Đưa thương mại điện tử trở thành động lực phát triển bền vững cho khu vực Trung du và miền núi phía Bắc.

Vùng Trung du và miền núi phía Bắc là khu vực có vị trí chiến lược về quốc phòng - an ninh và môi trường sinh thái. Đồng thời cũng là nơi sinh sống của đông đảo đồng bào các dân tộc thiểu số. Khu vực này có tiềm năng lớn về tài nguyên thiên nhiên, nông sản đặc hữu, dược liệu quý, sản phẩm thủ công truyền thống và giá trị văn hóa đặc sắc.

Để phát huy hiệu quả các tiềm năng sẵn có và rút ngắn khoảng cách phát triển giữa các vùng miền, việc đẩy mạnh chuyển đổi số và phát triển thương mại điện tử tại khu vực Trung du và miền núi phía Bắc là hết sức cấp thiết. Đây không chỉ là giải pháp hỗ trợ phát triển sản xuất, mở rộng tiêu thụ sản phẩm, mà còn là công cụ tạo điều kiện cho người dân vùng cao từng bước tiếp cận kinh tế số, tri thức số và dịch vụ số một cách bình đẳng, hiệu quả. Vậy nên nhìn nhận rõ hơn về tiềm năng liên kết vùng, tìm ra mô hình hiệu quả và định hướng những bước đi chiến lược trong hành trình đưa thương mại điện tử trở thành động lực phát triển bền vững cho khu vực Trung du và miền núi phía Bắc là yêu cầu cấp thiết.

Cuối tháng 5/2025, Bộ Công Thương phối hợp với UBND tỉnh Lai Châu tổ chức chuỗi sự kiện Thúc đẩy liên kết vùng trong phát triển thương mại điện tử nâng tầm sản phẩm Trung du và miền núi phía Bắc. Đây là một trong những hoạt động ý nghĩa nhằm triển khai thực hiện hiệu quả các chỉ tiêu, nhiệm vụ, giải pháp tại Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Kế hoạch của Ban Chỉ đạo Trung ương về Phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số về triển khai Phong trào Bình dân học vụ số.

Đại diện lãnh đạo Sở Công Thương 3 tỉnh ký kết Biên bản ghi nhớ hỗ trợ ứng dụng thương mại điện tử với các doanh nghiệp vùng trung du và miền núi phía Bắc.

Bà Lê Hoàng Oanh, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương nhấn mạnh: Một trong những yếu tố then chốt để chuyển đổi số và phát triển thương mại điện tử thành công tại vùng Trung du và miền núi phía Bắc chính là tăng cường liên kết vùng trong phát triển thương mại điện tử. Sức mạnh của vùng không chỉ nằm ở tiềm năng riêng lẻ của mỗi tỉnh, mà còn ở khả năng kết nối, chia sẻ tài nguyên, kinh nghiệm và cùng nhau tạo dựng các chuỗi giá trị chung. Vậy nên các tỉnh trong vùng cần thường xuyên chia sẻ kinh nghiệm, những mô hình hay, cách làm sáng tạo cũng như những khó khăn, vướng mắc trong quá trình chuyển đổi số và phát triển thương mại điện tử tại địa phương mình. Đồng thời liên kết hiệu quả với các doanh nghiệp công nghệ để áp dụng những giải pháp, nền tảng mới, phù hợp với đặc thù và nhu cầu của vùng. Các doanh nghiệp sản xuất, hợp tác xã, người dân trong vùng cần chủ động tự học, tự bồi dưỡng về kiến thức số, các mô hình kinh doanh số, tiếp cận thông tin, tìm kiếm đối tác, học hỏi kinh nghiệm để mạnh dạn ứng dụng công nghệ số và thương mại điện tử.

Trong bối cảnh xu hướng tiêu dùng ngày càng số hóa, xây kênh bán hàng qua các nền tảng thương mai điện tử, livestream đang trở thành một hình thức bán hàng hiệu quả, sinh động và gần gũi với người tiêu dùng. Vùng Trung du và miền núi phía Bắc nếu muốn phát triển bền vững, buộc phải thích ứng thời cuộc, phải kiên trì với phương châm “mỗi sản phẩm đặc sản là một thương hiệu số”, góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập, phát triển kinh tế bền vững và lan tỏa giá trị văn hóa bản địa. Để làm được điều đó thì phong trào Bình dân học vụ số cần trọng tâm vào những ứng dụng thiết thực, hiệu quả như hướng dẫn doanh nghiệp, HTX, người dân sử dụng điện thoại thông minh để tạo bài viết, xây kênh, quay, dựng clip, đăng tải trên các nền tảng mạng xã hội, sàn thương mại điện tử, kỹ năng bán hàng thông qua livestream, phương thức thanh toán không dùng tiền mặt... Bên cạnh đó chính quyền cũng cần có giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, người dân xây dựng thương hiệu và chăm sóc khách hàng.

Ông Giàng A Tính, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu cho biết: Những năm qua, tỉnh Lai Châu đã ban hành các Nghị quyết, Chương trình, Kế hoạch về Chuyển đổi số, phát triển hạ tầng số trên địa bàn tỉnh Lai Châu đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; phát triển thương mại điện tử tỉnh Lai Châu giai đoạn 2021-2025 và hàng năm; thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn tỉnh Lai Châu giai đoạn 2021-2025… nhằm khuyến khích, hỗ trợ các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng thương mại điện tử trong sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, để phát triển bền vững Lai Châu cần tham gia vào chuỗi liên kết vùng chặt chẽ, những chương trình hợp tác liên tỉnh hiệu quả, những mô hình thí điểm thành công được nhân rộng, để có ngày càng nhiều sản phẩm đặc trưng của Lai Châu nói riêng và vùng Trung du và miền núi phía Bắc chinh phục được thị trường trong và ngoài nước thông qua thương mại điện tử.

Chuyển đổi số và thương mại điện tử là hai trụ cột tương hỗ, thể hiện rõ định hướng đổi mới tư duy, thúc đẩy sáng tạo và mở rộng không gian phát triển kinh tế vùng trong kỷ nguyên số. Yêu cầu cấp thiết hiện nay đòi hỏi lãnh đạo các địa phương, doanh nghiệp, người dân phải đột phá về tư duy, công nghệ và mô hình liên kết để đưa thương mại điện tử trở thành động lực thúc đẩy phát triển bền vững cho khu vực Trung du và miền núi phía Bắc.

Các chuyên gia cũng nêu 4 nhóm giải pháp trọng tâm nhằm xây dựng nền tảng cho hệ sinh thái thương mại điện tử vùng Trung du và miền núi phía Bắc bền vững, bao gồm: Hoàn thiện cơ chế, chính sách và định hướng phát triển thương mại điện tử gắn với chuyển đổi số vùng cao. Ứng dụng công nghệ số phù hợp với điều kiện địa phương, hỗ trợ phát triển sản phẩm, truy xuất nguồn gốc và kết nối thị trường. Nâng cao năng lực hạ tầng logistics và phân phối số, bảo đảm khả năng tiếp cận dịch vụ thương mại điện tử cho các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ sản xuất vùng sâu, vùng xa. Phát triển nguồn nhân lực số tại chỗ, nâng cao kỹ năng số cho người dân, doanh nghiệp và đội ngũ quản lý địa phương.