Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV: Đặt nền tự chủ, mở lối phát triển bền vững trong kỷ nguyên số

Chiều 15-10, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương tổ chức họp báo quốc tế công bố dự thảo các văn kiện trình Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng để lấy ý kiến Nhân dân.

Tới dự và chủ trì họp báo có Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Lại Xuân Môn; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chánh Văn phòng Thường trực Văn phòng Trung ương Đảng Lâm Thị Phương Thanh; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Nguyễn Quang Dương; nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương Tạ Ngọc Tấn - Tổ phó Thường trực Tổ Biên tập Văn kiện Đại hội XIV của Đảng; Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lê Hải Bình.

Tham dự còn có đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương; các đại sứ, đại diện các đoàn ngoại giao, tổ chức quốc tế; cùng đông đảo phóng viên, nhà báo trong nước và quốc tế.

Các đại biểu chủ trì buổi họp báo.

Phát biểu tại buổi họp báo, ông Lại Xuân Môn - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương cho biết, tại Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 13, Trung ương đã họp và thông qua nhiều nội dung quan trọng, trong đó có việc xem xét, thảo luận và nhấn mạnh tầm quan trọng đặc biệt của dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV.

Ông Môn khẳng định, đây là nội dung xương sống, có ý nghĩa quyết định đối với sự thành công của Đại hội, gắn liền với mục tiêu phát triển nhanh, bền vững và nâng cao đời sống nhân dân. Quá trình chuẩn bị văn kiện được thực hiện công phu, kỹ lưỡng, trải qua nhiều vòng cập nhật, chỉnh lý, bổ sung để bảo đảm tính khoa học, ngắn gọn và thực chất. Các nội dung trong văn kiện được thiết kế theo hướng đổi mới, thể hiện tầm nhìn chiến lược trong bối cảnh mới, đồng thời làm rõ những định hướng mang tính đột phá về thể chế, hạ tầng, nguồn nhân lực, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, liên kết vùng và phát triển đô thị thông minh.

Trên cơ sở đó, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương chính thức công bố toàn văn dự thảo các văn kiện để lấy ý kiến nhân dân, gồm: Dự thảo Báo cáo Chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII trình Đại hội XIV; Dự thảo Báo cáo tổng kết một số vấn đề lý luận và thực tiễn về công cuộc đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa trong 40 năm qua ở Việt Nam; và Dự thảo Báo cáo tổng kết 15 năm thi hành Điều lệ Đảng (2011 – 2025), cùng các đề xuất, định hướng sửa đổi, bổ sung Điều lệ.

Việc lấy ý kiến cán bộ, đảng viên và nhân dân sẽ được tiến hành từ ngày 15/10 đến 15/11/2025. Ba hình thức được triển khai song song gồm: thông qua các hội nghị, hội thảo, tọa đàm; thông qua ứng dụng VNeID; và qua thư góp ý gửi đến các cơ quan, tổ chức được chỉ định.

Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng các tổ chức chính trị – xã hội tổ chức việc lấy ý kiến theo hệ thống ngành dọc. Bộ Công an phối hợp với Văn phòng Trung ương Đảng, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương cùng các cơ quan liên quan triển khai việc lấy ý kiến qua ứng dụng VNeID, trong khi các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài sẽ tiếp nhận thư góp ý của người Việt Nam tại nước sở tại. Tất cả các ý kiến sẽ được tổng hợp theo biểu mẫu hướng dẫn, bảo đảm đầy đủ, khách quan và phản ánh đúng tâm tư, nguyện vọng của nhân dân.

Ông Lại Xuân Môn - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương.

Phát biểu tại buổi họp báo, ông Lại Xuân Môn nhấn mạnh: “Đây là nội dung xương sống, liên quan trực tiếp đến sự thành công của Đại hội XIV của Đảng, gắn liền với sự phát triển nhanh, bền vững, nâng cao đời sống của nhân dân.”

Tư duy mới trong Báo cáo Chính trị: Tự chủ chiến lược và khát vọng phát triển quốc gia

Cũng tại họp báo, Giáo sư Tạ Ngọc Tấn – Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương, Tổ phó Thường trực Tổ Biên tập Văn kiện Đại hội XIV đã thông tin về những điểm mới trong cấu trúc và nội dung của văn kiện.

Theo ông, lần đầu tiên trong lịch sử các kỳ Đại hội, Báo cáo Chính trị được xây dựng như một văn kiện thống nhất, thay vì tách riêng các báo cáo chính trị, kinh tế – xã hội và xây dựng Đảng như trước đây. Việc hợp nhất ba nội dung này thể hiện tư duy đổi mới về phương pháp xây dựng văn kiện, đồng thời giúp thể hiện nhất quán quan điểm, đường lối phát triển của Đảng và tạo thuận lợi cho nhân dân trong việc nghiên cứu, góp ý.

