Đảng Cộng hòa tại Hạ viện công bố kế hoạch mở rộng cắt giảm thuế trị giá 4,5 nghìn tỷ USD và nâng trần nợ

Đảng Cộng hòa tại Hạ viện đã công bố kế hoạch ngân sách vào thứ Tư, đặt nền tảng cho việc thúc đẩy nhiều ưu tiên trong nước của cựu Tổng thống Donald Trump. Kế hoạch này bao gồm việc cắt giảm thuế lên tới 4,5 nghìn tỷ USD và tăng trần nợ thêm 4 nghìn tỷ USD để Mỹ có thể tiếp tục thanh toán các khoản nợ.

Kế hoạch ngân sách cũng yêu cầu nhiều ủy ban trong Hạ viện cắt giảm ít nhất 1,5 nghìn tỷ USD chi tiêu, đồng thời đặt mục tiêu giảm tổng cộng 2 nghìn tỷ USD trong vòng 10 năm tới.

Bản kế hoạch này là bước đầu tiên trong một quy trình lập pháp kéo dài, cho phép Đảng Cộng hòa thông qua một số ưu tiên hàng đầu bằng cách sử dụng hình thức bỏ phiếu đa số đơn giản. Ủy ban Ngân sách Hạ viện dự kiến sẽ tổ chức bỏ phiếu về kế hoạch vào thứ Năm. Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson dự đoán kế hoạch sẽ dễ dàng được thông qua tại ủy ban.

Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson. (Ảnh: winnipegfreepress.com)

Tranh cãi về quy mô cắt giảm thuế và chi tiêu

Johnson đã đặt ra lịch trình tham vọng để thúc đẩy nghị quyết này, nhưng vẫn tồn tại căng thẳng trong nội bộ Đảng Cộng hòa về quy mô của các đề xuất cắt giảm thuế và chi tiêu. Một số thành viên muốn cắt giảm thuế mạnh hơn trong khi những người khác muốn giảm chi tiêu sâu hơn.

“Sẽ có rất nhiều cuộc đàm phán qua lại,” Johnson cho biết. “Có nhiều yếu tố cần cân nhắc, nhưng mục tiêu của chúng tôi là thực hiện toàn bộ các cam kết tranh cử của tổng thống.”

Mặc dù các nghị quyết ngân sách thường chỉ mang tính định hướng, nhưng bản kế hoạch dài 45 trang này còn đưa ra các chỉ đạo cụ thể cho các ủy ban Hạ viện về việc phân bổ lại dòng tiền ngân sách liên bang. Lãnh đạo Đảng Cộng hòa đang nhắm đến việc cắt giảm các dịch vụ xã hội, đặc biệt là Medicaid, nhằm tiết kiệm ngân sách.

• Ủy ban Năng lượng và Thương mại, cơ quan quản lý chi tiêu y tế, được yêu cầu cắt giảm 880 tỷ USD trong vòng một thập kỷ.

• Ủy ban Giáo dục và Lao động phải giảm 330 tỷ USD.

• Ủy ban Nông nghiệp phải tiết kiệm 230 tỷ USD.

• Ủy ban Giao thông vận tải và Cơ sở hạ tầng phải tìm cách cắt giảm ít nhất 10 tỷ USD đến năm 2034.

Trong khi một số chương trình bị cắt giảm, ngân sách lại được chuyển sang các ưu tiên khác của Trump, bao gồm việc tăng 100 tỷ USD chi tiêu quốc phòng trong thập kỷ tới và bổ sung 90 tỷ USD cho Bộ An ninh Nội địa nhằm thực hiện các kế hoạch trục xuất nhập cư quy mô lớn.

Phản ứng từ Đảng Dân chủ

Các thành viên Đảng Dân chủ tại Hạ viện đã chỉ trích mạnh mẽ kế hoạch ngân sách này. Lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer và Hạ viện Hakeem Jeffries tổ chức họp báo chung, cáo buộc Đảng Cộng hòa không có hành động nào để giảm chi phí sinh hoạt cho người dân kể từ khi giành quyền kiểm soát Nhà Trắng và Quốc hội.

“Tại sao? Mục tiêu chính của họ là ban hành các khoản cắt giảm thuế khổng lồ cho các tỷ phú và tập đoàn giàu có,” Jeffries nói. “Đó là toàn bộ bản chất của kế hoạch ngân sách của Đảng Cộng hòa.”

