Những điểm mới nổi bật của dự thảo Luật An ninh mạng

Bộ Công an thông tin về những điểm mới nổi bật của dự thảo Luật An ninh mạng.

Theo Bộ Công an, thời gian qua, cơ quan chủ trì soạn thảo đã chủ động, khẩn trương hoàn thiện hồ sơ dự án Luật trình Quốc hội. Với dự thảo Luật An ninh mạng phiên bản mới năm 2025, có một số những điểm mới nổi bật như sau:

Dự thảo Luật An ninh mạng mới đã thống nhất sử dụng thuật ngữ trung tâm liên quan đến lĩnh vực này là "an ninh mạng" và quy định một đầu mối quản lý nhà nước về an ninh mạng, giúp đơn giản hóa quy trình quản lý và tăng cường sự phối hợp trong công tác bảo vệ an ninh mạng quốc gia.

Dự thảo Luật An ninh mạng mới lần này chỉ quy định những vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội, giúp triệt để cắt giảm thủ tục hành chính và tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp trong việc tuân thủ các quy định pháp lý.

Dự thảo Luật An ninh mạng mới có bổ sung thêm một số quy định quan trọng, bao gồm:

Bảo đảm an ninh dữ liệu; yêu cầu các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên mạng định danh địa chỉ IP cho lực lượng bảo vệ an ninh mạng; quy định về kinh phí bảo vệ an ninh mạng của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp nhà nước; khuyến khích sử dụng sản phẩm an ninh mạng nội địa, nâng cao năng lực tự chủ về an ninh mạng của Việt Nam; chứng chỉ an ninh mạng cho người đứng đầu các hệ thống thông tin quan trọng quốc gia.

Những điểm mới này sẽ tạo nền tảng vững chắc giúp Việt Nam đối phó hiệu quả với các thách thức an ninh mạng, bảo vệ an ninh quốc gia và quyền lợi của công dân trong kỷ nguyên số.

Thống nhất đầu mối quản lý nhà nước về an ninh mạng

Cơ quan chủ trì soạn thảo cho rằng, cần thống nhất đầu mối quản lý nhà nước về an ninh mạng vì các lý do sau:

1. Tăng cường hiệu quả trong việc quản lý và giám sát

Đảm bảo tính thống nhất và đồng bộ: Khi có một đầu mối quản lý duy nhất, các cơ quan nhà nước có thể hoạt động một cách thống nhất và đồng bộ, tránh tình trạng chồng chéo, mâu thuẫn trong công tác quản lý. Điều này giúp tạo ra một hệ thống an ninh mạng mạnh mẽ và hiệu quả hơn.

Tập trung nguồn lực: Việc tập trung quản lý an ninh mạng vào một cơ quan sẽ giúp tối ưu hóa nguồn lực, bao gồm nhân lực, tài chính và công nghệ, từ đó tăng cường khả năng ứng phó nhanh chóng và hiệu quả đối với các mối đe dọa mạng.

2. Đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm

Xác định rõ trách nhiệm quản lý: Một đầu mối quản lý sẽ làm rõ trách nhiệm của cơ quan nhà nước trong việc bảo vệ an ninh mạng, từ việc triển khai chính sách, giám sát đến việc xử lý các sự cố an ninh mạng. Điều này giúp tránh sự đùn đẩy trách nhiệm giữa các cơ quan, tổ chức khác nhau.

Giám sát và kiểm tra dễ dàng hơn: Khi có một cơ quan chủ quản rõ ràng, công tác giám sát và kiểm tra các hoạt động liên quan đến an ninh mạng sẽ thuận lợi hơn, giúp phát hiện kịp thời các vấn đề và xử lý nhanh chóng.

3. Tăng cường khả năng ứng phó với các mối đe dọa an ninh mạng

Phản ứng nhanh chóng với sự cố an ninh mạng: Trong bối cảnh các mối đe dọa an ninh mạng ngày càng phức tạp và nguy hiểm, việc có một cơ quan chủ trì giúp cải thiện khả năng phản ứng nhanh với các sự cố, đồng thời giúp giảm thiểu thiệt hại và ngừng nguy cơ tấn công.

Chia sẻ thông tin và phối hợp hiệu quả: Một đầu mối quản lý sẽ giúp cải thiện việc chia sẻ thông tin giữa các cơ quan chức năng, từ đó phối hợp xử lý các sự cố an ninh mạng hiệu quả hơn. Đây cũng là yếu tố quan trọng để ứng phó với các tấn công xuyên biên giới.

4. Đảm bảo sự phát triển bền vững của hạ tầng an ninh mạng

Phát triển hạ tầng mạng đồng bộ: Thống nhất đầu mối quản lý giúp triển khai và phát triển các hạ tầng bảo mật mạng quốc gia một cách đồng bộ, tránh tình trạng các cơ quan nhà nước hoặc các doanh nghiệp hoạt động không có sự phối hợp chặt chẽ.

Khuyến khích sự sáng tạo và đổi mới: Một cơ quan chủ trì sẽ tạo ra môi trường thuận lợi để phát triển các công nghệ an ninh mạng tiên tiến, từ đó giúp Việt Nam giảm bớt sự phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài và nâng cao khả năng tự chủ về an ninh mạng.

