Starship lại phát nổ trong thử nghiệm, SpaceX tạm dừng kế hoạch phóng tiếp theo

Tàu vũ trụ Starship của SpaceX tiếp tục gặp sự cố nghiêm trọng khi phát nổ trên bệ thử tại cơ sở Starbase (Nam Texas) vào đêm 18/6 (giờ địa phương). Đây là cú vấp mới nhất trong chuỗi thất bại liên tiếp của công ty do Elon Musk sáng lập…

Starship lại phát nổ trong thử nghiệm, SpaceX tạm dừng kế hoạch phóng tiếp theo

Trong ba lần thử nghiệm trước, các nguyên mẫu Starship đều gặp trục trặc như bị vỡ, tách rời hoặc nổ tung trong quá trình bay thử.

SpaceX xác nhận vụ nổ diễn ra vào khoảng 11 giờ đêm theo giờ Trung tâm vào ngày 18/6. Công ty cho biết đã sơ tán toàn bộ nhân sự khỏi khu vực trước khi thử nghiệm diễn ra và “tất cả đều an toàn”.

Starship phát nổ lần thứ 4 trong năm nay.

Hiện SpaceX đang phối hợp với chính quyền địa phương để đảm bảo an toàn cho khu vực thử nghiệm và vùng lân cận. “Không có nguy hiểm nào đối với người dân sống gần đó, và chúng tôi đề nghị không ai đến gần hiện trường trong lúc công tác xử lý vẫn đang tiếp tục”, SpaceX thông báo.

Starship hiện là tên lửa lớn và mạnh nhất từng được chế tạo, với chiều cao khoảng 120 mét khi được lắp ráp đầy đủ. Đây là “át chủ bài” trong kế hoạch của NASA đưa con người trở lại Mặt trăng. Tính đến nay, Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ đã ký hợp đồng trị giá khoảng 4 tỷ USD với SpaceX để phát triển dòng tàu này, nhằm thực hiện sứ mệnh đưa phi hành gia hạ cánh xuống bề mặt Mặt trăng trong những năm tới.

Tổ hợp Starship gồm hai phần: tầng đẩy Super Heavy với 33 động cơ và tàu vũ trụ Starship gắn phía trên, có 6 động cơ. Trong vụ thử nghiệm vừa qua, chỉ tầng đẩy được đưa lên bệ thử; tàu vũ trụ chưa được lắp. Vụ nổ xảy ra trước khi cuộc thử nghiệm hoàn tất.

SpaceX kỳ vọng nếu thử nghiệm thành công, họ có thể tiến hành phóng Starship trong vài tuần tới. Tuy nhiên, sự cố lần này buộc kế hoạch phải tạm dừng.

Vụ nổ cũng diễn ra trong bối cảnh Elon Musk, người sáng lập SpaceX, vừa trải qua một tuần đầy ồn ào. Ông gây tranh cãi khi tích cực quảng bá đồng tiền số Dogecoin, đồng thời có màn đấu khẩu gay gắt với cựu Tổng thống Donald Trump. Trước đó, ông Trump từng tuyên bố sẽ xem xét hủy bỏ tất cả các hợp đồng liên bang đang được giao cho các công ty của Musk, bao gồm cả SpaceX.

Phản ứng gay gắt trước những lời đe dọa từ chính quyền, Elon Musk đã tuyên bố sẽ cắt quyền truy cập của NASA vào tàu vũ trụ Dragon – hiện là phương tiện duy nhất giúp cơ quan này đưa phi hành gia lên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS). Dù sau đó ông đã rút lại tuyên bố, động thái này vẫn khiến nhiều quan chức tại NASA và Lầu Năm Góc "giật mình", bởi cả hai cơ quan đều đang phụ thuộc nhiều vào SpaceX trong các nhiệm vụ quan trọng.

Lo ngại sự phụ thuộc quá mức vào một doanh nghiệp tư nhân, chính phủ Mỹ đã nhanh chóng liên hệ với một số đối thủ cạnh tranh của SpaceX, thúc giục họ đẩy nhanh tiến độ để đảm bảo sự chủ động trong các chương trình không gian cấp quốc gia của Mỹ. 

Trong cuộc phỏng vấn với tờ The Washington Post, Elon Musk cho biết ông muốn quay trở lại tập trung toàn lực cho SpaceX và dự án Starship – cột mốc quan trọng trong tham vọng dài hạn đưa con người lên sao Hỏa.

Tuy nhiên, Elon Musk thừa nhận Starship là “một hệ thống cực kỳ phức tạp và khó kiểm soát”. Ông nói: “Tôi chỉ hy vọng có thể thực hiện một chuyến bay mà mọi thứ không nổ tung. Những lần gần đây đều kết thúc bằng các vụ nổ và điều đó thật sự đáng lo”. 

Trong khi NASA và nhiều nghị sĩ Mỹ đều kỳ vọng Starship sớm cất cánh thành công với mục tiêu đưa các phi hành gia trở lại Mặt trăng trước Trung Quốc, thì thực tế cho thấy con đường phía trước vẫn còn rất dài.

Không chỉ cần hoàn thành chuyến bay mà không gặp sự cố, Starship còn phải vượt qua nhiều thử thách khác. Trong đó, khó nhất là khả năng tiếp nhiên liệu ngay trên quỹ đạo – một kỹ thuật chưa từng được thực hiện trước đây. Ngoài ra, nó cũng phải chứng minh có thể đưa con người thực hiện chuyến bay dài vào không gian, hạ cánh tự động xuống bề mặt Mặt trăng, và di chuyển an toàn giữa địa hình gồ ghề với đá tảng và miệng núi lửa.

Năm 2021, NASA đã ký hợp đồng độc quyền với SpaceX để phát triển tàu đổ bộ đưa người lên Mặt trăng. Điều này từng gây tranh cãi, khi Blue Origin, công ty do Jeff Bezos sáng lập, phản đối mạnh mẽ, cho rằng việc chỉ dựa vào một doanh nghiệp là quá mạo hiểm.

Sau đó, đến năm 2023, Blue Origin cũng giành được một hợp đồng phát triển tàu đổ bộ có tên Blue Moon. Tuy nhiên, mẫu tàu này chưa được lên kế hoạch chở phi hành gia NASA cho đến ít nhất cuối thập kỷ này.