ nặng ký của những gã khổng lồ công nghệ như Google. Khi ChatGPT ra đời và nhanh chóng bùng nổ toàn cầu, OpenAI trở thành tâm điểm của thế giới công nghệ, còn Altman thì bước vào vị trí “người lèo lái kỷ nguyên AI” - vừa được ca ngợi, vừa đối diện với áp lực khổng lồ.

Phần thứ hai trình bày chi tiết các sự kiện dẫn đến cuộc đảo chính hội đồng quản trị OpenAI, tiết lộ những chi tiết ẩn giấu của sự việc từ góc nhìn của người trong cuộc và phân tích những nguyên nhân sâu xa đằng sau nó.

Một trong những điểm nhấn của cuốn sách là phần phân tích chi tiết cuộc khủng hoảng tháng 11/2023, khi Hội đồng Quản trị bất ngờ buộc Altman rời ghế CEO và rút khỏi Ban giám đốc. Sự kiện chấn động này, được mô tả như một “cuộc đảo chính” trong lòng OpenAI, đã dấy lên tranh luận gay gắt toàn cầu về quyền lực, quản trị và rủi ro trong các công ty công nghệ tiên phong về AI. Tác giả tái hiện diễn biến, bóc tách các yếu tố ẩn giấu và lý giải nguyên nhân, mang đến cho độc giả cái nhìn hiếm hoi về những mâu thuẫn quyền lực ở một tổ chức tầm vóc thế giới.

Phần thứ ba trình bày về cuộc sống thời thơ ấu và kinh nghiệm giáo dục của Altman, đồng thời đi sâu vào quá trình hình thành tính cách và các giá trị của ông.

Ngoài sự nghiệp, cuốn sách còn đưa độc giả ngược dòng thời gian để tìm hiểu tuổi thơ, môi trường gia đình, nền tảng giáo dục và những trải nghiệm cá nhân đã định hình tư duy, giá trị và phong cách lãnh đạo đặc trưng của Altman. Nhờ vậy, chân dung ông hiện lên không chỉ như một doanh nhân thành đạt, mà còn như một con người với khát vọng, trăn trở và những góc khuất rất riêng. Sam Altman vừa là tài liệu tham khảo quý giá về sự phát triển của AI hiện đại, vừa là câu chuyện truyền cảm hứng cho những ai quan tâm đến đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp và nghệ thuật lãnh đạo.

Những nhận định tiêu biểu từ giới công nghệ

Không ít chuyên gia công nghệ Việt Nam đã nhận xét về cuốn sách với thái độ thận trọng nhưng tích cực. Họ nhìn đây như một tư liệu quan sát chuyển dịch quyền lực AI.

Nguyễn Cảnh Bình, Chủ tịch Alpha Books, nói rằng cuốn sách gợi nhớ đến những người Việt tiên phong công nghệ trong nước - “những người dám đi trước thời đại”.

TS. Ngô Công Trường (DBA John Ngo), chuyên gia vận hành và chuyển đổi doanh nghiệp, nhận xét: “Sam Altman là cuốn sách bạn đọc để hiểu về tương lai - tương lai của chính mình, của doanh nghiệp và của nhân loại trong kỷ nguyên AI”.

Trong khi đó, chuyên gia AI Nguyễn Chiến Thắng nhìn đây là câu chuyện không chỉ về mô hình ngôn ngữ mà về khát vọng, sợ hãi và tham vọng con người trước công nghệ mới.

Từ góc nhìn quốc tế, Chu Hồng Y (360 Group) nhận định sách “không chỉ là tiểu sử mà còn là phản chiếu của kỷ nguyên AI”.

Những lời đánh giá này không tuyệt đối hóa nhân vật, mà khẳng định Sam Altman là lăng kính để nhìn vào hành trình chuyển hóa của AI

Trong một thời đại AI thay đổi cách học, cách làm việc, cách điều hành doanh nghiệp, hiểu người đứng giữa công nghệ và thị trường trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Cuốn sách cung cấp dữ liệu, bối cảnh, quan điểm - phần còn lại thuộc về người đọc./.