Nâng cao năng lực cạnh tranh cho sản phẩm Việt: Chìa khóa từ liên kết và chuyển đổi số

Để hàng hóa Việt Nam vươn xa, không chỉ cần chất lượng sản phẩm tốt mà còn đòi hỏi một chuỗi giá trị bền vững, minh bạch và thích ứng linh hoạt với thị trường. Từ việc tăng cường liên kết thị trường, xây dựng chuỗi cung ứng bền vững, đến việc tận dụng sức mạnh của thương mại điện tử và chuyển đổi số...

Hàng việt được nhiều người tiêu dùng đón nhận.

Ông Bùi Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại.

Lấy ví dụ từ ngành trầm hương - một sản vật quý giá được xem là “quốc bảo” của Việt Nam. Mặc dù có giá trị kinh tế, văn hóa và tâm linh cao, ngành này vẫn đối mặt với nhiều thách thức như khai thác tự phát, thiếu tiêu chuẩn quốc tế và chuỗi cung ứng chưa minh bạch. Tình trạng hàng giả, hàng nhái tràn lan gây tổn hại nghiêm trọng đến thương hiệu.

Để giải quyết vấn đề này, ông Hà Duyên Minh, Giám đốc công ty TNHH Trầm hương Lotus Khánh Hòa, cho rằng cần phải xây dựng một chuỗi cung ứng bền vững và minh bạch thông qua các giải pháp đồng bộ như quy hoạch và phát triển vùng nguyên liệu bền vững; hình thành các vùng trồng trầm hương tập trung, áp dụng các tiêu chuẩn canh tác hữu cơ, kiểm soát chất lượng từ vườn ươm đến thu hoạch.

"Việc cấp chứng chỉ quốc tế như CITES, FSC sẽ giúp sản phẩm trầm hương Việt Nam đáp ứng các yêu cầu khắt khe của các thị trường cao cấp như Trung Đông, Nhật Bản và châu Âu", ông Minh lưu ý.

Đồng thời chuẩn hóa quy trình sản xuất và chế biến. Áp dụng công nghệ hiện đại để kiểm soát chất lượng sản phẩm đầu ra, từ đó tạo ra những sản phẩm có giá trị cao như tinh dầu, nhang nụ, vòng tay.

Bên cạnh đó, xây dựng thương hiệu quốc gia và câu chuyện sản phẩm. Trầm hương không chỉ là một sản phẩm, mà còn mang theo câu chuyện về văn hóa, tâm linh của Việt Nam. Việc truyền thông hiệu quả câu chuyện này sẽ tạo ra sự khác biệt và giá trị độc đáo trên thương trường quốc tế.

Cuối cùng, tăng cường trách nhiệm xã hội. Các doanh nghiệp cần đồng hành cùng chính quyền địa phương triển khai các chương trình trồng rừng trầm hương tái tạo, bảo vệ môi trường sinh thái, đồng thời tạo sinh kế ổn định cho người dân, góp phần xóa đói giảm nghèo. Một chuỗi cung ứng bền vững và minh bạch chính là chìa khóa để khẳng định thương hiệu Việt trên trường quốc tế.

Để làm được điều đó, theo ông Đỗ Hồng Trung, Phó Chánh Văn phòng Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, cần phải tăng cường kiểm soát chất lượng hàng hóa, xử lý mạnh tay với hàng giả, hàng nhái. Việc này không chỉ bảo vệ người tiêu dùng mà còn giữ vững uy tín của doanh nghiệp và hình ảnh quốc gia. Bên cạnh vai trò của các cơ quan chức năng, cần phát huy sức mạnh của người tiêu dùng và các tổ chức xã hội trong việc giám sát và tố giác các hành vi vi phạm.

Động lực từ chuyển đổi số logistics và thương mại điện tử 

Chuyển đổi số không chỉ là xu hướng mà còn là giải pháp đột phá để nâng cao năng lực cạnh tranh cho sản phẩm Việt. Đặc biệt trong lĩnh vực logistics và quản lý chuỗi cung ứng, công nghệ số đóng vai trò vô cùng quan trọng.

Ông Hoàng Nguyên Vũ, Tổng Giám đốc Công ty Inotev, cho rằng hiện nay, ngành logistics của Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế như hạ tầng kho bãi chưa đồng đều, vận tải phụ thuộc nhiều vào đường bộ dẫn đến tắc nghẽn và chi phí cao, cùng với đó là nhân sự chủ yếu làm thủ công. Những bất cập này làm giảm hiệu quả hoạt động, tăng chi phí và khó kiểm soát chất lượng.

Chuyển đổi số trong logistics và chuỗi cung ứng sẽ giúp giải quyết các vấn đề trên. Việc ứng dụng các công nghệ hiện đại như Hệ thống quản lý kho (WMS), tự động hóa kho bãi, kết nối API với các sàn thương mại điện tử, và theo dõi vận chuyển thời gian thực bằng IoT và GPS sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình, giảm thiểu sai sót, tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động.

Bên cạnh logistics, thương mại điện tử cũng đang trở thành một kênh phân phối hiện đại và hiệu quả. Quy mô thương mại điện tử tại Việt Nam đã vượt qua con số 25 tỷ USD vào năm 2024, cho thấy tiềm năng to lớn của thị trường này. Thương mại điện tử không chỉ giúp doanh nghiệp tiếp cận trực tiếp với người tiêu dùng mà còn cắt giảm được chi phí phân phối, vận hành và nhân sự.

Để tận dụng tối đa lợi thế của thương mại điện tử, ông Bùi Huy Hoàng, Phó Giám đốc Trung tâm Thương mại điện tử và Công nghệ số - Cục Thương mại điện tử và kinh tế số, (Bộ Công Thương), khuyến nghị các doanh nghiệp cần có định hướng rõ ràng và tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

Chỉ khi có đội ngũ nhân sự có kiến thức và kỹ năng về thương mại điện tử, các doanh nghiệp mới có thể phát huy hiệu quả kênh phân phối này. Các chương trình đào tạo chuyên sâu về pháp lý, kinh doanh trực tuyến, xuất khẩu xuyên biên giới và ứng dụng AI trong thương mại điện tử sẽ là những công cụ hỗ trợ đắc lực.

Ông Bùi Huy Hoàng, Phó Giám đốc Trung tâm Thương mại điện tử và Công nghệ số - Cục Thương mại điện tử và kinh tế số.

Việc ứng dụng các hệ thống quản lý chất lượng quốc tế và các loại tem điện tử, NFC, RFID cũng là một phần của chuyển đổi số để bảo vệ thương hiệu và truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Điều này đặc biệt quan trọng khi xuất khẩu sang các thị trường yêu cầu cao về minh bạch.

“Một chiến lược toàn diện, bao gồm cả việc tăng cường liên kết và chuyển đổi số là hai mặt của một vấn đề, bổ trợ cho nhau để tạo ra sức mạnh tổng hợp. Sự liên kết chặt chẽ giữa các bên trong chuỗi cung ứng, từ nhà sản xuất đến người tiêu dùng, kết hợp với việc ứng dụng công nghệ số để tối ưu hóa mọi quy trình, sẽ là "chìa khóa" giúp hàng hóa Việt Nam vượt qua thách thức, nắm bắt cơ hội và vươn tầm quốc tế”, ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn, Phó Cục trưởng, Cục quản lý và phát triển thị trường trong nước nhấn mạnh.