Nhiều giải pháp kỹ thuật và công nghệ được áp dụng giúp nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng

Thay đổi tư duy đầu tư, áp dụng đồng bộ nhiều giải pháp công nghệ, tối ưu hóa quy trình sản xuất, chủ động sáng tạo trong cách nghĩ - cách làm,… giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí nguyên/nhiên vật liệu, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm… là những kết quả nổi bật mà doanh nghiệp có được khi tham gia Chương trình Thỏa thuận tự nguyện thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong các ngành công nghiệp tiêu thụ nhiều năng lượng (Chương trình VAS).

Từ sự hỗ trợ của Chính phủ Đan Mạch trong lĩnh vực năng lượng

Chương trình thuộc Hợp phần 3 (Phát triển carbon thấp trong ngành công nghiệp) trong khuôn khổ Chương trình hợp tác đối tác năng lượng Việt Nam - Đan Mạch giai đoạn 2020 - 2025 (DEPP3) do Chính phủ Đan Mạch tài trợ.

Ông Jorgen Hvid, Cố vấn dài hạn Chương trình DEPP3 cho biết, Chương trình DEPP3 là dự án hỗ trợ kỹ thuật do Chính phủ Đan Mạch tài trợ không hoàn lại giao Bộ Công Thương là cơ quan chủ quản. Mục tiêu tổng quát của Chương trình là hỗ trợ Việt Nam xây dựng lộ trình phát triển carbon thấp cho ngành năng lượng phù hợp với cam kết đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC).

Ông Jorgen Hvid - Cố vấn dài hạn Chương trình DEPP3 chia sẻ thông tin về Chương trình.

Bà Trần Hồng Việt, Quản lý chương trình cấp cao, Đại sứ quán Đan Mạch tại Việt Nam cho biết thêm, Chương trình VAS là một hoạt động của Chương trình DEPP3, được thiết kế nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp công nghiệp tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng và giảm phát thải CO₂. Chương trình được xây dựng trên cơ sở hợp tác tự nguyện giữa cơ quan quản lý nhà nước - Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công và các doanh nghiệp công nghiệp.

Đến thời điểm hiện tại, Chương trình VAS đã hỗ trợ kỹ thuật cho 21 doanh nghiệp trong 15 ngành công nghiệp, thông qua đó xác định 119 dự án hiệu quả năng lượng với tiềm năng tiết kiệm xấp xỉ 197,4 GWh hàng năm, tương đương với việc cắt giảm 77.913 tấn phát thải khí CO₂. Theo tính toán sơ bộ, nếu tất cả các dự án được thực hiện, có thể tiết kiệm khoảng 6 triệu USD chi phí năng lượng, với thời gian thu hồi vốn trung bình khoảng 3,2 năm.

Ngoài hỗ trợ các doanh nghiệp công nghiệp, Chương trình DEPP3 cũng hỗ trợ nâng cao năng lực cho các kiểm toán viên năng lượng và người quản lý năng lượng trong nước. Tới thời điểm hiện tại, khoảng 55 kiểm toán viên đến từ 9 công ty kiểm toán năng lượng và hơn 95 cán bộ kỹ thuật đã được các chuyên gia Đan Mạch hướng dẫn sử dụng các công cụ và phương pháp tiếp cận mới để thực hiện kiểm toán năng lượng đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng quốc tế.

Đến “tận mục sở thị” tại doanh nghiệp

Trong khuôn khổ Hợp phần 3 thuộc Chương trình DEPP3, ngày 9/10/2025, Bộ Công Thương đã phối hợp với Cục Năng lượng Đan Mạch, Đại sứ quán Đan Mạch tại Việt Nam đã tổ chức chuyến tham quan thực tế cho đoàn phóng viên, nhà báo tới từ các cơ quan báo chí như: Báo Nhân dân Báo Thông tấn xã Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Báo Công Thương, Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam… tại 2 doanh nghiệp tiêu biểu tham gia Chương trình VAS là gồm Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Công nghệ Bia - Rượu - Nước giải khát Hà Nội (HABECO-ID) và Công ty Cổ phần Sông Đà Cao Cường. Đây là những đơn vị đã tích cực đầu tư, áp dụng các giải pháp công nghệ nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng, giảm chi phí sản xuất và góp phần vào mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính của Việt Nam.

