Doanh nghiệp vận tải vẫn ngóng chờ hướng dẫn sử dụng tài khoản giao thông

Hai ngày nữa (1/1/2025) là hạn chót phải nâng cấp từ tài khoản thu phí tự động lên tài khoản giao thông (TKGT), nhiều DN vận tải cho hay, vẫn chưa biết phải làm thế nào để chuyển đổi. Cả đơn vị thu phí lẫn DN vận tải đều đang ngóng chờ hướng dẫn của Bộ Xây dựng.

Loay hoay tìm lời giải

Ngày 30/9/2024, Chính phủ ban hành Nghị định 119/NĐ - CP quy định về thanh toán điện tử giao thông đường bộ. Theo Nghị định này từ ngày 1/10/2025, tất cả chủ phương tiện trên toàn quốc phải đăng ký TKGT nếu không sẽ không được lưu thông trên các tuyến đường có thu phí.

Ảnh minh họa

Theo số liệu từ 2 đơn vị cung cấp dịch vụ thu phí tự động không dừng là Công ty TNHH Thu phí không dừng VETC (Công ty VETC) và Công ty CP Giao thông số Việt Nam VDTC, hiện mới chỉ có 3/6,3 triệu phương tiện nâng cấp lên TKGT, tương đương khoảng 48%. Và quan trọng hơn là chưa có một DN nào trong hơn 130.000 DN vận tải trên cả nước nâng cấp lên TKGT cho phương tiện của mình.

Nhiều DN vận tải cho biết đang đau đầu với vấn đề chuyển đổi sang TKGT vì không biết nên sử dụng TKGT chung của DN cho tất cả các xe, hay mỗi xe một tài khoản. Một đại diện DN lý giải, nếu mở cho mỗi xe một TKGT thì lấy thông tin cá nhân của ai để mở, lái xe hay chủ DN(?). Mở bằng thông tin cá nhân thì có được xuất hóa đơn phí sử dụng đường bộ cao tốc, hạ tầng vận tải… về cho DN để kê khai thuế hay không (?).

Còn nếu mở TKGT chung cho DN thì phải liên kết với ví điện tử trung gian để thanh toán, không được sử dụng tài khoản ngân hàng của DN, mất thêm 2% phí giao dịch nữa sẽ làm đầy thêm gánh nặng chi phí cho DN. 

Theo quy định mới, TKGT phải liên kết với ví điện tử hoặc thẻ Visa. Nếu dùng thẻ Visa quốc tế DN sẽ bị trừ khoảng 2% phí giao dịch. Với những đơn vị có hàng trăm xe, chi phí này là gánh nặng tài chính không nhỏ. Ngoài ra, căn cứ điểm i, khoản 2, điều 26 Nghị định số 181/2025/NĐ-CP về chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt thì để được khấu trừ thuế GTGT đầu vào, DN buộc phải ủy quyền cho người lao động trực tiếp thanh toán không dùng tiền mặt.  

Nhiều chủ DN vận tải bày tỏ lo ngại và bức xúc vì trong suốt 1 năm qua, từ thời điểm Nghị định 119/NĐ - CP quy định về thanh toán điện tử giao thông đường bộ được ban hành, Cục Đường bộ Việt Nam không có những hướng dẫn cụ thể về việc thực hiện đối với DN. Đến nay hạn chót đã cận kề, nếu vì chưa kịp thực hiện chuyển đổi sang TKGT, phương tiện vận tải không thể sử dụng đường bộ cao tốc cũng như các dịch vụ hạ tầng giao thông khác, thiệt hại về kinh tế, thương hiệu ai sẽ bù đắp cho DN (?).

Cần chỉ đạo sát sao từ Chính phủ

Theo thông tin của cả 2 đơn vị thu phí tự động không dừng đều thừa nhận, đến nay vẫn chưa có giải pháp nâng cấp TKGT thích hợp cho các DN vận tải. Đại diện Công ty VDTC cho biết, vướng mắc lớn nhất là các DN vận tải nói khó khăn khi ủy quyền cho các lái xe mở TKGT, trong khi đó, thủ tục mở tài khoản thanh toán cho DN trên ví điện tử rất phức tạp và nhiều công đoạn. Đơn vị này cũng đang làm việc với một số ngân hàng lớn để có thể liên kết trực tiếp từ TKGT với tài khoản ngân hàng, hi vọng sớm tháo gỡ vướng mắc cho DN vận tải.

Còn phía VETC cho biết, đã có văn bản gửi Cục Đường bộ Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước để có phương án cho các DN vận tải khi nâng cấp lên TKGT. Do liên kết TKGT của cá nhân và DN có đặc thù khác nhau, DN cần phải có ủy quyền của chủ DN và kế toán mới thanh toán được, nhiều công đoạn hơn. Và quan trọng nhất là đến nay cũng chưa có đơn vị trung gian thanh toán nào bảo đảm được TKGT của DN sẽ thanh toán nhanh chóng, bảo đảm lưu thông khi qua trạm thu phí BOT.

Có thể thấy, hạn chót để các chủ phương tiện nâng cấp từ tài khoản thu phí lên TKGT chỉ còn tính bằng ngày. Chắc chắn với 130.000 DN vận tải, hàng trăm nghìn phương tiện, một vài ngày tới sẽ không thể giải quyết dứt điểm những vướng mắc để hoàn thành chuyển đổi. Theo một chuyên gia giao thông, những khó khăn vướng mắc đối với DN đã được phản ánh tới đơn vị thu phí, Cục Đường bộ Việt Nam, Bộ Xây dựng nhưng trong cả năm trời vẫn không có hướng dẫn cụ thể, giải quyết dứt điểm, đó không phải lỗi của DN. Nếu để phương tiện vận tải gặp khó khăn, thậm chí đình trệ lưu thông, cả mạch máu của nền kinh tế sẽ bị tác động mạnh, ai sẽ chịu trách nhiệm cho hệ lụy đó?.

Vị chuyên gia này cũng đề xuất, Chính phủ cần quan tâm, chỉ đạo sát sao Bộ Xây dựng cùng các bộ, ngành liên quan tập trung tháo gỡ khó khăn cho DN vận tải sớm hoàn tất chuyển đổi TKGT. Trong thời gian chưa thực hiện được nên cho phép xe kinh doanh vận tải được tiếp tục lưu thông như hiện nay, thanh toán phí sử dụng đường cao tốc bằng tài khoản thu phí tự động như cũ, không đẩy khó cho DN.