Hà Nội: Chuyển đổi số nâng cao hiệu quả chính quyền địa phương 2 cấp

Sau gần 3 tháng vận hành, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại Hà Nội đã khẳng định tính đúng đắn và hiệu quả rõ rệt. Trọng tâm chuyển đổi số không chỉ giúp bộ máy tinh gọn, nâng cao năng lực quản lý, mà còn mở rộng cơ hội để người dân tiếp cận dịch vụ công nhanh chóng, minh bạch, thuận tiện.

Phường, xã bứt phá nhờ công nghệ số

Ngay sau ngày 1/7/2025, thời điểm mô hình chính quyền địa phương 2 cấp chính thức đi vào vận hành, Hà Nội đã hoàn thành kiện toàn bộ máy tại 126 xã, phường mới. Hơn 5.200 cán bộ, công chức, viên chức được điều động; gần 9.700 biên chế được sắp xếp lại, đảm bảo sự thông suốt của công việc.

Điểm đáng chú ý là các thủ tục hành chính nhanh chóng được số hóa, mang lại hiệu quả phục vụ vượt trội, ở thời điểm khi chỉ trong chưa đầy 2 tháng triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, toàn hệ thống đã tiếp nhận trên 523.000 hồ sơ, với hơn 97% được giải quyết đúng hạn. Đây là những con số biết nói, cho thấy bộ máy mới không chỉ duy trì sự ổn định mà còn vận hành hiệu quả, lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo.

Phường Cửa Nam là phường đầu tiên của Hà Nội đưa robot AI vào phục vụ nhân dân - Ảnh: VGP

Tại nhiều xã, phường, tinh thần "lấy người dân làm trung tâm" được cụ thể hóa bằng việc ứng dụng công nghệ trực tiếp vào đời sống.

Phường Cửa Nam nổi lên như một điển hình, sau 45 ngày triển khai Chỉ thị 11/CT-UBND về việc triển khai Chiến dịch "45 ngày đêm ra quân hỗ trợ hoạt động chuyển đổi số tại các xã, phường trong giai đoạn đầu vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp", phường đã kiện toàn 28 tổ chuyển đổi số cộng đồng với 193 thành viên, đưa robot AI vào hoạt động tại bộ phận một cửa.

Robot này vừa tư vấn, phát số thứ tự, vừa hỗ trợ khảo sát sự hài lòng của công dân. Tỷ lệ dịch vụ công trực tuyến của phường tăng vọt từ 34% lên 89%; 100% hồ sơ trực tuyến được giải quyết đúng hạn. Cách làm "đi tận ngõ, gõ tận nhà, cầm tay chỉ việc" của cán bộ cơ sở giúp người dân, đặc biệt là người cao tuổi và nhóm yếu thế, dễ dàng tiếp cận công nghệ mới. Đây là mô hình "phường thông minh" đầu tiên của Thủ đô kết hợp giữa trí tuệ nhân tạo và tương tác trực tiếp, tạo tiền đề để nhân rộng trong thời gian tới.

Xã Minh Châu, xã đảo duy nhất của Hà Nội, từng được coi là "ốc đảo hành chính" do cách trở địa lý. Nay, nhờ chuyển đổi số, hầu hết thủ tục đã được phân cấp về xã. Người dân không còn phải vượt phà ra huyện để làm giấy tờ. Xã cũng tổ chức nhiều lớp tập huấn, mời chuyên gia hỗ trợ, biến đội ngũ cán bộ vốn quen giấy tờ thủ công thành "hạt nhân số".

Minh Châu đang đặt mục tiêu trở thành xã thông minh vào năm 2030, kết hợp chuyển đổi số với phát triển nông nghiệp sạch và du lịch sinh thái. Với hướng đi này, một xã đảo nhỏ bé hoàn toàn có thể trở thành mô hình "nông thôn số" giàu tiềm năng của Thủ đô.

Phường Xuân Đỉnh lại chú trọng xây dựng một nền hành chính gần dân, coi bộ phận một cửa không chỉ là nơi tiếp nhận hồ sơ mà còn là "cửa ngõ" để chính quyền hiểu và đồng hành cùng người dân. Điểm nổi bật ở Xuân Đỉnh là thái độ phục vụ, mỗi cán bộ được quán triệt phương châm "thấu tình, đạt lý", ưu tiên giải quyết dứt điểm những hồ sơ vướng mắc kéo dài, từ đó củng cố niềm tin và sự hài lòng của nhân dân.

