Phân cấp thẩm quyền cấp phép viễn thông

Thông tư 13/2025/TT-BKHCN phân cấp thẩm quyền cấp giấy phép viễn thông cho Cục Viễn thông, rút ngắn thời gian từ 45 xuống 20 ngày.

Thông tư số 13/2025/TT-BKHCN của Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ tạo ra cuộc cách mạng thủ tục hành chính trong ngành viễn thông Việt Nam.

Theo đó, từ ngày 1/9/2025, doanh nghiệp chỉ mất 15-20 ngày thay vì 30-45 ngày để được cấp phép hoạt động viễn thông. Điều này không chỉ giảm gánh nặng chi phí mà còn tăng tốc triển khai hạ tầng số quan trọng cho mục tiêu chuyển đổi số quốc gia.

Ảnh minh họa

Quyết định phân cấp thẩm quyền viễn thông này ra đời từ thực tế ngành viễn thông phát triển với tốc độ chóng mặt. Doanh thu toàn ngành năm 2024 đạt 147.000 tỷ đồng, tăng 3,49% so với năm trước. Việt Nam hiện đứng thứ 72 thế giới về viễn thông, tăng vọt 36 bậc chỉ trong 6 năm. Tuy nhiên, quy trình cấp phép cồng kềnh đang cản trở đà phát triển này.

Cục Viễn thông được trao quyền mới

Theo quy định mới, Cục Viễn thông thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ trực tiếp cấp giấy phép viễn thông cho hai nhóm chính. Thứ nhất là dịch vụ viễn thông không có hạ tầng mạng (những doanh nghiệp cung cấp dịch vụ qua mạng của nhà mạng khác). Thứ hai là dịch vụ có hạ tầng mạng nhưng không sử dụng băng tần số vô tuyến điện.

Sự phân chia này thể hiện tư duy logic rõ ràng. Các dịch vụ đơn giản, không đòi hỏi đầu tư hạ tầng lớn sẽ được xử lý nhanh chóng ở cấp cục. Trong khi đó, các dự án phức tạp hơn vẫn cần sự giám sát chặt chẽ từ cấp bộ.

Điểm đáng chú ý, UBND cấp tỉnh cũng được giao quyền cấp phép cho dịch vụ viễn thông có phạm vi hoạt động trong tỉnh. Điều này tạo ra hệ thống phân cấp ba tầng: Bộ - Cục - Tỉnh, đảm bảo mỗi cấp xử lý những vấn đề phù hợp với năng lực.

Doanh nghiệp hưởng lợi trực tiếp

Với hơn 80.000 doanh nghiệp công nghệ hoạt động tại Việt Nam, việc rút ngắn thời gian cấp phép từ 45 xuống 20 ngày sẽ tiết kiệm hàng nghìn tỷ đồng chi phí cơ hội mỗi năm. Các ông lớn như Viettel, VNPT, FPT có thể triển khai dịch vụ mới nhanh hơn, tăng khả năng cạnh tranh trong khu vực.

Thực tế, mô hình cải cách hành chính này đã được Singapore, Malaysia, Thái Lan áp dụng thành công. Singapore đạt tỷ lệ ứng dụng 5G lên tới 48,3% nhờ quy trình cấp phép linh hoạt. Malaysia phủ sóng 82% dân số thông qua mô hình mạng chia sẻ được hỗ trợ bởi chính sách phân cấp hiệu quả.

Đặc biệt, quy định mới phân biệt rõ ràng giữa giấy phép có và không có hạ tầng mạng theo Luật Viễn thông 2023. Doanh nghiệp có hạ tầng được cấp phép tối đa 15 năm với yêu cầu vốn cao và cam kết đầu tư lớn. Ngược lại, doanh nghiệp không có hạ tầng chỉ cần giấy phép 10 năm với điều kiện đơn giản hơn.

Nền tảng cho kỳ vọng 2030

Thông tư này không chỉ giải quyết vấn đề hiện tại mà còn mở đường cho tham vọng lớn. Việt Nam đặt mục tiêu kinh tế số chiếm 30% GDP vào 2030, tăng từ 12% hiện tại. Để đạt được điều này, cần có ít nhất 99% dân số được phủ sóng 5G và mỗi công dân có 4 kết nối IoT.

Tính đến đầu năm 2025, Viettel đang có 6.500 trạm phát sóng 5G, trong khi VNPT đã triển khai 3.000 trạm. Cả 2 đơn vị trên đều có kế hoạch xây dựng 20.000 trạm phát sóng 5G trong thời gian tới. Nhưng không có quy trình cấp phép thuận lợi, những kế hoạch này khó thành hiện thực.

Quan trọng hơn, Việt Nam đang nỗ lực vươn lên trong khối ASEAN để trở thành hub công nghệ khu vực. Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, cả nước hiện có 41 trung tâm dữ liệu thương mại (Data Center). Tỷ lệ sử dụng địa chỉ IPv6 trên mạng Internet đạt 65%, tăng 5% so với cùng kỳ, cao gấp 1,6 lần so với mức trung bình toàn cầu và ASEAN.

Việt Nam hiện đứng thứ 2 trong khu vực ASEAN và thứ 9 trên thế giới về tỷ lệ triển khai IPv6. Tỷ lệ ký số ROA/RPKI - một chỉ số quan trọng trong đảm bảo an toàn định tuyến Internet - đạt 96,4%, tăng 2%, tiếp tục giữ vững vị trí dẫn đầu khu vực.

Với Thông tư 13/2025/TT-BKHCN, Việt Nam đang tạo ra lợi thế cạnh tranh quan trọng: một hệ thống quản lý nhà nước hiện đại, minh bạch và hiệu quả. Điều này sẽ thu hút đầu tư nước ngoài, khuyến khích đổi mới sáng tạo và thúc đẩy sự phát triển của toàn ngành viễn thông trong kỷ nguyên số.