Hỗ trợ địa phương bảo đảm hoạt động khoa học và công nghệ thông suốt, hiệu quả

Các vướng mắc liên quan đến hoạt động khoa học và công nghệ (KH&CN) sẽ được Bộ KH&CN đồng hành cùng các địa phương tháo gỡ kịp thời, với mục tiêu bảo đảm cho chính quyền hai cấp hoạt động thông suốt và hiệu quả nhất.

Trong thời gian gần đây, liên tục các đoàn công tác của Bộ KH&CN đã được cử đi địa phương. Có đoàn đến làm việc ở các địa phương vùng đồng bằng. Có đoàn từ Bắc vào phía Nam và cũng có đoàn lên với các địa phương vùng đồi núi xa xôi.

Thành phần trong đoàn là các cán bộ quản lý, chuyên viên, các chuyên gia có trình độ chuyên môn chuyên sâu với mong muốn về với địa phương tìm hiểu, nắm bắt các tâm tư, nguyện vọng, các vướng mắc cần được tháo gỡ kịp thời liên quan đến lĩnh vực KH&CN tại địa phương, hướng tới hợp tác, hỗ trợ, thúc đẩy phục vụ chính quyền hai cấp được vận hành thông suốt và hiệu quả, vì sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp.

Các cơ quan chức năng từ Trung ương tới địa phương, người dân và tổ chức, doanh nghiệp đều nhận thức được rằng, đất nước ta bước vào kỷ nguyên phát triển mới, đang đặt ra yêu cầu rất cao về đổi mới tổ chức bộ máy, đổi mới phương thức lãnh đạo, điều hành và nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của toàn bộ hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở. Việc sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính là một chủ trương lớn, đặc biệt quan trọng của Đảng và Nhà nước ta, mang tính chiến lược lâu dài, thể hiện quyết tâm chính trị rất lớn trong việc xây dựng một nền hành chính tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân tốt hơn đúng như tinh thần chỉ đạo của Đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm.

Bộ KH&CN cùng tỉnh Thái Nguyên tháo gỡ khó khăn về KH&CN khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp.

Với quyết tâm cao độ, sự đoàn kết, đồng lòng, vượt qua các rào cản khó khăn, chủ động, sáng tạo và linh hoạt, các địa phương đã nỗ lực rất lớn và sau một thời gian ngắn vận hành, chính quyền địa phương 2 cấp cơ bản thông suốt, liên tục. 

Thực tế qua các đoàn làm việc của Bộ KH&CN về các địa phương cho thấy, các địa phương đã nêu ra những kết quả làm việc, giải quyết công việc với khối lượng khổng lồ. Các vướng mắc đã được kịp thời giải quyết và tiếp tục tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc nảy sinh trong thực tiễn đặt ra.

Mới đây, Đoàn công tác của Bộ KH&CN đã có buổi làm việc tại tỉnh Thái Nguyên khảo sát về tình hình triển khai, vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Thông qua buổi làm việc cho thấy, sau gần hai tháng triển khai, mô hình chính quyền địa phương hai cấp, lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (KHCN, ĐMST, CĐS) tại Thái Nguyên bộ máy được kiện toàn, dịch vụ công trực tuyến tăng mạnh, người dân và doanh nghiệp được phục vụ thuận lợi hơn. Tuy vậy, trong quá trình triền khai, Thái Nguyên vẫn gặp một số khó khăn, vướng mắc cần sớm tháo gỡ như: Một số xã, phường còn hạn chế về hạ tầng công nghệ thông tin và nhân lực chuyên môn; việc đồng bộ dữ liệu giữa các hệ thống còn gặp trục trặc; chưa có chính sách khuyến khích doanh nghiệp công nghệ đầu tư phát triển hạ tầng, các khu công nghệ, trung tâm đổi mới sáng tạo… Tỉnh kiến nghị Bộ KH&CN sớm tổ chức tập huấn, đào tạo về nghiệp vụ để triển khai thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ được phân cấp, phân quyền; ban hành hướng dẫn xác định vị trí việc làm về CĐS được hưởng mức hỗ trợ quy định tại Nghị định số 179/2025/NĐ-CP; cử đầu mối có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ để chuyên quản, hướng dẫn tỉnh các vấn đề liên quan đến triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW và triển khai các hệ thống thông tin phục vụ chính quyền 2 cấp… 

Báo cáo với Đoàn công tác tại buổi làm việc, ông Dương Hữu Bường - Giám đốc Sở KH&CN Thái Nguyên cho biết, tại một số xã vùng cao, miền núi của tỉnh, người dân còn hạn chế trong việc tiếp cận dịch vụ công trực tuyến do hạ tầng viễn thông chưa đồng bộ. 

