Đảm bảo tính bền vững và đồng bộ trong Dự thảo Luật Thương mại điện tử
Thương mại điện tử của Việt Nam đang tăng trưởng mạnh, tốc độ từ 18%/năm trước đây đã vượt trên 30% trong 9 tháng đầu năm 2025, minh chứng cho khả năng lan tỏa mạnh mẽ của thị trường khi có chính sách đúng hướng.
Do đó, cần lồng ghép các chính sách hỗ trợ thương mại điện tử vào các chương trình mục tiêu quốc gia, để đảm bảo tính bền vững và đồng bộ trong Dự thảo Luật Thương mại điện tử. Đây là một trong các kiến nghị được đưa ra tại phiên họp của Tổ soạn thảo Dự thảo Luật Thương mại điện tử do Bộ Công Thương tổ chức vào ngày 7/10. Phiên họp nhằm hoàn thiện Dự luật để trình Chính phủ và Quốc hội trong kỳ họp thứ 10 tới.
Theo Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Sinh Nhật Tân, hiện nay Bộ Công Thương đang phối hợp cùng các cơ quan của Quốc hội rà soát toàn bộ nội dung và hồ sơ dự thảo, bảo đảm quá trình tiếp thu, giải trình sát thực tế, đồng thời phản ánh đúng yêu cầu lập pháp mới trong thời kỳ chuyển đổi số.
Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân chủ trì phiên họp.
Hiện Bộ Công Thương đã tiếp thu nhiều ý kiến đóng góp từ các bộ ngành và cơ quan của Quốc hội để có nhiều điều chỉnh quan trọng, đặc biệt là làm rõ phạm vi điều chỉnh, mối quan hệ giữa các luật và trách nhiệm của các nền tảng thương mại điện tử.
Đóng góp ý kiến tại phiên họp, đại diện Cục Thuế, Bộ Tài chính đề nghị kéo dài thời hạn lưu trữ dữ liệu tối thiểu của thông tin về hàng hóa, dịch vụ đăng tải trên nền tảng TMĐT từ 24 tháng trở lên, thay vì 1 năm như dự thảo, để phù hợp với Nghị định 53/2022/NĐ-CP hướng dẫn Luật An ninh mạng, đồng thời hỗ trợ hiệu quả công tác quản lý thuế đối với các giao dịch thương mại điện tử và bán hàng qua livestream.
Về cơ sở dữ liệu thương mại điện tử, Cục Thuế đề nghị làm rõ hơn trách nhiệm của Bộ Công Thương trong ba nội dung: Ban hành chuẩn kết nối dữ liệu giữa các bộ, ngành; phát triển hạ tầng kỹ thuật phục vụ chia sẻ thông tin; thiết lập cơ chế chia sẻ dữ liệu với các bộ ngành có liên quan.
Về chính sách thuế, Cục Thuế ủng hộ việc nghiên cứu ưu đãi phù hợp để thúc đẩy thương mại điện tử, song nhấn mạnh các ưu đãi phải lồng ghép vào hạ tầng pháp luật về thuế như Luật Thuế Giá trị gia tăng và Luật Thuế Thu nhập doanh nghiệp. Theo Cục Thuế, hiện nguồn thu thuế thương mại điện tử năm nay tăng 50 - 60%, nhờ 1 phần truy thu thuế từ các năm trước đó, đồng thời với hiệu quả quản lý ngày càng đồng bộ và minh bạch hơn.
Đại diện Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương đề nghị Tổ soạn thảo làm rõ và cụ thể hoá một số nội dung quan trọng trong Dự thảo Luật Thương mại điện tử như: Các điều khoản liên quan đến khái niệm “nền tảng số lớn” (Điều 3, 16, 17, 18, 31) chưa có tiêu chí định lượng rõ ràng, nếu không lượng hoá sẽ khó áp dụng trong thực tiễn, đặc biệt khi triển khai nghĩa vụ quản lý, thanh tra và trách nhiệm chủ sở hữu nền tảng.
Phiên họp Tổ soạn thảo Dự thảo Luật Thương mại điện tử.
Cục kiến nghị tham chiếu tiêu chí đã có trong các văn bản khác (Luật Giao dịch điện tử, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng), ví dụ ngưỡng người dùng (khoảng 3 triệu người) để áp dụng thống nhất.
Về phạm vi áp dụng trong lĩnh vực ngân hàng, Vụ Pháp chế, Bộ Công thương đề nghị bổ sung quy định trong trường hợp pháp luật ngân hàng chưa điều chỉnh, sẽ áp dụng Luật Thương mại điện tử. Vụ Pháp chế cũng lưu ý rằng các dịch vụ xuyên biên giới trong hiệp định không bao gồm thương mại điện tử theo nghĩa hẹp, nếu chỉ coi là dịch vụ xuyên biên giới thông thường sẽ tạo bất bình đẳng về nghĩa vụ thuế và pháp lý. Do đó, cần đảm bảo nguyên tắc bình đẳng, tuân thủ Hiến pháp và cam kết quốc tế, đồng thời bảo vệ quyền lợi doanh nghiệp trong nước trong quá trình hội nhập và thực thi luật.
Về chống hàng giả, hàng gian, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết Quốc hội rất quan tâm, coi đây là yếu tố then chốt để xây dựng niềm tin người tiêu dùng nên cần quy định rõ tăng cường hơn nữa trách nhiệm của các nền tảng thương mại điện tử trung gian trong việc giám sát hàng hóa, dịch vụ được bán trên nền tảng và gắn với các đề án phòng chống gian lận thương mại, sở hữu trí tuệ mà Chính phủ đã ban hành.
Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cũng đề nghị bổ sung quy định xã hội hóa các nguồn hỗ trợ cho thương mại điện tử, đặc biệt từ các doanh nghiệp thương mại điện tử, coi đây vừa là nghĩa vụ, vừa là hình thức marketing để bảo vệ thương hiệu và mở rộng quy mô. Đồng thời, cần chú trọng giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp thông qua việc lượng hóa, phân loại dữ liệu và quy trình, song vẫn đảm bảo nghĩa vụ với Nhà nước.