Ông Trần Đăng Tuấn, Phó Giám đốc HABECO-ID giới thiệu các giải pháp mà HABECO-ID đã áp dụng.

Tại HABECO-ID, năm 2024, đơn vị này được lựa chọn để nhận hỗ trợ kỹ thuật từ Chương trình VAS để thực hiện kiểm toán năng lượng theo tiêu chuẩn quốc tế. Quá trình kiểm toán được thực hiện với sự tham gia của các chuyên gia tư vấn hiệu quả năng lượng công nghiệp hàng đầu từ Đan Mạch và Việt Nam. Dựa trên kết quả kiểm toán sử dụng phương pháp tiếp cận toàn diện theo quy trình và các công cụ tiên tiến, như sơ đồ năng lượng, đội ngũ chuyên gia đã xác định được 7 giải pháp hiệu quả năng lượng tiềm năng nhất tại nhà máy.

Một trong số đó là giải pháp thay thế các lò hơi cũ hiệu suất thấp sử dụng than bằng lò hơi hiệu suất cao sử dụng biomass đã được Ban Giám đốc HABECO-ID quyết định đầu tư và lắp đặt vào cuối năm 2024. Dự án có kinh phí đầu tư 15 tỷ đồng, giúp cắt giảm 15,8% lượng phát thải CO₂.

Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng đưa ra nhiều giải pháp khuyến nghị khác để HABECO-ID cân nhắc đưa vào kế hoạch thực hiện trong tương lai, nhằm tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng của nhà máy như lắp đặt hệ thống đun nước nóng để tận dụng nhiệt từ khí thải lò hơi; sử dụng thiết bị xử lý cặn Ewater để loại bỏ cặn bẩn và nâng hiệu suất trao đổi nhiệt của tháp làm mát; sử dụng khí lạnh thải ra từ quá trình bay hơi CO₂ để làm lạnh NH₃; lắp đặt biến tần (VFD) và hệ thống điều khiển để giảm thời gian chạy không tải cho máy nén khí số…

Ông Trần Đăng Tuấn, Phó Giám đốc HABECO-ID cho biết, với mục tiêu phát triển bền vững, song song với hoạt động sản xuất, Công ty luôn chú trọng đầu tư, đổi mới công nghệ, đẩy mạnh thi đua, phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, đảm bảo an toàn lao động, môi trường làm việc, kiểm soát, tiết giảm tối đa chi phí để nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh.

Việc tham gia Chương trình VAS đã mang lại cho Công ty một cách tiếp cận bài bản hơn đối với quản lý năng lượng. Các giải pháp đề xuất từ Chương trình đã giúp nâng cao hiệu suất sản xuất, đồng thời khẳng định định hướng phát triển xanh, bền vững mà công ty đã và đang theo đuổi.

Đoàn cán bộ, phóng viên các cơ quan báo chí tham quan nhà máy sản xuất của Công ty Cổ phần Sông Đà Cao Cường.

Công ty Cổ phần Sông Đà Cao Cường được thành lập từ năm 2007 là một trong những doanh nghiệp khoa học và công nghệ tiên phong trong lĩnh vực sản xuất vật liệu xây dựng xanh bền vững. Hiện nay, công ty đang sản xuất các sản phẩm trong ngành vật liệu xây dựng bao gồm gạch bê tông khí chưng áp AAC, tấm ALC, vữa khô trộn sẵn, phụ gia bê tông, keo dán gạch đá, bột bả…

Năm 2023, Công ty Cổ phần Sông Đà Cao Cường được Chương trình VAS lựa chọn để cung cấp và hỗ trợ kỹ thuật. Trong quá trình triển khai, Công ty đã được hỗ trợ thực hiện nghiên cứu sàng lọc, nghiên cứu tiền khả thi và khả thi để xác định các dự án hiệu quả năng lượng tiềm năng nhất. Tới cuối 2024, 3 giải pháp hiệu quả năng lượng khả thi đã được xác định, với tiềm năng tiết kiệm năng lượng tới 1.214 tấn nhiên liệu, tương đương cắt giảm 1,7 tỷ VND/năm, với thời gian thu hồi vốn dưới 2 năm.

Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Sông Đà Cao Cường Kiều Văn Mát chia sẻ các thông tin về hoạt động của Công ty.

Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Sông Đà Cao Cường Kiều Văn Mát cho biết, nhờ có sự hỗ trợ từ Chương trình VAS, Công ty đã đã có thêm cơ sở khoa học và kỹ thuật để mạnh dạn đầu tư vào các giải pháp tiết kiệm năng lượng mới tại các dự án đã và đang triển khai. Điển hình như dự án xây dựng Nhà máy xử lý tro xỉ của Công ty Cổ phần Sông Đà Cao Cường tại Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân (Lâm Đồng). Giai đoạn 1 của dự án đã hoàn thành với hệ thống dây chuyền công nghệ hiện đại, công suất 750.000 tấn/năm. Nhờ đó, lượng tro xỉ tích tụ được xử lý hiệu quả, đồng thời tạo ra nhiều sản phẩm vật liệu xây dựng có giá trị như: tro bay chất lượng cao, xi măng tro bay, vữa khô trộn sẵn, keo dán ốp lát gạch đá... Những sản phẩm này không chỉ phục vụ nhu cầu trong nước mà còn hướng đến xuất khẩu, góp phần vào sự phát triển của ngành vật liệu xây dựng xanh tại Việt Nam.

Ông Kiều Văn Mát cho rằng, điểm đặc biệt mà Chương trình VAS mang lại là giúp Ban Lãnh đạo Công ty thay đổi tư duy, ý thức đổi mới sáng tạo, chú trọng đầu tư cho khoa học và công nghệ (Công ty đã thành lập Quỹ để hỗ trợ các hoạt động nghiên cứu khoa học, ứng dụng và phát triển công nghệ nhằm giúp cán bộ, công nhân viên yêu thích và đam mê nghiên cứu, sáng tạo); đồng thời đẩy mạnh hợp tác với các nhà khoa học để triển khai hoạt động nghiên cứu - phát triển sản phẩm mới, sản phẩm xanh, thân thiện với môi trường.

Ông Kiều Văn Mát đánh giá Chương trình VAS là một chương trình rất thiết thực đối với Công ty Cổ phần Sông Đà Cao Cường trong thời gian tới khi Công ty triển khai các dự án đầu tư mới sẽ nghiên cứu, lồng ghép tất cả các hệ thống nhằm sử dụng nguyên/nhiên liệu đầu vào cho sản xuất một cách tuần hoàn và khép kín để tiết kiệm chi phí sản xuất, nâng cao chất lượng và hạ giá thành sản phẩm. Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Sông Đà Kiều Văn Mát mong nhận được sự hỗ trợ của các cơ quan báo chí nhằm đẩy mạnh tuyên truyền về Chương trình này để nhiều doanh nghiệp trong nước được biết và tham gia, góp phần thúc đẩy sử dụng năng lượng hiệu quả trong các ngành công nghiệp.

Có thể khẳng định, Chương trình VAS là ví dụ điển hình về mô hình hợp tác giữa nhà nước và doanh nghiệp để thúc đẩy chuyển đổi xanh, với vai trò tiên phong của doanh nghiệp trong hành trình giảm phát thải và nâng cao hiệu quả năng lượng. Hy vọng rằng với sự quan tâm của doanh nghiệp cho hoạt động đổi mới sáng tạo, sự hỗ trợ của các bộ/ngành/tổ chức có liên quan, những kết quả bước đầu tại HABECO-ID và Công ty Cổ phần Sông Đà Cao Cường sẽ là những minh chứng điển hình cho việc tự nguyện thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong các ngành công nghiệp tiêu thụ nhiều năng lượng, góp phần quan trọng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 mà chúng ta đang hướng tới./.