Hiện tại, Thái Nguyên vẫn còn 55 thôn, bản chưa có sóng di động 3G/4G/5G; 123 thôn, bản chưa được phủ cáp quang. Đề nghị Bộ tiếp tục đôn đốc các nhà mạng khẩn trương khắc phục tình trạng “lõm sóng”, tạo điều kiện cho người dân được tiếp cận dịch vụ số thuận lợi. Đồng thời, đề nghị bổ sung thêm nguồn lực để triển khai số hoá toàn bộ tài liệu, góp phần xây dựng chính quyền số đồng bộ, hiệu quả.

Đại diện các đơn vị chuyên môn của Bộ KH&CN đã trực tiếp trao đổi, giải đáp các vẫn đề cụ thể mà địa phương đã nêu; đồng thời, chia sẻ nhiều kinh nghiệm thực tiễn và hướng dẫn địa phương triển khai thực hiện các quy định, quy trình nghiệp vụ. 

Thay mặt Đoàn công tác, ông Nguyễn Sỹ Đăng - Phó Vụ trưởng Vụ Đánh giá và Thẩm định công nghệ, Trưởng đoàn công tác đã ghi nhận, đánh giá cao những nỗ lực của Thái Nguyên trong triển khai mô hình mới. Sở KH&CN đã có nhiều giải pháp đột phá nhằm giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong vận hành chính quyền địa phương hai cấp. Đồng thời khẳng định cam kết đồng hành, hỗ trợ Thái Nguyên trong thực hiện mô hình chính quyền hai cấp nhằm bảo đảm hoạt động KH&CN thông suốt, hiệu quả.

Đến với tỉnh Lâm Đồng, Đoàn công tác của Bộ KH&CN do bà Trần Bích Ngọc, Phó Cục trưởng Cục An toàn bức xạ và hạt nhân (ATBXHN) làm Trưởng đoàn đã có buổi làm việc với UBND tỉnh Lâm Đồng để nắm bắt tình hình thực tế quá trình vận hành mô hình chính quyền hai cấp, kịp thời tháo gỡ những vướng mắc khi triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW, Nghị định 132/2025/NĐ-CP và Nghị định 133/2025/NĐ-CP.

Cụ thể theo báo cáo, Lâm Đồng vẫn phải đối mặt với một số khó khăn, hạn chế trong quá trình triển khai mô hình chính quyền hai cấp, như: Văn bản hướng dẫn chi tiết chưa được ban hành đầy đủ, gây lúng túng trong việc áp dụng, đặc biệt với các lĩnh vực chuyên ngành cao như ATBXHN, sở hữu trí tuệ (SHTT), tiêu chuẩn đo lường chất lượng (TCĐLCL), CĐS; quy định về hướng dẫn, quản lý, theo dõi hoạt động KH&CN ở địa bàn xã/phường. Ngoài ra, tỉnh còn thiếu cơ chế, chính sách đột phá để triển khai linh hoạt các định hướng lớn của Nghị quyết; các nội dung mới mang tính dẫn dắt như sandbox, đầu tư mạo hiểm, ĐMST mở vẫn chưa có hành lang pháp lý cụ thể; nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực CĐS còn mỏng và chưa đồng đều…

Bộ KH&CN đồng hành cùng tỉnh Lâm Đồng, trực tiếp tháo gỡ những vướng mắc để địa phương vận hành chính quyền hai cấp hiệu quả

