Hạ tầng số - 'Chìa khóa' chuyển đổi số và phát triển kinh tế số tại Quảng Ninh

Xác định hạ tầng số là yếu tố quyết định, Quảng Ninh đã hoàn thiện mạng lưới viễn thông với hàng nghìn trạm phát sóng (bao gồm 5G), 3 trung tâm dữ liệu lớn và hàng loạt CSDL dùng chung.

Nền tảng vững chắc này đang thúc đẩy mạnh mẽ các ứng dụng số và hướng tới mục tiêu hình thành "cảng dữ liệu" khu vực phía Bắc.

Nhận thức rõ hạ tầng số là yếu tố then chốt quyết định thành công của chuyển đổi số và phát triển kinh tế số, Quảng Ninh đã dành nguồn lực lớn để xây dựng, hoàn thiện đồng bộ hạ tầng viễn thông, công nghệ thông tin (CNTT) và dữ liệu số, từng bước hình thành nền tảng số hiện đại, thông minh, phục vụ hiệu quả phát triển KT-XH.

Tính đến cuối năm 2024, toàn tỉnh có hơn 5.200 trạm thu phát sóng di động (3G, 4G, 5G), trong đó 148 trạm 5G; tỷ lệ phủ sóng mạng 4G đạt 100% dân số, tăng 27% so với năm 2020. Tỷ lệ hộ gia đình có băng rộng cáp quang đạt gần 98%, trong khi 94% dân số đang sử dụng điện thoại thông minh – một con số vượt trội so với bình quân cả nước (91,9%). Tỉnh cũng đã triển khai Kế hoạch phát triển hạ tầng số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, hướng tới đồng bộ hóa hạ tầng viễn thông, CNTT, dữ liệu và nền tảng số trong toàn tỉnh.

Cán bộ kỹ thuật Viettel Quảng Ninh thi công lắp đặt trạm phát sóng 5G phục vụ phủ sóng 5G ở các trọng điểm trên địa bàn toàn tỉnh. Ảnh: Hoàng Quỳnh.

Kế thừa hạ tầng CNTT đã được đầu tư từ Đề án xây dựng chính quyền điện tử, thành phố thông minh, Quảng Ninh cũng đang tiếp tục phát huy, sử dụng hiệu quả các hạ tầng được đầu tư phục vụ chuyển đổi số toàn diện của tỉnh. Hiện trên địa bàn tỉnh có 3 Trung tâm Tích hợp dữ liệu gồm: Trung tâm Tích hợp dữ liệu tỉnh vận hành toàn bộ hệ thống chính quyền điện tử tỉnh Quảng Ninh; Trung tâm dữ liệu của khối Đảng đặt tại Tỉnh ủy; Trung tâm dữ liệu của Văn phòng UBND tỉnh. Hệ thống mạng WAN với tổng 294 điểm, kết nối toàn tỉnh đến trục NDXP quốc gia và kết nối đến hệ thống quản lý văn bản điện tử quốc gia (CPNet), bảo đảm khả năng kết nối, chia sẻ dữ liệu trên toàn hệ thống chính trị. Hệ thống hội nghị trực tuyến với 239 điểm cầu giúp tổ chức các cuộc họp, chỉ đạo điều hành thông suốt, tiết kiệm thời gian và chi phí.

Cùng với việc hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật, tỉnh chú trọng xây dựng dữ liệu và nền tảng số dùng chung, coi đây là “tài nguyên mới” của thời đại số. Đến nay, Quảng Ninh đã công bố 70 cơ sở dữ liệu dùng chung và 65 cơ sở dữ liệu mở thuộc 10 lĩnh vực, trong đó nhiều cơ sở dữ liệu trọng điểm như giáo dục, y tế, đất đai, quy hoạch, giao thông, đầu tư công, văn hóa… đang được cập nhật, kết nối và chia sẻ thông tin phục vụ công tác quản lý, điều hành cũng như phát triển kinh tế - xã hội.

Chị Nguyễn Thị Thu Thương, chủ cơ sở sản xuất ruốc tép chưng thịt Long Thương (phường Quảng Yên) sử dụng nền tảng mạng xã hội để giới thiệu sản phẩm. 

Hạ tầng số phát triển mạnh mẽ đã mở đường cho kinh tế số của Quảng Ninh tăng trưởng ổn định. Theo Tổng cục Thống kê, tỷ trọng kinh tế số trong GRDP của tỉnh đạt 6,96% năm 2024, với các lĩnh vực nổi bật như thương mại điện tử, tài chính số, logistics thông minh và quản trị doanh nghiệp trên nền tảng số. Các ứng dụng số liên quan đến khám, chữa bệnh từ xa, học trực tuyến, tuyển sinh đầu cấp, mua, bán hàng online, thanh toán không dùng tiền mặt… được kết nối thông suốt, nhanh chóng. Nhu cầu tiếp cận thông tin của nhân dân thuận tiện. Chị Nguyễn Thị Thu Thương, chủ Cơ sở sản xuất ruốc tép chưng thịt Long Thương (phường Quảng Yên) cho biết: Hạ tầng công nghệ, viễn thông hiện đại giúp các hộ kinh doanh, buôn bán như chúng tôi dễ dàng quảng bá, giới thiệu sản phẩm của mình trên các sàn thương mại điện tử, mạng xã hội, đưa nông sản Quảng Ninh vươn xa hơn.

Trong giai đoạn tới, Sở KH&CN đang tiếp tục tham mưu cho tỉnh tăng cường đầu tư, hoàn thiện hạ tầng cho chuyển đổi số, đặc biệt là hạ tầng thúc đẩy phát triển đô thị thông minh, hạ tầng phát triển công nghệ cao. Cụ thể, xây dựng hạ tầng 5G, Internet vạn vật (IoT) tại các khu, cụm công nghiệp; nâng cấp Trung tâm Tích hợp dữ liệu tỉnh theo hướng hiện đại, tích hợp hạ tầng lưu trữ và điện toán đám mây. Đồng thời, tham mưu cho tỉnh phát triển hạ tầng công nghệ số tiên tiến, hiện đại, dung lượng lớn, tốc độ cao; từng bước ứng dụng, khai thác hiệu quả các công nghệ chiến lược như: Trí tuệ nhân tạo, IoT, dữ liệu lớn, điện toán đám mây, chuỗi khối, bán dẫn, 5G, 6G, vệ tinh và các công nghệ mới nổi. Tỉnh cũng đang thúc đẩy hình thành Khu công nghệ thông tin tập trung Hạ Long (Ha Long ICT Park) – mô hình “cảng dữ liệu” và trung tâm đổi mới sáng tạo khu vực phía Bắc.