Báo cáo Chính trị lần này là bản tổng kết toàn diện chặng đường 40 năm đổi mới và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Văn kiện có chủ đề “Dưới lá cờ của Đảng, chung sức, đồng lòng thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030; tự chủ chiến lược, tự cường, tự tin, tiến mạnh vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc vì hòa bình, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội”. Tư tưởng trung tâm của báo cáo là sự kiên định với chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, đồng thời thể hiện tư duy đổi mới, chủ động, sáng tạo trong hội nhập và phát triển.

Văn kiện xác định hai mốc chiến lược quan trọng là đến năm 2030, Việt Nam trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao với GDP bình quân đầu người đạt khoảng 8.500 USD; đến năm 2045, trở thành nước phát triển, thu nhập cao theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Để đạt được mục tiêu này, dự thảo nhấn mạnh yêu cầu hoàn thiện thể chế, đổi mới mô hình tăng trưởng, phát triển kinh tế tư nhân như một động lực quan trọng, đồng thời tiếp tục phát huy vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước.

Một trong những điểm nhấn nổi bật của văn kiện lần này là khái niệm “tự chủ chiến lược”, được thể hiện trên ba phương diện: tự chủ chính trị, tự chủ kinh tế và tự chủ quốc phòng – an ninh. Tự chủ chính trị là bảo đảm độc lập trong đường lối, mục tiêu phát triển của đất nước; tự chủ kinh tế là phát triển bền vững, hội nhập sâu rộng nhưng không phụ thuộc bên ngoài; tự chủ quốc phòng – an ninh là giữ vững nguyên tắc “bốn không”: không tham gia liên minh quân sự; không liên kết với nước này để chống nước kia; không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự; và không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế.

Giáo sư Tạ Ngọc Tấn – Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương, Tổ phó Thường trực Tổ Biên tập Văn kiện Đại hội XIV.

Giáo sư Tạ Ngọc Tấn khẳng định, ba nội hàm của tự chủ chiến lược phản ánh quyết tâm phát huy tối đa sức mạnh nội sinh, ý chí tự cường dân tộc và bản lĩnh của con người Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu đầy biến động. Văn kiện cũng dành dung lượng đáng kể cho các nội dung bảo vệ môi trường gắn với phát triển kinh tế – xã hội, phát triển văn hóa và con người Việt Nam làm nền tảng tinh thần của xã hội, đồng thời nhấn mạnh yêu cầu xây dựng hệ thống chính trị tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.

Với cách tiếp cận mới, cấu trúc khoa học và nội dung sâu sắc, dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng không chỉ tổng kết 40 năm đổi mới mà còn đặt nền tảng cho chiến lược phát triển đất nước trong kỷ nguyên tự chủ, sáng tạo và hội nhập sâu rộng. Việc lấy ý kiến rộng rãi trong nhân dân không chỉ thể hiện tinh thần dân chủ trong Đảng mà còn khẳng định niềm tin và sự đồng lòng của toàn dân tộc trên con đường hướng tới mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.

Phát huy dân chủ, lắng nghe Nhân dân – Hoàn thiện văn kiện chất lượng, sát thực tiễn

Phát biểu về kỳ vọng của Đảng khi triển khai lấy ý kiến Nhân dân, ông Nguyễn Quang Dương, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tổ chức Trung ương, cho biết: Đảng mong muốn hoàn thiện và nâng cao chất lượng các dự thảo văn kiện trên cơ sở trí tuệ và nguyện vọng của Nhân dân. Việc lấy ý kiến rộng rãi từ Nhân dân, các chuyên gia, trí thức và tổ chức xã hội giúp văn kiện toàn diện, sát thực tiễn và đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Ông Nguyễn Quang Dương, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tổ chức Trung ương.

Ông Dương nhấn mạnh, đây không chỉ là hoạt động mang tính kỹ thuật, mà còn thể hiện rõ phương châm “Dân biết, dân bàn, dân kiểm tra” trong quá trình xây dựng các quyết sách lớn. Khi Nhân dân tham gia góp ý, văn kiện sẽ phản ánh đúng tình hình, nguyện vọng và lợi ích của toàn dân, qua đó tăng cường tính dân chủ, minh bạch và củng cố niềm tin xã hội.

“Thông qua việc lấy ý kiến Nhân dân, Đảng khẳng định sự quan tâm, lắng nghe và tôn trọng tiếng nói của Nhân dân, thể hiện quyết tâm xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, góp phần tạo đồng thuận và niềm tin trong toàn xã hội,” ông nói.

Việc lấy ý kiến rộng rãi lần này không chỉ là bước chuẩn bị quan trọng cho Đại hội XIV của Đảng, mà còn là minh chứng cho tinh thần đổi mới, cầu thị và trách nhiệm của Đảng trước Nhân dân. Khi tiếng nói của người dân được lắng nghe, trân trọng và phản ánh vào từng câu chữ của văn kiện, các định hướng phát triển đất nước sẽ trở nên gần gũi, thiết thực và bền vững hơn. Đó cũng chính là nền tảng để Đảng, Nhà nước và Nhân dân cùng đồng hành trên con đường hiện thực hóa khát vọng phát triển phồn vinh, hạnh phúc cho Việt Nam.