Đề xuất quy định về thực hiện hợp đồng lao động điện tử

Bộ Nội vụ đang xây dựng dự thảo Nghị định quy định về giao kết, thực hiện hợp đồng lao động (HĐLĐ) điện tử, đồng thời lấy ý kiến đóng góp từ các cơ quan, tổ chức và cá nhân trong và ngoài nước. Đây được xem là bước đi quan trọng nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý cho một hình thức giao kết hợp đồng phù hợp với xu thế chuyển đổi số và phát triển của nền kinh tế số hiện nay.

Hoàn thiện hành lang pháp lý

Theo Bộ Nội vụ, qua 5 năm thực hiện Bộ luật Lao động năm 2019, việc giao kết HĐLĐ điện tử đã mang lại nhiều thuận lợi cho cả người lao động lẫn người sử dụng lao động. Hình thức này đặc biệt hữu ích đối với các doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động, giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và tăng tính linh hoạt trong quản lý nhân sự. Bộ đánh giá, đây là một bước tiến phù hợp với yêu cầu của Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số, thể hiện tinh thần cải cách hành chính và chuyển đổi số trong lĩnh vực lao động.

Tuy nhiên, thực tế triển khai cũng bộc lộ không ít khó khăn, vướng mắc. Hiện chưa có hướng dẫn cụ thể về sửa đổi, bổ sung hay chấm dứt HĐLĐ điện tử; các điều kiện về hiệu lực pháp lý còn thiếu rõ ràng. Đặc biệt, việc công nhận giá trị pháp lý và sử dụng HĐLĐ điện tử khi giao dịch với bên thứ ba vẫn còn bất cập. Do đó, nhiều doanh nghiệp đã đề xuất cơ quan quản lý sớm ban hành hướng dẫn chi tiết, thống nhất để việc áp dụng được thuận lợi và đồng bộ hơn trong thực tiễn.

Ảnh minh họa.

Quy định cụ thể về chủ thể và phương thức giao kết

Dự thảo Nghị định do Bộ Nội vụ chủ trì gồm 5 chương, 29 điều, quy định toàn diện về việc giao kết, thực hiện HĐLĐ điện tử và vận hành Nền tảng hợp đồng lao động điện tử. Trong đó, nội dung trọng tâm là quy định về nguyên tắc, chủ thể, điều kiện, phương thức giao kết, cũng như thời điểm có hiệu lực và các trường hợp sửa đổi, bổ sung hay chấm dứt HĐLĐ điện tử.

Theo dự thảo, người sử dụng lao động và người lao động có thể giao kết HĐLĐ điện tử thông qua phần mềm eContract, một nền tảng do nhà cung cấp dịch vụ được cấp phép cung cấp. Ngoài hai chủ thể chính của hợp đồng, dự thảo bổ sung thêm chủ thể thứ ba là Nhà cung cấp phần mềm eContract, với vai trò trung gian hỗ trợ việc ký số, lưu trữ, truy xuất và quản lý hợp đồng điện tử. Việc tham gia của đơn vị trung gian giúp bảo đảm tính bảo mật, an toàn thông tin và giá trị pháp lý cho HĐLĐ điện tử.

Người lao động và người sử dụng lao động khi ký kết HĐLĐ điện tử bắt buộc phải sử dụng chữ ký số hợp pháp do tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số cấp. Việc này nhằm đảm bảo xác định được danh tính người ký, bảo vệ nội dung dữ liệu, phát hiện mọi thay đổi sau khi ký và bảo đảm mức độ an toàn cao nhất. Bên cạnh đó, mỗi HĐLĐ điện tử sẽ được gắn mã định danh (ID) do Nền tảng tự động cấp để bảo đảm tính duy nhất, phục vụ tra cứu, đối chiếu và kiểm tra thông tin hợp đồng.

Bảo đảm giá trị pháp lý và hiệu lực hợp đồng

Một trong những nội dung quan trọng của dự thảo là quy định về thời điểm có hiệu lực của HĐLĐ điện tử. Căn cứ theo Bộ luật Dân sự 2015 và Bộ luật Lao động 2019, hợp đồng có hiệu lực kể từ thời điểm hai bên giao kết, trừ khi có thỏa thuận khác. Tuy nhiên, do đặc thù của môi trường điện tử, thời điểm ký kết của hai bên có thể không trùng khớp vì cần thời gian truyền dữ liệu. Do vậy, dự thảo quy định rõ HĐLĐ điện tử có hiệu lực kể từ thời điểm bên sau cùng ký vào hợp đồng, trừ khi hai bên có thỏa thuận khác.

Dự thảo cũng quy định cụ thể về việc sửa đổi, bổ sung, tạm hoãn hoặc chấm dứt HĐLĐ điện tử. Các trường hợp này có thể được thực hiện hoàn toàn trên môi trường điện tử, thông qua thông điệp dữ liệu, để đảm bảo tính linh hoạt và giá trị pháp lý tương đương hợp đồng giấy.

Ngoài ra, Nghị định dự kiến phân định rõ trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương trong việc quản lý, khai thác và sử dụng Nền tảng hợp đồng lao động điện tử; đồng thời xác định quyền, nghĩa vụ của nhà cung cấp dịch vụ, người sử dụng lao động và người lao động. Bộ Nội vụ khẳng định, việc ban hành Nghị định này không chỉ giúp bảo đảm tính “đúng, đủ, sạch, sống” của dữ liệu lao động điện tử, mà còn là bước quan trọng trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia, hướng tới nền hành chính hiện đại, minh bạch và hiệu quả.