Formosa từng nhập rác chứa thủy ngân vào Campuchia như thế nào?

Dù có thành tựu đóng góp vào công nghiệp hóa Đài Loan nhưng Formosa cũng đã để lại nhiều tai tiếng về vi phạm môi trường tại nhiều nơi trên thế giới.

Theo TS Trần Bắc Hải (từ Úc) viết trên soha.vn, tại Campuchia năm 1998 (ngày 4/12), Formosa dính dáng đến một vụ chết người. Năm đó, Formosa xuất sang Campuchia 3.000 tấn rác bị nhiễm thủy ngân được thải ra từ một nhà máy nhựa của Formosa trong những năm 1980, do tàu Chang-Shun vận chuyển trên 144 container vào cảng Sihanoukville.

Chang-Shun - chiếc tàu đã chuyển rác chứa thủy ngân đến cảng Sihanoukville của Cămpuchia.

Rác gồm những khối nén, bọc trong bao nhựa khá dày. Người dân quanh vùng đổ xô đến bãi rác, thấy những tấm nhựa này có thể dùng làm tấm lợp nhà. Họ dùng dao, dùng tay, thậm chí dùng răng cắn bóc các bao nhựa nhiễm độc.

Chỉ vài ngày sau, nhiều người bị sốt, tiêu chảy. Một công nhân bến cảng làm việc dọn dẹp hầm tàu Chang-Shun phải nhập viện và chết ngay trong ngày. Khi tin tức lộ ra rằng rác này chứa thủy ngân, người dân trong vùng tức giận đập phá các công sở. Hàng chục ngàn người hoảng sợ rời bỏ thành phố, làm chết thêm 5 người nữa.

Trang archive.ban.org cho biết, Taing Sy Lay, một công nhân Cảng Sihanoukville người phải nhập viện vào cuối tháng 12/1998, đã ngã bệnh trong khi dỡ các bọc chất thải nói, phần lớn tiền lương của cô bây giờ là chi cho thuốc vì cô liên tục mệt mỏi và chóng mặt.

Một trung đội lính Campuchia trong quần áo bảo hộ đang trên đường vận chuyển chất thải bị nhiễm thủy ngân. Ảnh: Chea Sokunthea

Trong vụ này, Việt Nam đã viện trợ cho Campuchia 500 bộ quần áo và mặt nạ phòng độc để giúp tẩy độc.

Formosa sau đó bị buộc phải nhận lại toàn bộ số rác nhiễm độc thủy ngân này. Đáng chú ý, Formosa là nhà sản xuất nhựa PVC lớn nhất thế giới. Do sử dụng thủy ngân trong quá trình sản xuất ra chất xút để dùng cho sản xuất PVC, họ có thể đã tích lũy lại hàng ngàn tấn rác độc mà không nơi nào nhận chứa chấp.

Và cũng đáng chú ý nữa, là trong các vụ scandal môi trường ở nước ngoài, lãnh đạo Formosa đã tìm cách che giấu hoặc giảm nhẹ các tai họa do họ gây ra cho dân địa phương, thậm chí mua chuộc các nhà chức trách địa phương.

Trong vụ Sihanoukville ở Campuchia, người phát ngôn Formosa nói rằng rác gửi theo tàu Chang-Shun chỉ nhiễm thủy ngân “hơi vượt mức quy định một chút” (0,2 PPM). Nhưng khi Campuchia gửi mẫu đi xét nghiệm tại nước ngoài, tất cả cả mẫu đều cho kết quả nhiễm thủy ngân ở mức nguy hiểm. Kết quả xét nghiệm tại Hong Kong cho thấy chỉ số này là 10971 PPM! Chính phủ Campuchia cũng tố cáo Formosa đã đút lót số tiền tổng cộng là 3 triệu USD cho các quan chức địa phương, và có khoảng 30 vị đã bị chính phủ treo giò trong vụ này.

Vẫn theo archive.ban.org, một năm sau khi thảm kịch môi trường này diễn ra, 2 phóng viên người Campuchia là Phelim Kyne và Chea Sotheacheath đã trở lại Sihanoukville, họ mô tả rằng, cảnh tưởng khá sợ hãi, tức giận, các vấn đề liên quan đến môi trường và sức khỏe vẫn chưa được giải quyết.

telecomit.vn theo soha.vn & archive.ban.org