Đảng Dân chủ cũng lo ngại rằng kế hoạch này có thể làm suy giảm mạng lưới an sinh xã hội. Dân biểu Brendan Boyle, thành viên cấp cao của Đảng Dân chủ trong Ủy ban Ngân sách Hạ viện, cho rằng các khoản cắt giảm thuế này sẽ không thể tự bù đắp bằng tăng trưởng kinh tế, dẫn đến việc cắt giảm nhiều chương trình chính phủ như Medicaid.

“Kế hoạch của họ sẽ làm gia tăng thâm hụt và đẩy gánh nặng tài chính lên tầng lớp trung lưu, dù bằng giá cả cao hơn, cắt giảm các chương trình thiết yếu hay cả hai,” Boyle nhận định.

Đảng Cộng hòa khẳng định họ không muốn tước bỏ quyền lợi của những người phụ thuộc vào Medicaid, nhưng họ đang xem xét yêu cầu những người có khả năng lao động phải làm việc như một điều kiện để tham gia chương trình này.

“Nếu bạn bổ sung điều kiện làm việc vào Medicaid, điều đó hợp lý. Đây là lẽ thường tình,” Johnson nói. “Những điều nhỏ như vậy tạo ra sự khác biệt lớn không chỉ trong quá trình lập ngân sách mà còn trong tinh thần của người dân. Công việc mang lại giá trị và phẩm giá. Những ai chưa làm việc, chúng tôi sẽ cố gắng thay đổi suy nghĩ của họ.”

Cắt giảm thuế và ngân sách quốc phòng

Để bù đắp một phần chi phí cho việc gia hạn cắt giảm thuế từ nhiệm kỳ đầu của Trump, Đảng Cộng hòa cũng đang xem xét chấm dứt một số khoản tín dụng thuế năng lượng sạch do Đảng Dân chủ thông qua dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden.

Trong khi Đảng Cộng hòa tại Hạ viện thúc đẩy kế hoạch ngân sách tổng thể, các thượng nghị sĩ Cộng hòa lại theo đuổi một cách tiếp cận hẹp hơn, tập trung vào tăng cường an ninh biên giới và chi tiêu quốc phòng.

Thượng viện đang thực hiện hai dự luật riêng biệt, trong khi Hạ viện gộp tất cả vào một dự luật duy nhất. Hiện chưa rõ bên nào sẽ giành chiến thắng trong cuộc tranh luận này.

Ủy ban Ngân sách Thượng viện đã thông qua kế hoạch ngân sách hẹp hơn vào thứ Tư với số phiếu ủng hộ theo đường lối đảng phái. Kế hoạch này cho phép chi 175 tỷ USD cho an ninh biên giới, 150 tỷ USD cho quốc phòng và 20 tỷ USD cho Lực lượng Bảo vệ Bờ biển. Tuy nhiên, kế hoạch này không bao gồm việc gia hạn cắt giảm thuế, điều này sẽ được xử lý trong một dự luật riêng vào cuối năm nay.

Thượng nghị sĩ Lindsey Graham, Chủ tịch Ủy ban Ngân sách Thượng viện, lập luận rằng đa số người dân Mỹ ủng hộ việc trục xuất người nhập cư trái phép nhưng Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) đang thiếu kinh phí. Ông nhấn mạnh rằng cần nhiều nhân viên và cơ sở giam giữ hơn để thực hiện chiến dịch trục xuất.

“Chúng ta không còn thời gian để lãng phí,” Graham nói. “Đất nước chúng ta đang đối mặt với nhiều nguy cơ cả trong và ngoài nước.”

Đảng Cộng hòa đã bác bỏ hàng loạt sửa đổi từ phe Dân chủ, bao gồm đề xuất loại Medicaid và chương trình hỗ trợ dinh dưỡng SNAP khỏi danh sách cắt giảm. Thượng nghị sĩ Jeff Merkley, thành viên cấp cao của Đảng Dân chủ trong Ủy ban Ngân sách, cảnh báo rằng kế hoạch này có thể làm tăng chi phí chăm sóc sức khỏe và các dịch vụ thiết yếu khác cho người dân Mỹ.

“Các gia đình Mỹ, hãy lo lắng đi,” Merkley nói khi cuộc tranh luận kết thúc.