Phường Thượng Cát cũng khẳng định sự thay đổi rõ rệt. Trung bình mỗi ngày, phường tiếp nhận hơn 100 hồ sơ, giải quyết đạt tỷ lệ 92,9%. Dù khối lượng công việc lớn, tinh thần phục vụ gần dân, sát dân, cộng với ứng dụng mạnh mẽ công nghệ, đã giúp tạo dựng hình ảnh chính quyền minh bạch, tận tâm. Đây chính là minh chứng cho nhận định: khi cán bộ thay đổi tư duy phục vụ, cộng với công nghệ hiện đại, hiệu quả hành chính sẽ tăng lên gấp nhiều lần.

Những ví dụ trên phản ánh rõ nét sự bứt phá của chính quyền cơ sở. Nếu như trước đây, nhiều người dân còn e ngại hoặc thiếu kỹ năng sử dụng dịch vụ công trực tuyến, thì nay nhờ các tổ chuyển đổi số cộng đồng, sự hỗ trợ tận tình từ đoàn viên, thanh niên và cán bộ phường, xã, tình hình đã thay đổi căn bản. Người dân bắt đầu hình thành thói quen "làm thủ tục online", góp phần giảm tải khối lượng công việc tại bộ phận một cửa, đồng thời nâng cao sự minh bạch, công khai.

Hà Nội yêu cầu đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, số hóa quy trình giải quyết thủ tục hành chính - Ảnh: VGP/Gia Huy

Đẩy mạnh ứng dụng số, nâng cao hiệu quả quản trị đô thị

Từ góc độ Thành phố, chuyển đổi số là giải pháp trọng tâm để nâng hiệu quả của chính quyền hai cấp. Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trần Sỹ Thanh nhiều lần nhấn mạnh: bộ máy cơ sở phải giữ vững tiến độ, đồng thời quyết tâm phát triển kinh tế - xã hội, tạo đà tăng trưởng bền vững.

Một trong những điểm nhấn là đào tạo cán bộ. Thay vì hình thức, các lớp tập huấn được triển khai theo hướng "cầm tay chỉ việc", gắn trực tiếp với tình huống thực tiễn. Cán bộ vừa học, vừa xử lý tình huống phát sinh, qua đó nâng cao trình độ công nghệ thông tin và kỹ năng phục vụ nhân dân.

Tuy nhiên, Hà Nội cũng thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế như: Chất lượng hoạt động giữa các địa phương chưa đồng đều, hạ tầng công nghệ còn thiếu, đội ngũ cán bộ cơ sở đôi chỗ chưa theo kịp yêu cầu. Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Văn Phong đã chỉ rõ, đây là điểm yếu cần khắc phục, coi đào tạo cán bộ là then chốt và phải đi vào thực chất.

Để tiếp tục hiệu quả trong triển khai chính quyền địa phương hai cấp, ngày 22/9/2025, Thành ủy Hà Nội ban hành Thông báo số 2438-TB/TU kết luận về triển khai mô hình chính quyền hai cấp. Trong đó, Thành ủy Hà Nội yêu cầu hoàn thiện cơ chế, chính sách liên quan, phân cấp rõ ràng giữa các cấp trong các lĩnh vực trọng yếu như kinh tế, đầu tư, đất đai, giáo dục, y tế.

Kiện toàn, nâng cấp Trung tâm Phục vụ hành chính công một cấp trước ngày 1/11/2025, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, số hóa quy trình giải quyết thủ tục hành chính. Sắp xếp tổ chức bộ máy bên trong các cơ quan, bố trí hợp lý nguồn lực và nhân sự. Đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị CNTT cho cấp xã, song song với đào tạo cán bộ để đáp ứng yêu cầu mới.

Rõ ràng, để chuyển đổi số thực sự trở thành "xương sống" nâng hiệu quả quản trị đô thị, Hà Nội cần vừa duy trì những kết quả bước đầu, vừa khắc phục triệt để khó khăn còn tồn tại. Đây không chỉ là yêu cầu quản lý, mà còn là sự kỳ vọng của hàng triệu người dân Thủ đô đối với một nền hành chính công khai, minh bạch, hiệu quả.

Hà Nội đang đi đúng hướng khi xây dựng một nền hành chính hiện đại, lấy công dân số làm trung tâm, hướng tới phát triển bền vững. Con đường này đòi hỏi nỗ lực không ngừng từ cả bộ máy chính quyền lẫn người dân. Và thành quả đạt được hôm nay chính là nền tảng vững chắc để Hà Nội tiếp tục khẳng định vị thế đi đầu trong chuyển đổi số, hiện đại hóa chính quyền, kiến tạo tương lai cho Thủ đô.