5. Thúc đẩy sự hợp tác quốc tế về an ninh mạng

Đảm bảo tính nhất quán trong đối ngoại: Trong lĩnh vực an ninh mạng, hợp tác quốc tế là điều không thể thiếu. Có một đầu mối quản lý sẽ giúp Việt Nam có một đại diện chính thức để tham gia các diễn đàn quốc tế, hợp tác chia sẻ thông tin và công nghệ an ninh mạng.

Chính sách thống nhất và dễ thực thi: Đầu mối quản lý duy nhất giúp xây dựng các chính sách an ninh mạng rõ ràng, đồng thời phối hợp với các quốc gia khác để thực thi các hiệp định và quy chuẩn quốc tế về an ninh mạng.

6. Bảo vệ quyền lợi người dân và doanh nghiệp

Bảo vệ quyền lợi công dân và tổ chức: Một hệ thống quản lý đồng bộ sẽ giúp bảo vệ người dân và các doanh nghiệp khỏi các hành vi tấn công, xâm nhập và lạm dụng thông tin cá nhân, từ đó tạo ra môi trường mạng an toàn cho cộng đồng.

Khuyến khích sự phát triển của các dịch vụ số: Khi có hệ thống quản lý an ninh mạng thống nhất và mạnh mẽ, người dân và doanh nghiệp sẽ yên tâm hơn khi sử dụng các dịch vụ trực tuyến, từ đó thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế số.

Thống nhất đầu mối quản lý nhà nước về an ninh mạng không chỉ giúp tạo ra một hệ thống bảo vệ mạng lưới thông tin vững chắc mà còn nâng cao khả năng ứng phó với các mối đe dọa, bảo vệ quyền lợi của người dân và doanh nghiệp, đồng thời thúc đẩy sự phát triển bền vững của công nghệ và nền kinh tế số tại Việt Nam.

Những nội dung được bổ sung trong dự thảo Luật An ninh mạng

Cũng theo Bộ Công an, dự thảo Luật An ninh mạng mới năm 2025 đã bổ sung quy định về việc:

Khuyến khích cơ quan nhà nước, tổ chức, doanh nghiệp sử dụng sản phẩm an ninh mạng nội địa, nâng cao năng lực tự chủ về an ninh mạng của Việt Nam. Việt Nam nên khuyến khích các doanh nghiệp trong nước nghiên cứu, phát triển và triển khai các công cụ bảo mật phù hợp với nhu cầu và tình hình thực tế. Việc phát triển phần mềm bảo mật, hệ thống firewall, phần mềm mã hóa dữ liệu sẽ giúp giảm bớt sự phụ thuộc vào các nhà cung cấp công nghệ nước ngoài.

Kinh phí bảo vệ an ninh mạng của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp nhà nước. Chính phủ và các cơ quan chức năng cần đầu tư vào các hệ thống an ninh mạng quốc gia, bao gồm các trung tâm điều hành an ninh mạng, hệ thống giám sát, phát hiện và phản ứng sự cố. Điều này sẽ giúp theo dõi và xử lý kịp thời các mối đe dọa an ninh mạng.

 Chứng chỉ an ninh mạng cho người đứng đầu các hệ thống thông tin quan trọng quốc gia. Theo đó, Chính phủ và các tổ chức giáo dục cần đẩy mạnh các chương trình đào tạo về an ninh mạng ở tất cả các cấp, từ cơ bản đến nâng cao. Các chương trình này cần được thiết kế để cung cấp kiến thức vững vàng về các vấn đề an ninh mạng, từ bảo mật thông tin cá nhân đến an ninh quốc gia.

Dự thảo Luật An ninh mạng mới năm 2025 đã cụ thể hóa nội dung hợp tác quốc tế trong lĩnh vực an ninh mạng, đồng thời, hợp tác trong việc chia sẻ thông tin về các mối đe dọa, tấn công mạng và các biện pháp phòng ngừa.

Để nâng cao năng lực tự chủ về an ninh mạng tại Việt Nam cần ban hành những quy định vừa bảo đảm tính nghiêm minh vừa thúc đẩy đổi mới sáng tạo, bảo đảm rằng các tổ chức, doanh nghiệp cần có trách nhiệm đảm bảo an toàn cho hệ thống thông tin và bảo vệ dữ liệu cá nhân của người dân. Các hành vi vi phạm cần được xử lý nghiêm minh để tạo dựng niềm tin cho người dân. 

Để nâng cao năng lực tự chủ về an ninh mạng, Việt Nam cũng sẽ nâng cao nhận thức về an ninh mạng trong cộng đồng, Chính phủ và các tổ chức xã hội cần phát động các chiến dịch tuyên truyền về bảo mật mạng. Điều này bao gồm việc nâng cao nhận thức về các mối đe dọa như tấn công lừa đảo, mã độc, và tấn công DDoS. Hướng dẫn người dân và doanh nghiệp thực hiện các biện pháp bảo mật cơ bản như sử dụng mật khẩu mạnh, mã hóa dữ liệu, và thường xuyên cập nhật phần mềm bảo mật.

Việc nâng cao năng lực tự chủ về an ninh mạng tại Việt Nam là một quá trình lâu dài và đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ, các doanh nghiệp, các tổ chức giáo dục và cộng đồng. Chỉ khi các giải pháp này được thực hiện đồng bộ và hiệu quả, Việt Nam mới có thể đảm bảo một không gian mạng an toàn và bảo mật cho người dân và quốc gia.