Tại buổi làm việc, ông Võ Thành Công, Giám đốc Sở KH&CN tỉnh Lâm Đồng đã kiến nghị một số nội dung trọng tâm nhằm tháo gỡ những khó khăn trên. Cụ thể như: Bố trí kinh phí để Lâm Đồng triển khai dự án “Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu không gian địa lý dùng chung tỉnh”; Thẩm định, hướng dẫn xây dựng Khu công nghệ cao; Hỗ trợ tỉnh tiếp cận các chương trình KH&CN cấp quốc gia về CĐS, đô thị thông minh, ĐMST; Tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản KHCN, ĐMST & CĐS ở cả cấp tỉnh và cấp cơ sở. Đồng thời đề nghị: Cục ATBX&HN bổ sung quy định về quản lý thiết bị bức xạ nhỏ lẻ (máy X-quang nha khoa, XRF cầm tay…); Xây dựng và triển khai lộ trình chia sẻ dữ liệu dùng chung của Cục SHTT với các địa phương; Sớm ban hành các Thông tư hướng dẫn vị trí việc làm công chức, viên chức nghiệp vụ chuyên ngành KH&CN trong cơ quan, tổ chức thuộc ngành, lĩnh vực KH&CN; Ủy ban TCĐLCL Quốc gia hướng dẫn cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động thử nghiệm chất lượng sản phẩm, hàng hóa…

Trong khuôn khổ buổi làm việc, các thành viên trong Đoàn trực tiếp trao đổi với cán bộ vận hành và người dân sử dụng dịch vụ, ghi nhận những kết quả đạt được của cấp tỉnh và cấp xã; giải đáp một số vướng mắc của địa phương về các lĩnh vực như SHTT, TCĐLCL, ATBXHN, TTHC, CĐS và ứng dụng CNTT. Đoàn cũng tập trung hướng dẫn việc thực hiện các quy định, quy trình nghiệp vụ và chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn trong triển khai nhiệm vụ phân cấp, phân quyền phù hợp với điều kiện của địa phương.

Bên cạnh việc ghi nhận đầy đủ các kiến nghị của tỉnh, xã để Bộ KH&CN rà soát, đề xuất hoàn thiện khung pháp lý, Đoàn công tác cũng cam kết tiếp tục đồng hành, hỗ trợ Lâm Đồng trong nâng cao kỹ năng CNTT, CĐS và nghiệp vụ chuyên ngành; hỗ trợ địa phương trong thực hiện mô hình chính quyền hai cấp; bảo đảm hoạt động KH&CN thông suốt, hiệu quả. Đối với một số nội dung vượt quá thẩm quyền, Đoàn đã ghi nhận, tổng hợp để báo cáo Lãnh đạo Bộ và đề xuất các giải pháp kịp thời tháo gỡ; bên cạnh đó, đề nghị Sở tiếp tục chú trọng công tác tham mưu UBND tỉnh thực hiện tốt các nhiệm vụ địa phương đã được phân cấp, phân quyền.

Thay mặt đoàn công tác, bà Trần Bích Ngọc đánh giá cao sự chuẩn bị, tính chủ động và tinh thần trách nhiệm của các cấp chính quyền tỉnh, xã trong triển khai Nghị định 132 và 133. Những kết quả đạt được đã cho thấy năng lực thích ứng nhanh của bộ máy chính quyền hai cấp, là tiền đề để địa phương nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về KH&CN, phục vụ tốt hơn người dân và doanh nghiệp.

Bà Trần Bích Ngọc đề nghị tỉnh tiếp tục bám sát, triển khai hiệu quả các nội dung quản lý nhà nước về KHCN, ĐMST & CĐS đã được phân định thẩm quyền cho chính quyền cấp tỉnh, xã; tiếp tục có giải pháp phát triển nhân lực chuyên môn, chuyên trách về KH&CN; tăng cường phối hợp các cơ quan liên quan; tiếp tục tranh thủ sự hướng dẫn, hỗ trợ về chuyên môn của Sở KH&CN…

“Bộ KH&CN khẳng định sẽ tiếp tục đồng hành cùng Lâm Đồng, trực tiếp tháo gỡ những vướng mắc để địa phương vận hành chính quyền hai cấp hiệu quả, tiến tới xây dựng nền “hành chính chủ động, gần dân, sát dân, vì sự hài lòng của người dân”, bà Trần Bích Ngọc nhấn mạnh.