Gói tín dụng 145.000 tỷ đồng, đòn bẩy cho thị trường bất động sản

Trong bối cảnh giá nhà ở thương mại liên tục leo thang, đặc biệt tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM, nơi mức giá đã chạm ngưỡng 100 triệu đồng/m2, nhà ở xã hội (NƠXH) nổi lên như một giải pháp trọng tâm để giải quyết bài toán an cư cho người dân có thu nhập trung bình và thấp. Để hiện thực hóa mục tiêu này, Chính phủ đã triển khai gói tín dụng ưu đãi lên tới 145.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, sau nhiều tháng, tiến độ giải ngân của gói tín dụng này vẫn còn chậm, cho thấy những vướng mắc đáng kể trong quá trình thực thi, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ và những điều chỉnh chính sách kịp thời.

Theo dữ liệu từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN), đến cuối tháng 6 vừa qua, tổng số tiền cam kết giải ngân cho các dự án NƠXH trong gói 145.000 tỷ đồng mới chỉ đạt 8.300 tỷ đồng, tương đương 5,7% tổng giá trị. Con số này cho thấy sự chênh lệch lớn so với tốc độ giải ngân nhanh chóng của các ngân hàng thương mại nhà nước đối với các loại hình nhà ở khác, vốn đã đạt gần 20.000 tỷ đồng trong một thời gian ngắn. Sự khác biệt rõ rệt này chỉ ra một thực tế: Thị trường đang thiếu hụt trầm trọng các dự án NƠXH đủ điều kiện để triển khai vay vốn.

Ảnh minh họa.

Bộ Xây dựng đã thống kê, tính đến hết tháng 7/2025, cả nước có 692 dự án NƠXH được triển khai. Tuy nhiên, chỉ 146 dự án đã hoàn thành và 144 dự án đang xây dựng (127.261 căn). Mặc dù có tới 402 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư, nhưng việc đưa các dự án này vào xây dựng và hoàn thiện vẫn còn nhiều khó khăn. Tổng thể, tỷ lệ dự án hoàn thành và khởi công mới chỉ đạt 59,6% so với kế hoạch đề ra trong Đề án phát triển NƠXH theo Quyết định 338 của Thủ tướng.

Một trong những nguyên nhân cốt lõi dẫn đến tình trạng này là sự thiếu hụt nguồn cung dự án. Dù Nghị quyết 201 của Quốc hội và Nghị định 192 của Chính phủ đã được ban hành với nhiều cơ chế tháo gỡ vướng mắc về pháp lý, song các chính sách này mới có hiệu lực từ tháng 7 và chưa có đủ thời gian để phát huy hiệu quả trên thực tế. Đây là rào cản lớn nhất cản trở tốc độ giải ngân của gói tín dụng 145.000 tỷ đồng.

Bên cạnh vấn đề nguồn cung, các quy định liên quan đến đối tượng vay cũng là một trở ngại khác. Quy định hiện hành áp dụng đồng loạt trên toàn quốc, trong khi mức thu nhập bình quân giữa các địa phương lại có sự chênh lệch lớn. Điều này khiến nhiều người có nhu cầu thực sự không thể đáp ứng được các tiêu chí cần thiết để tiếp cận nguồn vốn ưu đãi.

Để giải quyết vướng mắc này, NHNN đã tán thành với đề xuất của Bộ Xây dựng về việc điều chỉnh tiêu chí thu nhập. Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đã đồng ý về nguyên tắc nâng ngưỡng thu nhập để được mua NƠXH. Cụ thể, người độc thân có thu nhập đến 20 triệu đồng/tháng (tăng từ 15 triệu) và hộ gia đình hai vợ chồng có tổng thu nhập đến 40 triệu đồng/tháng (tăng từ 30 triệu) sẽ được nới lỏng điều kiện vay. Đây là một bước tiến quan trọng, mở rộng cơ hội an cư cho hàng triệu người dân có thu nhập trung bình.

Không chỉ nới lỏng điều kiện vay, lãi suất cũng được điều chỉnh liên tục để giảm áp lực tài chính cho người mua nhà. Từ mức 8,2% ban đầu, lãi suất cho vay đối với tổ chức tín dụng hiện chỉ còn 6,4%, và đặc biệt, lãi suất cho người vay đã giảm xuống còn 5,9%. Điều này cho thấy sự quyết tâm lớn của hệ thống ngân hàng trong việc hỗ trợ tối đa cho người dân, biến giấc mơ an cư trở nên khả thi hơn bao giờ hết.

Để gói tín dụng 145.000 tỷ đồng thực sự phát huy hiệu quả, cần có sự phối hợp đồng bộ và mạnh mẽ hơn nữa giữa các cơ quan ban ngành. Các bộ, ngành và chính quyền địa phương cần tập trung tháo gỡ các vướng mắc pháp lý, đẩy nhanh tiến độ dự án, và đặc biệt là bàn giao quỹ đất sạch kịp thời. Bên cạnh đó, việc giám sát chặt chẽ quá trình triển khai cũng là yếu tố then chốt để đảm bảo các dự án NƠXH được xây dựng đúng tiến độ và chất lượng. Chỉ khi nguồn cung được gia tăng đáng kể và điều kiện vay được nới lỏng một cách hợp lý, tốc độ giải ngân của gói tín dụng này mới có thể được cải thiện, góp phần đưa NƠXH trở thành trụ cột quan trọng, ổn định của thị trường bất động sản Việt Nam.