Dự thảo Luật Báo chí sửa đổi: Bổ sung tổ hợp báo chí đa phương tiện

Bộ Tư pháp vừa công bố hồ sơ thẩm định dự thảo Luật Báo chí sửa đổi do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xây dựng. Trong đó có những thông tin chú ý như đề xuất bổ sung quy định về tổ hợp báo chí truyền thông chủ lực đa phương tiện, tổ hợp báo chí của địa phương và cấm mạng xã hội, trang thông tin điện tử tổng hợp tự sản xuất tin bài như cơ quan báo chí.

Theo tờ trình của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, qua 8 năm thi hành, Luật Báo chí hiện hành đã bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập, chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn của hoạt động báo chí và sự phát triển của khoa học, công nghệ, truyền thông.

Đặc biệt, luật chưa có quy định để hình thành, phát triển cơ quan báo chí lớn có đủ nguồn lực, đóng vai trò dẫn dắt, định hướng thông tin. Đồng thời, quy định chưa rõ cơ quan báo chí có được phép trực thuộc một cơ quan báo chí khác, dẫn tới khó khăn trong việc triển khai mô hình tổ hợp báo chí truyền thông.

Ảnh minh họa.

Do thể chế chính trị, kinh tế, xã hội của Trung Quốc có nhiều điểm tương đồng với Việt Nam, mô hình tập đoàn báo chí của Trung Quốc được coi là kinh nghiệm quý báu để học tập. Ở Việt Nam, đã có Đài tiếng nói Việt Nam (VOV), Đài truyền hình Việt Nam (VTV) và Thông Tấn xã Việt Nam (TTXVN) được tổ chức theo mô hình tổ hợp báo chí, gồm một cơ quan báo chí chủ quản có phát hành các sản phẩm báo chí và các cơ quan báo chí trực thuộc. Ở địa phương đã hình thành mô hình cơ quan báo chí hợp nhất như Trung tâm truyền thông tỉnh Quảng Ninh hoặc Đài phát thanh - truyền hình và báo Bình Phước, hội tụ cả bốn loại hình báo chí.

Từ thực tế đó, dự luật bổ sung khái niệm "tổ hợp báo chí truyền thông chủ lực đa phương tiện" - mô hình hoạt động của cơ quan báo chí có nhiều loại hình báo chí, có các cơ quan báo chí trực thuộc, doanh nghiệp trực thuộc hoặc góp vốn tại doanh nghiệp, có vai trò nòng cốt định hướng dư luận xã hội, được có cơ chế đặc thù về tài chính, lao động, tiền lương như doanh nghiệp. "Tổ hợp báo chí của địa phương" là mô hình tương tự dành cho cơ quan báo chí địa phương có vai trò nòng cốt định hướng dư luận xã hội tại địa phương.

Dự thảo cũng bổ sung khái niệm tạp chí để phân biệt rõ báo, tạp chí, chống "báo hóa" tạp chí. Theo đó, tạp chí là sản phẩm báo chí đăng tải tin, bài có tính chất chuyên biệt, chuyên ngành, trao đổi, hướng dẫn nghiệp vụ theo tôn chỉ, mục đích quy định trong giấy phép; chỉ cập nhật tin tức, sự kiện về hoạt động của cơ quan chủ quản, bao gồm tạp chí in và tạp chí điện tử.

Đáng chú ý, dự thảo bổ sung hai hành vi bị nghiêm cấm mới. Thứ nhất, tổ chức, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ mạng xã hội, trang thông tin điện tử tổng hợp tự sản xuất và đăng, phát tin, bài như cơ quan báo chí. Thứ hai, thông tin ảnh hưởng tiêu cực đến vị thế, uy tín, hình ảnh Việt Nam; gây phương hại đến quan hệ đối ngoại, hợp tác quốc tế giữa Việt Nam và các nước, các đối tác.

Lý do đưa ra quy định này là hiện nay trang thông tin điện tử tổng hợp không còn nhiều hữu ích đối với việc lan tỏa thông tin báo chí trên không gian mạng, nhưng đang gây ra nguy cơ tranh chấp về bản quyền tác phẩm báo chí, cạnh tranh thu hút quảng cáo số với báo chí. Mạng xã hội có nguy cơ lấn át, thu hút mất nguồn doanh thu từ quảng cáo số của báo chí.

Dự thảo sẽ được Chính phủ quy định chi tiết cơ chế đặc thù tài chính, lao động, tiền lương của tổ hợp báo chí truyền thông chủ lực đa phương tiện; mô hình hoạt động tổ hợp báo chí của địa phương và sẽ được trình Quốc hội xem xét, quyết định trong thời gian tới.