Hà Nội: Mở đường cho mô hình phát triển kinh tế - văn hóa kết hợp bảo tồn di sản

Nghị quyết về khu phát triển thương mại và văn hóa trên địa bàn thành phố Hà Nội được thông qua đã mở đường cho mô hình phát triển kinh tế - văn hóa gắn với bảo tồn di sản, gìn giữ bản sắc Thủ đô.

Tại kỳ họp thứ 25, HĐND TP. Hà Nội đã thông qua Nghị quyết về khu phát triển thương mại và văn hóa trên địa bàn thành phố Hà Nội. 

Nghị quyết không chỉ cụ thể hóa quy định tại khoản 8 Điều 21 Luật Thủ đô mà còn thể hiện tầm nhìn chiến lược, kết hợp hài hòa giữa phát triển thương mại, du lịch và bảo tồn di sản văn hóa. 

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.

Nghị quyết được thông qua tạo khung pháp lý chặt chẽ, khuyến khích sự tham gia của cộng đồng, doanh nghiệp và tổ chức để xây dựng các không gian văn hóa - thương mại tầm vóc, mang bản sắc Thủ đô.

Theo Nghị quyết, khu phát triển thương mại và văn hoá là một không gian chức năng được thành lập tại khu phố, tuyến phố, làng nghề, điểm dân cư nông thôn hiện hữu để huy động nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển các hoạt động thương mại, văn hóa, du lịch, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, tạo động lực hình thành hệ sinh thái sáng tạo.

Đặc biệt, Hà Nội ưu tiên bố trí các khu phát triển tại khu vực định hướng phát triển theo mô hình TOD (Transit Oriented Development - đô thị định hướng giao thông công cộng) theo quy định của Luật Thủ đô.

Khu phát triển thương mại và văn hóa sẽ vận hành theo nguyên tắc tự nguyện, tự quản; bảo đảm sự đồng thuận đa số đại diện của cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, chủ sở hữu nhà ở/công trình kiến trúc, hộ gia đình thường trú trong khu.

Hà Nội hiện có 6.489 di tích lịch sử văn hóa, 1.793 di sản văn hóa phi vật thể và 1.350 làng nghề, sở hữu tiềm năng lớn để triển khai mô hình này. Với sự ra đời của các khu thương mại và văn hóa tầm vóc, Hà Nội đang hướng tới trở thành “Thành phố sáng tạo” và trung tâm giao thoa văn hóa khu vực. Có thể kể đến các khu vực như phố cổ Hà Nội, phố ẩm thực Tống Duy Tân - ngõ Cấm Chỉ hay phố đi bộ đảo Ngọc - Ngũ Xã đã minh chứng hiệu quả ban đầu, thu hút du khách và tạo động lực kinh tế.

Nghị quyết quy định điều kiện để được xem xét thành lập khu phát triển thương mại và văn hóa phải đồng thời thỏa mãn 3 tiêu chí: Có địa điểm cụ thể và khả năng cải tạo hoặc xây dựng hạ tầng văn hóa - thương mại; có phương án hoạt động, tài chính khả thi; có trên 50% đại diện cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, trung tâm công nghiệp văn hoá (nếu có), chủ sở hữu nhà ở hoặc công trình kiến trúc, hộ gia đình thường trú đồng thuận về tham gia, thành lập khu phát triển thương mại và văn hóa.

Nghị quyết cũng khẳng định Nhà nước khuyến khích và ưu tiên đầu tư các hạng mục công cộng: hạ tầng giao thông, cảnh quan đô thị, công trình tiện ích, bảo tồn di sản văn hóa, trung tâm công nghiệp văn hóa, đồng thời nâng cao chất lượng dịch vụ công tại khu vực. Việc này không chỉ góp phần cải thiện điều kiện sống mà còn tăng tính hấp dẫn đầu tư và du lịch.

Bên cạnh đó, khu phát triển thương mại và văn hóa được hỗ trợ kinh phí quảng bá, truyền thông về sự kiện, hoạt động văn hóa, nghệ thuật trên các phương tiện thông tin, truyền thông thuộc Thành phố theo quy định chung của Thành phố. Hỗ trợ tối đa 40% kinh phí tổ chức, sản xuất chương trình nhưng không quá 200 triệu đồng/1 sự kiện, hoạt động có giá trị đặc sắc về văn hóa, nghệ thuật hoặc có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa của Thủ đô hoặc có tác động tích cực đến việc quảng bá hình ảnh, văn hóa, con người của Thủ đô và đất nước đến cộng đồng quốc tế.

Được ngân sách của thành phố hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực chất lượng cao trong các ngành công nghiệp văn hóa; hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo thông qua các chương trình tài trợ và vườn ươm doanh nghiệp, thử nghiệm có kiểm soát đối với các sản phẩm công nghiệp văn hoá mới quy định tại khoản 6 Điều 4 Nghị quyết này, được thực hiện theo các quy định của thành phố.

Ưu tiên sử dụng Quỹ bảo tồn khu vực nội đô lịch sử để cải tạo, chỉnh trang đô thị, bảo tồn, tu bổ, phục hồi di sản văn hóa, công trình kiến trúc có giá trị tại khu phát triển thương mại và văn hóa. Khuyến khích việc hình thành và huy động các quỹ hợp pháp khác để hỗ trợ thành lập, vận hành hoạt động của khu phát triển thương mại và văn hóa.