Đổi mới sáng tạo - Động lực kiến tạo đô thị xanh và thông minh tại Việt Nam

Diễn đàn Phát triển bền vững đô thị Việt Nam 2025 diễn ra ngày 5/11 đã quy tụ các cơ quan quản lý, chuyên gia đầu ngành và doanh nghiệp công nghệ, nhằm thảo luận các định hướng và nhóm nhiệm vụ trọng tâm phát triển đô thị Việt Nam trong giai đoạn mới.

Toàn cảnh Diễn đàn Phát triển bền vững đô thị Việt Nam 2025.

Hướng tới phát triển bền vững đô thị Việt Nam

Trong những năm qua, khu vực đô thị ngày càng thể hiện vai trò động lực, đầu tàu phát triển kinh tế - xã hội của các vùng và cả nước, đóng góp khoảng 70% GDP cả nước. Đại hội XIII của Đảng đã đề ra chủ trương “lấy các đô thị làm động lực phát triển vùng” và đưa ra chỉ tiêu đến năm 2025, tỷ lệ đô thị hóa khoảng 45%; năm 2030, tỷ lệ đô thị hóa đạt trên 50%. Đồng thời, xác định một trong ba đột phá chiến lược của giai đoạn 2021 - 2030: “trọng tâm là ưu tiên phát triển hạ tầng trọng yếu về giao thông,... đô thị lớn”; “tập trung xây dựng kết cấu hạ tầng và phát triển đô thị”…

Ngày 24/01/2022, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 06-NQ/TW về “Quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Đây là Nghị quyết chuyên đề đầu tiên của Đảng về vấn đề đô thị hoá và phát triển đô thị, có ý nghĩa và vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước đến năm 2030 - tầm nhìn đến năm 2045. Triển khai thực hiện Nghị quyết, hệ thống đô thị Việt Nam tiếp tục phát triển mạnh mẽ đồng thời có nhiều chuyển dịch tích cực, hạ tầng ngày càng đồng bộ, nhiều đô thị đã bước đầu chuyển mình sang mô hình đô thị thông minh, xanh và bao trùm.

Năm 2025 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng với nhiều sự kiện trọng đại của đất nước. Đặc biệt, đối với công tác phát triển đô thị đây cũng là thời điểm chuyển mình của cả đất nước khi chúng ta triển khai thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, chủ trương lớn đã tạo nên sự khởi đầu mới cho đổi mới căn bản trong quản trị và phát triển đô thị Việt Nam. Năm 2025 cũng đánh dấu chặng đường 10 năm thực hiện mục tiêu thứ 11 về phát triển bền vững trong nỗ lực chung toàn cầu thực hiện 17 mục tiêu Phát triển bền vững SDG.

Trong bối cảnh đó, nhằm cụ thể hóa các chủ trương, chính sách mới của Đảng, Quốc hội, Chính phủ về công tác phát triển đô thị trong giai đoạn mới, ngày 5/11, Bộ Xây dựng và Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương đã phối hợp với Tổng hội Xây dựng Việt Nam, Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam, Cục Chuyển đổi số Quốc gia, Bộ Khoa học và Công nghệ và các đối tác phát triển Tổng Cục Kinh tế liên bang Thụy Sỹ, Tổ chức Hợp tác quốc tế Đức, Ngân hàng Thế giới, Cơ quan Phát triển Pháp, Chương trình định cư con người Liên hợp quốc tổ chức Diễn đàn Phát triển bền vững đô thị Việt Nam 2025.

Phát biểu tại diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn đánh giá: Hệ thống đô thị Việt Nam đã và đang phát huy vai trò động lực phát triển trong quá trình xây dựng và phát triển của đất nước, không chỉ dừng lại với những đóng góp lớn về phát triển kinh tế mà còn có vai trò, vị trí quan trọng về chính trị, văn hóa, xã hội và môi trường. Song, bên cạnh những thành tựu phát triển rất quan trọng đã đạt được, hệ thống đô thị Việt Nam cũng đang phải giải quyết các thách thức lớn đặt ra như: tốc độ đô thị hóa nhanh nhưng chưa đồng đều; áp lực về hạ tầng kỹ thuật – xã hội, môi trường và nhà ở; ảnh hưởng ngày càng rõ rệt của biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh; yêu cầu chuyển đổi mô hình phát triển dựa trên đổi mới sáng tạo và dữ liệu số

Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, kiến tạo đô thị xanh, thông minh

Diễn đàn gồm 3 phiên Hội thảo chuyên đề với các nội dung: “Đổi mới sáng tạo - Động lực phát triển đô thị thông minh Việt Nam”; “Đô thị an toàn và thích ứng biến đổi khí hậu hướng tới tăng trưởng xanh, bền vững”; “Quy hoạch và quản trị đô thị hiện đại nâng cao chất lượng sống đô thị Việt Nam”.

Phiên Hội nghị toàn thể có chủ đề “Diễn đàn đô thị Việt Nam 2025 - phát triển thông minh, bền vững và bao trùm” là hoạt động trọng tâm, nhằm tổng hợp kết quả thảo luận của các hội thảo chuyên đề và tập trung vào các định hướng, nhóm nhiệm vụ trọng tâm phát triển đô thị Việt Nam trong giai đoạn mới.

Diễn đàn đã nhận được sự tham gia, đóng góp xây dựng của các chuyên gia trong nước và quốc tế, quy tụ nhiều sáng kiến, đề xuất về cơ chế, chính sách, các giải pháp mang tính đột phá, tạo tiền đề cho phát triển đô thị bền vững, phát huy vị thế, nguồn lực đổi mới, sáng tạo trong công tác phát triển đô thị. Tại đây, các chuyên gia đã đưa ra những đề xuất kiến tạo đô thị thông minh dựa trên nền tảng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; quy hoạch đô thị thông minh - cách tiếp cận mới trong quản lý đô thị; ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong mô hình thành phố thông minh, bền vững; giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai và giảm phát thải; gắn kết phát triển đô thị với tiến trình xây dựng nông thôn.

Các chuyên gia đều thống nhất rằng phát triển đô thị chống chịu khí hậu là nhiệm vụ lâu dài và cấp bách. Việt Nam cần hoàn thiện thể chế, đảm bảo tài chính bền vững, nâng cao năng lực nhân lực và đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ, đặc biệt, cần sự đổi mới về tư duy, đổi mới phương thức quy hoạch, quản trị, cũng như mô hình phát triển đô thị… nhằm xây dựng hệ thống đô thị Việt Nam an toàn hơn, xanh hơn và bền vững hơn trong tương lai./.